สำนวนไทยหมวดหมู่ ค. เคาะกะลามาเกิด
เคาะกะลามาเกิด หมายถึง
สำนวน “เคาะกะลามาเกิด” หมายถึง คนที่มีนิสัยเลวทราม ต่ำต้อย หรือแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมกับความดีงามของมนุษย์ เปรียบเสมือนสิ่งมีชีวิตที่ถูกเรียกมาด้วยวิธีง่าย ๆ อย่างการเคาะกะลา โดยไม่มีการเลือกหรือคัดสรร จึงสื่อถึงคนที่ขาดคุณค่าหรือศีลธรรมในพฤติกรรมของตน กล่าวคือ “คนที่มีนิสัยสันดานชั่วช้าเลวทราม” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในอดีตที่ใช้กะลา เป็นภาชนะใส่อาหารสำหรับเลี้ยงสุนัข เมื่อถึงเวลาให้อาหาร ผู้เลี้ยงจะเคาะกะลาเป็นสัญญาณเรียกสุนัข เมื่อสุนัขได้ยินเสียงก็จะรีบวิ่งมาด้วยความตื่นตัว
อีกทั้งยังเชื่อมโยงกับความเชื่อโบราณที่ว่า สัตว์หรือสิ่งมีชีวิตที่รอจะมาเกิดในท้องมนุษย์มักคอยหาโอกาสเข้ามาโดยไม่คำนึงถึงที่มาหรือคุณค่า เช่น ดาวจุติที่ร่วงลงมา หากใครไปทัก จะกลายเป็นการนำสิ่งเหล่านั้นไปเข้าท้องสัตว์อย่างสุนัข ซึ่งสะท้อนถึงความเร่งรีบหรือขาดความพิถีพิถัน
สำนวนนี้จึงเปรียบเปรยถึงคนที่มีนิสัยเลวทราม ชั่วช้า ไม่เหมาะสมกับความดีงามของมนุษย์ หรือผู้ที่แสดงพฤติกรรมไม่น่านับถือ ราวกับสิ่งมีชีวิตที่ไม่ได้ผ่านการเลือกเฟ้นหรือคัดสรรมาอย่างดี
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- นายดำโกงเงินกองทุนหมู่บ้านจนทุกคนเดือดร้อน ชาวบ้านพูดว่า “พฤติกรรมแบบนี้มันเหมือนเคาะกะลามาเกิด ไม่มีศีลธรรมอะไรเลย” (เปรียบถึงคนที่ทำเรื่องเลวร้ายและขาดศีลธรรม)
- เด็กชายคนหนึ่งชอบขโมยของในตลาดจนพ่อค้าแม่ค้าต่างเอือมระอา ผู้ใหญ่คนหนึ่งจึงพูดว่า “นิสัยแบบนี้เหมือนเคาะกะลามาเกิดจริง ๆ ไม่รู้จักผิดชอบชั่วดี” (เปรียบถึงพฤติกรรมที่ไม่น่านับถือ)
- นายสมรโกงงานและใส่ร้ายเพื่อนร่วมงานเพื่อเอาหน้า หัวหน้าจึงตำหนิว่า “ทำตัวแบบนี้เหมือนเคาะกะลามาเกิด ไม่มีความละอายใจเลย” (เปรียบถึงคนที่ทำผิดศีลธรรม)
- ในหมู่บ้าน มีคนหนึ่งที่ชอบพูดจาดูถูกและก่อปัญหาให้คนอื่นเสมอ เพื่อนบ้านจึงบ่นว่า “นิสัยเขานี่เหมือนเคาะกะลามาเกิดจริง ๆ อยู่ที่ไหนก็สร้างปัญหา” (เปรียบถึงคนที่มีนิสัยชั่วร้าย)
- ชายคนหนึ่งชอบฉวยโอกาสทำร้ายคนอื่นโดยไม่รู้จักคุณค่าในความดี เพื่อนคนหนึ่งจึงกล่าวว่า “เขานี่แหละตัวอย่างของคนที่เหมือนเคาะกะลามาเกิด ไม่มีอะไรที่น่าชื่นชมเลย” (เปรียบถึงพฤติกรรมที่ไม่น่าชื่นชมและขาดศีลธรรม)