สุภาษิตหมวดหมู่ ก. กินบนเรือน ขี้บนหลังคา
กินบนเรือน ขี้บนหลังคา หมายถึง
สุภาษิตไทย “กินบนเรือน ขี้บนหลังคา” หมายถึง การทำความชั่วหรือทรยศต่อผู้ที่เคยช่วยเหลือ หรือทำสิ่งไม่ดีต่อผู้อื่นในขณะที่ตัวเองได้รับประโยชน์จากเขา สุภาษิตนี้ใช้เพื่อวิจารณ์หรือเตือนถึงพฤติกรรมของคนที่ไม่รู้คุณหรือทำตัวไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ที่ได้รับการสนับสนุนหรือดูแล กล่าวคือ “คนเนรคุณ ไม่รู้จักบุญคุณ” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิตนี้
สุภาษิตนี้มีที่มาจากการเปรียบเทียบพฤติกรรมที่ไม่ซื่อตรงและไม่สำนึกในบุญคุณ โดยใช้บ้านเรือนเป็นสัญลักษณ์ของที่อยู่อาศัยและการดูแล หากมีคนที่ได้รับการช่วยเหลือจากผู้อื่น โดยเฉพาะในบ้านเรือนที่ตัวเองอยู่ แต่กลับทำสิ่งที่ไม่ดีหรือทรยศต่อเจ้าของบ้าน ก็เหมือนกับการทำความผิดหรือเสียมารยาทบนที่ที่ตัวเองได้รับประโยชน์จากนั้น เปรียบเสมือนการกินอาหารในบ้านของคนอื่นแต่กลับไปทำสิ่งไม่ดีต่อพวกเขา
สุภาษิตนี้จึงใช้เป็นการเตือนใจไม่ให้เนรคุณหรือทำร้ายคนที่ให้ความช่วยเหลือหรือสนับสนุนเรา เปรียบเหมือนการกินอาหารในบ้านเรือนที่เราได้รับการดูแล แต่กลับทำสิ่งเลวร้ายโดยไม่สำนึกบุญคุณ
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตนี้
- เขาอยู่บ้านนี้มานาน แต่สุดท้ายกลับทรยศเจ้าของบ้าน เหมือนคนกินบนเรือน ขี้บนหลังคา (เขาได้รับการช่วยเหลือมาตลอด แต่กลับทำสิ่งไม่ดีตอบแทน)
- อย่าทำตัวเหมือนคนกินบนเรือน ขี้บนหลังคา ถ้ารับความช่วยเหลือจากใคร ต้องรู้จักตอบแทนบุญคุณ (เตือนให้รู้จักสำนึกบุญคุณและไม่ทำร้ายคนที่ช่วยเหลือ)
- การพูดให้ร้ายคนที่เคยช่วยเหลือเรา เป็นเหมือนการกินบนเรือน ขี้บนหลังคา (การวิจารณ์หรือพูดให้ร้ายคนที่เคยช่วยเหลือเราถือเป็นพฤติกรรมที่ไม่ดี)
- เขารับความช่วยเหลือจากองค์กรนี้มาตลอด แต่กลับทำตัวเหมือนกินบนเรือน ขี้บนหลังคา ด้วยการทำลายชื่อเสียงขององค์กร (เขาทำลายชื่อเสียงขององค์กรที่เคยสนับสนุนเขา)
- คนที่ไม่สำนึกบุญคุณของคนอื่น มักจะทำตัวเหมือนกินบนเรือน ขี้บนหลังคา (เตือนให้รู้จักสำนึกและตอบแทนคนที่ช่วยเหลือเรา)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพยที่คล้ายกัน
- เสร็จนาฆ่าโคถึก เสร็จศึกฆ่าขุนพล ความหมาย: พอเสร็จสิ้นภารกิจ ก็ทำร้ายบุคคลสำคัญที่เคยช่วยเหลืองานของตน หรือผู้มีส่วนสำคัญถูกกำจัดออกเมื่อหมดผลประโยชน์
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจากสำนักงานราชบัณฑิตยสภา