สำนวนไทยหมวดหมู่ ค. คอเป็นเอ็น
คอเป็นเอ็น หมายถึง
สำนวน “คอเป็นเอ็น” หมายถึง การขึ้นเสียงเถียงโต้แย้งอย่างหนักแน่นและไม่ยอมลดละ แสดงถึงความดื้อรั้นหรือท่าทีที่ไม่ยอมแพ้ในการโต้เถียง มักใช้กับคนที่เถียงเก่งจนอีกฝ่ายไม่มีโอกาสแทรกหรือชี้แจง เปรียบเสมือนเอ็นที่ตึงอยู่บริเวณคอในขณะพูดอย่างดุดัน กล่าวคือ “การขึ้นเสียงโต้เถียงอย่างไม่ยอมลดละ, เถียงเก่ง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบลักษณะของคนที่กำลังโต้เถียงอย่างรุนแรงหรือพูดอย่างหนักแน่น โดยสังเกตจากการที่เอ็นบริเวณคอจะตึงขึ้นในขณะที่พูดด้วยอารมณ์หรือเสียงดัง
สำนวนนี้สะท้อนถึงพฤติกรรมของคนที่เถียงเก่ง ไม่ยอมลดละ และแสดงความดื้อรั้นอย่างชัดเจน การเปรียบเทียบกับ “เอ็น” สื่อถึงความแข็งแรงและตึงแน่นของคำพูดที่แสดงออกมาในลักษณะดื้อรั้นหรือไม่ยอมฟังเหตุผลของผู้อื่น
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ในการประชุมเรื่องการจัดสรรงาน นายแดงเถียงกับหัวหน้าเสียงดังจนทุกคนสังเกตว่า “นายแดงคอเป็นเอ็นตลอดการประชุม ไม่ยอมฟังเหตุผลใครเลย” (เปรียบถึงการเถียงอย่างหนักแน่นและไม่ลดละ)
- สมศรีพยายามชี้แจงเรื่องที่เธอถูกเข้าใจผิด แต่กลับถูกเพื่อนร่วมงานเถียงกลับอย่างดุดันจนเธอพูดไม่ได้ คนในห้องจึงพูดว่า “นี่มันคอเป็นเอ็นกันหมด ไม่มีใครฟังสมศรีเลย” (การเถียงอย่างรุนแรงโดยไม่เปิดโอกาสให้พูด)
- เด็กชายสองคนเถียงกันเรื่องใครเป็นผู้ชนะในการเล่นเกม เสียงดังจนคุณครูต้องเข้ามาห้าม พร้อมพูดว่า “ไม่ต้องคอเป็นเอ็นกันขนาดนี้ ครูจะตัดสินให้เอง” (การเตือนให้หยุดเถียงอย่างรุนแรง)
- ในตลาดสด คนขายกับลูกค้าเถียงกันเรื่องราคาเสียงดังจนคนอื่น ๆ หันมามอง คุณยายที่ยืนใกล้ ๆ จึงพูดว่า “คอเป็นเอ็นกันแบบนี้จะตกลงกันได้ไหม” (เปรียบถึงการโต้เถียงที่ไม่มีใครยอมใคร)
- เมื่อนักเรียนถูกจับได้ว่าทำผิด แต่ยังคงเถียงครูอย่างหนักแน่นเพื่อแก้ตัว ครูจึงกล่าวว่า “เถียงจนคอเป็นเอ็นแบบนี้ ครูไม่ฟังแล้วนะ” (แสดงถึงการเถียงอย่างดื้อรั้นเพื่อหลีกเลี่ยงความผิด)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- ลิ้นกระด้างคางแข็ง หมายถึง: ก้าวร้าว ไม่มีความอ่อนน้อม พูดจาโต้เถียงไม่ลดละ