สำนวนไทยหมวดหมู่ จ. จับปลาสองมือ
จับปลาสองมือ หมายถึง
สำนวน “จับปลาสองมือ” หมายถึง การพยายามทำหรือเอาสองสิ่งในเวลาเดียวกัน แต่สุดท้ายไม่สำเร็จอาจไม่ได้อะไรเลยสักอย่าง เพราะขาดความรอบคอบและโฟกัส เปรียบเหมือนการใช้มือทั้งสองจับปลาในคราวเดียว ซึ่งมีโอกาสที่ปลาจะหลุดมือไปทั้งสองด้าน สำนวนนี้มักใช้เตือนให้ทำสิ่งใดอย่างมีสติและมุ่งมั่นในสิ่งเดียว เพื่อเพิ่มโอกาสสำเร็จแทนที่จะพยายามทำหลายอย่างพร้อมกันจนล้มเหลวทั้งหมด กล่าวคือ “การมุ่งหวังสองสิ่งในเวลาเดียวกัน ในที่สุดไม่ได้อะไรสักอย่าง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
สำนวนนี้มาจากการเปรียบเทียบกับการจับปลา ซึ่งในอดีตเป็นกิจกรรมที่คนไทยคุ้นเคย การจับปลาต้องใช้สมาธิและความแม่นยำ หากพยายามจับปลาสองตัวพร้อมกันด้วยมือทั้งสองข้าง ย่อมมีโอกาสสูงที่ปลาจะหลุดไปทั้งคู่ เพราะขาดสมาธิและการโฟกัสที่ชัดเจน
สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เปรียบเปรยถึงการทำสองสิ่งในเวลาเดียวกัน โดยไม่สามารถทุ่มเทให้สิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างเต็มที่ สุดท้ายอาจไม่ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการในทั้งสองด้าน สอนให้คน มุ่งมั่นทำทีละสิ่งให้สำเร็จดีกว่า ทำหลายอย่างพร้อมกันจนล้มเหลวทั้งหมด
ตัวอย่างการสำนวน
- เขาพยายามทำงานประจำไปด้วยและเปิดร้านอาหารไปด้วยในเวลาเดียวกัน แต่สุดท้ายงานประจำก็เสีย และร้านอาหารก็ขาดทุน “นี่แหละจับปลาสองมือ ทำหลายอย่างพร้อมกันจนไม่ได้ผลดีสักอย่าง” (หมายถึง การทำหลายสิ่งพร้อมกันโดยขาดความมุ่งมั่นในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง)
- เธอคบหาคนสองคนในเวลาเดียวกัน เพราะไม่อยากเลือกใคร สุดท้ายเมื่อความจริงถูกเปิดเผย ทั้งสองคนก็จากเธอไป “การจับปลาสองมือ ในความสัมพันธ์แบบนี้ สุดท้ายก็เสียใจทั้งสองฝ่าย” (สะท้อนถึงความผิดพลาดในการพยายามเลือกทั้งสองฝ่ายพร้อมกัน)
- เขาลงทุนในสองธุรกิจที่แตกต่างกัน โดยไม่มีประสบการณ์ในทั้งสองด้าน สุดท้ายธุรกิจก็ล้มเหลวทั้งคู่ “การลงทุนแบบจับปลาสองมือ โดยไม่มีแผนที่ชัดเจน มักจะจบลงด้วยความล้มเหลว” (เตือนถึงความสำคัญของการมุ่งมั่นและวางแผนในสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ดี)
- นักเรียนพยายามอ่านหนังสือสองวิชาในเวลาเดียวกัน เพราะกลัวจะสอบตกทั้งสองวิชา สุดท้ายกลับจำอะไรไม่ได้เลย “แบบนี้จับปลาสองมือ แท้ ๆ ถ้าทุ่มเททีละวิชา ผลลัพธ์คงดีกว่านี้” (เปรียบกับการเรียนที่ต้องโฟกัสทีละเรื่องเพื่อให้ได้ผลที่ดี)
- ผู้จัดการพยายามดูแลทั้งโครงการใหม่และงานเก่าในเวลาเดียวกัน โดยไม่แบ่งเวลาอย่างเหมาะสม สุดท้ายโครงการใหม่ก็ล่าช้า และงานเก่าก็ผิดพลาด “นี่เป็นตัวอย่างของการจับปลาสองมือ ที่ทำให้เสียงานทั้งสองด้าน” (หมายถึง การจัดการที่ไม่ดีในการทำสองสิ่งพร้อมกันจนเสียหายทั้งสองอย่าง)