สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ต้นร้ายปลายดี
ต้นร้ายปลายดี หมายถึง
สำนวน “ต้นร้ายปลายดี“ หมายถึง ผู้ที่ตอนแรกประพฤติตัวไม่ดี แต่ภายหลังกลับสำนึกตัวและปรับปรุงตนเองให้ดีขึ้น หรือสิ่งที่เริ่มต้นไม่ดี มีปัญหาแต่สุดท้ายกลับจบลงด้วยดี เปรียบเสมือนต้นไม้ที่ตอนแรกอาจดูไม่แข็งแรงหรือเติบโตไม่ดี แต่เมื่อเวลาผ่านไปกลับแข็งแรงและออกผลดี สำนวนนี้มักใช้กล่าวถึง คนที่เคยประพฤติผิด แต่กลับใจมาทำดี หรือสถานการณ์ที่เริ่มต้นลำบากแต่จบลงอย่างสวยงาม กล่าวคือ “ผู้ที่ตอนแรกประพฤติตัวไม่ดี แต่ภายหลังกลับสำนึกตัวได้แล้วประพฤติดีตลอดไป” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากพุทธประวัติของพระองคุลิมาล ซึ่งในอดีตเคยเป็นโจรที่ฆ่าคนจำนวนมากตามคำล่อลวงของอาจารย์ แต่ภายหลังได้พบพระพุทธเจ้าและกลับใจ บวชเป็นพระภิกษุจนบรรลุพระอรหันต์
ในทางพุทธศาสนาและคติไทยเปรียบได้กับคนที่ตอนแรกอาจประพฤติตัวไม่ดี มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม หรือใช้ชีวิตผิดทาง แต่ภายหลังกลับสำนึกได้ ปรับปรุงตัว และดำเนินชีวิตในทางที่ดีขึ้น
สำนวนนี้จึงเปรียบถึงบุคคลที่ในช่วงแรกอาจประพฤติตัวไม่ดี ใช้ชีวิตผิดพลาด แต่ภายหลังสามารถกลับตัวและดำเนินชีวิตในทางที่ดีจนได้รับการยอมรับ เหมือนกับพระองคุลิมาลที่แม้เคยทำบาปหนัก แต่สุดท้ายกลับกลายเป็นพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา
ที่มาของสำนวน
- เอกเคยเป็นนักเลงที่ใช้ชีวิตเหลวแหลก จนมีปัญหากับครอบครัวและสังคม แต่เมื่อเขาสำนึกผิด กลับตัวกลับใจ หางานทำ และดูแลครอบครัวอย่างดี เรียกได้ว่าเป็นต้นร้ายปลายดี (ใช้กล่าวถึงคนที่เคยทำผิดพลาด แต่ภายหลังปรับตัวและใช้ชีวิตดีขึ้น)
- เมื่อก่อนเธอเคยดื้อและเกเร ไม่ตั้งใจเรียน ทำให้พ่อแม่เป็นห่วง แต่เมื่อโตขึ้น เธอเปลี่ยนแปลงตัวเอง ตั้งใจเรียนจนประสบความสำเร็จ เป็นตัวอย่างของคนที่ต้นร้ายปลายดี (ใช้กับเด็กหรือวัยรุ่นที่เคยมีพฤติกรรมไม่ดี แต่ภายหลังปรับปรุงตนเอง)
- นักธุรกิจคนนี้เคยล้มเหลวหลายครั้ง ถูกดูถูกว่าไม่มีวันสำเร็จ แต่เขาไม่ยอมแพ้ เรียนรู้จากความผิดพลาด จนสุดท้ายสามารถสร้างบริษัทที่มั่นคง แสดงให้เห็นว่าต้นร้ายปลายดีก็มีจริง (ใช้กับคนที่เริ่มต้นลำบาก แต่สุดท้ายประสบความสำเร็จ)
- พ่อของเขาเคยเป็นอันธพาลในวัยหนุ่ม ใช้ชีวิตอย่างประมาท แต่เมื่อมีครอบครัว เขากลับกลายเป็นคนดี ขยันทำมาหากิน และเป็นเสาหลักของบ้าน ถือว่าเป็นต้นร้ายปลายดีอย่างแท้จริง (ใช้กับคนที่เคยใช้ชีวิตไม่ดี แต่กลับตัวและเป็นคนดีในภายหลัง)
- อดีตนักโทษคนหนึ่งเคยทำผิดพลาดจนต้องรับโทษ แต่เมื่อพ้นโทษ เขาเลือกใช้ชีวิตใหม่ ทำงานสุจริตและช่วยเหลือสังคมเป็นตัวอย่างของคนที่ต้นร้ายปลายดี (ใช้กับคนที่เคยมีอดีตไม่ดี แต่สามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองได้)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- ต้นวายปลายดก หมายถึง: สิ่งที่เริ่มต้นไม่ดี ขาดความเจริญรุ่งเรือง หรือดูเหมือนจะล้มเหลว แต่กลับมาดีหรือประสบความสำเร็จในภายหลัง