สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ตกล่องปล่องชิ้น
ตกล่องปล่องชิ้น หมายถึง
สำนวน “ตกล่องปล่องชิ้น” หมายถึง การตกลงปลงใจแต่งงานกัน หรือการได้ใช้ชีวิตร่วมกันเป็นคู่สามีภรรยา เปรียบเสมือนสิ่งที่ถูกบรรจุลงในภาชนะอย่างลงตัว ไม่สามารถแยกจากกันได้อีก สำนวนนี้มักใช้ในเชิงบวก เมื่อพูดถึงคู่รักที่แต่งงานกันอย่างเป็นทางการ หรือคนสองคนที่ตกลงใจใช้ชีวิตร่วมกัน กล่าวคือ “การตัดสินใจที่จะร่วมมือหรือร่วมชีวิตด้วย หรือได้ตกลงปลงใจแต่งงานหรือคบหาเป็นคู่รัก” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
เป็นสำนวนโบราณที่มาจากลักษณะของสิ่งที่ตกลงไปในปล่องหรือภาชนะ ซึ่งเมื่อหล่นลงไปแล้ว ก็ต้องไหลไปตามทางที่กำหนด ไม่สามารถฝืนหรือย้อนกลับได้
ในอดีต “ล่อง” หมายถึง การไหลไปตามน้ำ หรือการดำเนินไปตามสิ่งที่ถูกกำหนดไว้ ส่วน “ปล่องชิ้น” สื่อถึง สิ่งที่เข้ากันได้พอดี ลงตัว เหมาะสมกันโดยธรรมชาติ
ดังนั้น “ตกล่องปล่องชิ้น” จึงถูกใช้เปรียบเปรยถึง คู่รักที่เมื่อถึงจุดหนึ่งก็ต้องตกลงปลงใจแต่งงานกัน หรือดำเนินชีวิตคู่ตามวิถีที่ควรเป็น แม้จะไม่ได้เร่งรัด แต่เมื่อถึงเวลาก็ต้องเป็นไปตามนั้น คล้ายกับสิ่งที่หล่นลงไปในปล่องแล้ว ไม่สามารถฝืนไหลย้อนกลับได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากคบหาดูใจกันมาหลายปี ในที่สุดทั้งสองก็ตกล่องปล่องชิ้น เข้าพิธีแต่งงาน ท่ามกลางความยินดีของครอบครัวและเพื่อน ๆ (ใช้พูดถึงคู่รักที่แต่งงานกันอย่างเป็นทางการ)
- เดิมทีเธอไม่ได้คิดจะแต่งงานเร็วขนาดนี้ แต่พอถูกพ่อแม่เร่งรัด และฝ่ายชายก็พร้อมสู่ขอ เธอจึงต้องตกล่องปล่องชิ้น ไปโดยปริยาย (ใช้กับสถานการณ์ที่ความสัมพันธ์ดำเนินไปจนถึงจุดที่ต้องแต่งงาน แม้อาจไม่ได้ตั้งใจแต่แรก)
- คู่รักคู่นี้คบกันมานานจนคนรอบข้างเริ่มถามว่าเมื่อไหร่จะแต่ง สุดท้ายเมื่อถึงเวลาก็ตกล่องปล่องชิ้น กันเองโดยไม่ต้องมีใครมาบังคับ (ใช้กับคู่รักที่คบกันจนถึงจุดที่แต่งงานกันตามธรรมชาติ)
- สมัยก่อน การแต่งงานมักเกิดขึ้นจากการคลุมถุงชน บางคนแทบไม่เคยเจอหน้ากันมาก่อน แต่เมื่อผู้ใหญ่ตกลงกันแล้ว ก็ต้องตกล่องปล่องชิ้น ไปตามประเพณี (ใช้พูดถึงการแต่งงานที่เกิดขึ้นจากการตัดสินใจของครอบครัว ไม่ใช่เพราะความรัก)
- ตอนแรกเขาคิดว่าเป็นแค่เรื่องเล่น ๆ แต่พอแฟนสาวตั้งครรภ์ ทุกอย่างก็เปลี่ยนไป สุดท้ายเขาต้องรับผิดชอบและตกล่องปล่องชิ้น อย่างไม่ทันตั้งตัว (ใช้กับสถานการณ์ที่ความสัมพันธ์พัฒนาไปจนถึงการแต่งงาน แม้อาจไม่ใช่ความตั้งใจแต่แรก)