สุภาษิตหมวดหมู่ ข. ข้างในไฟคลอก ข้างนอกวันทา
ข้างในไฟคลอก ข้างนอกวันทา หมายถึง
สุภาษิต “ข้างในไฟคลอก ข้างนอกวันทา” หมายถึง การเก็บความโกรธ ความไม่พอใจ หรือความคับแค้นไว้ภายใน โดยไม่แสดงออกให้ผู้อื่นรับรู้ และยังคงแสดงท่าทีที่สุภาพหรือเป็นมิตรต่อภายนอก กล่าวคือ “การเก็บความโกรธไว้มิให้ผู้อื่นรู้” นั่นเอง
เปรียบได้กับคนที่แม้จะรู้สึกเดือดดาลหรือไม่สบายใจในใจ แต่ก็สามารถควบคุมอารมณ์และแสดงออกอย่างสงบเพื่อรักษาความสัมพันธ์หรือสถานการณ์ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ สุภาษิตนี้สะท้อนถึงการอดกลั้นและการควบคุมอารมณ์ในสถานการณ์ที่อาจทำให้เกิดความขัดแย้ง
ที่มาของสุภาษิตนี้
มาจากการเปรียบเทียบกับสถานการณ์ที่คนเก็บความโกรธ ความไม่พอใจ หรือความคับแค้นไว้ภายในจิตใจ แต่ยังคงแสดงท่าทีสุภาพและนอบน้อมภายนอก
คำว่า “ข้างในไฟคลอก” เปรียบเหมือนอารมณ์ภายในที่เดือดดาลหรือร้อนแรงดั่งไฟ แต่ไม่ได้แสดงออกมา ส่วน “ข้างนอกวันทา” หมายถึง การแสดงความเคารพการไหว้ นอบน้อมหรือความสุภาพต่อภายนอก สะท้อนถึงความสามารถในการควบคุมอารมณ์และการปฏิบัติตนให้เหมาะสมกับสถานการณ์
สุภาษิตนี้มาจากแนวคิดในสังคมไทยที่ให้ความสำคัญกับ การอดกลั้น และ การรักษามารยาท แม้จะเกิดความขัดแย้งหรือความไม่พอใจในใจ ก็ยังคงแสดงออกอย่างสงบเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาหรือความขัดแย้งที่อาจลุกลาม
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตนี้
- สมชายได้รับคำวิจารณ์จากหัวหน้าในที่ประชุมเรื่องงานที่เขารับผิดชอบ แม้หัวหน้าจะพูดในลักษณะตัดพ้อและตำหนิแรงเกินไปจนทำให้สมชายรู้สึกโกรธ เขาเลือกที่จะเก็บอารมณ์ไว้ภายในและยังคงแสดงความสุภาพในคำพูดและท่าทีต่อหน้าทุกคน (แม้ในใจจะเดือดดาล แต่เขาเลือกที่จะควบคุมอารมณ์เพื่อรักษาบรรยากาศในที่ประชุม)
- นิดาถูกเพื่อนร่วมงานคนหนึ่งเหน็บแนมและประชดประชันเรื่องความล่าช้าของงานในระหว่างการพูดคุยในทีม แม้เธอจะรู้สึกไม่พอใจและมองว่าคำพูดนั้นไม่ยุติธรรม เธอก็ยังยิ้มและตอบกลับอย่างสุภาพเพื่อให้สถานการณ์ดำเนินต่อไปได้ (แสดงออกเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นทั้งที่ในใจโกรธมาก)
- คำปันจับได้ว่าลูกชายแอบเล่นเกมระหว่างเวลาอ่านหนังสือที่สัญญาไว้ แม้เขาจะรู้สึกโกรธและผิดหวัง แต่เลือกที่จะไม่ดุด่าลูกทันที เขาเรียกลูกมาพูดคุยด้วยน้ำเสียงที่สงบเพื่อให้ลูกยอมรับผิดและแก้ไขพฤติกรรม (เก็บความโมโหไว้และเลือกพูดอย่างมีสติ)
- หวานถูกเพื่อนในกลุ่มตำหนิเรื่องที่เธอไม่ช่วยงานส่วนกลางในกิจกรรมของโรงเรียน แม้เธอจะรู้สึกว่าคำตำหนินั้นไม่ยุติธรรมเพราะเธอมีเหตุผลของตัวเอง แต่เธอก็ยังยิ้มและขอโทษโดยไม่ได้โต้เถียง (เลือกแสดงออกอย่างสงบเพื่อหลีกเลี่ยงการทะเลาะ)
- นายคำมูลเข้าร่วมประชุมชุมชนและไม่เห็นด้วยกับการตัดสินใจของผู้ใหญ่บ้านเรื่องการจัดสรรที่ดิน แม้ในใจเขาจะรู้สึกว่าความคิดของผู้ใหญ่บ้านไม่ถูกต้อง เขาก็ยังคงแสดงความคิดเห็นอย่างสุภาพและระมัดระวังคำพูดเพื่อหลีกเลี่ยงการสร้างความขัดแย้งในที่ประชุม (อดกลั้นความไม่พอใจเพื่อรักษาความสงบในชุมชน)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพย ที่คล้ายกัน
- น้ำขุ่นไว้ใน น้ำใสไว้นอก หมายถึง: แม้จะไม่พอใจก็ยังแสดงสีหน้ายิ้มแย้ม เป็นการอดทนอดกลั้น เก็บความโกรธไม่พอใจไว้ภายใน แล้วแสดงสีหน้ายิ้มแย้มแจ่มใสเป็นมิตร
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก Spb Knowledge