สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ต. ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ หมายถึง
สุภาษิต “ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้” หมายถึง คนตกอยู่ในที่คับขันอย่างไรก็ไม่เป็นอันตราย โดยไม่ถูกทำลายหรือได้รับผลกระทบ อยู่ที่ไหนก็ไม่ลำบาก ไม่มีภัยอันตราย เปรียบเสมือนคนดีที่สามารถอยู่รอดได้ในสถานการณ์ที่ไม่เอื้ออำนวย ทั้งในสถานการณ์ที่อันตรายหรือยากลำบาก กล่าวคือ “ผู้ที่ตกอยู่ในที่คับขันอย่างไรก็ไม่เป็นอันตราย” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากแนวคิดทางพุทธศาสนา ที่สอนเกี่ยวกับความบริสุทธิ์และความดีของบุคคล โดยกล่าวถึง คนที่มีคุณธรรมและความดี แม้จะตกอยู่ในสถานการณ์ยากลำบากหรือเผชิญกับอุปสรรค เช่น การตกน้ำหรือการตกไฟ ก็จะไม่ถูกทำลายหรือได้รับผลกระทบจากสิ่งเหล่านั้น เนื่องจากความดีของเขาจะช่วยปกป้องให้ไม่ถูกหล่อหลอมด้วยอิทธิพลที่ไม่ดี
ในทางพุทธศาสนาบุคคลที่ทำดีด้วยจิตใจบริสุทธิ์ จะสามารถยืนหยัดได้แม้ในสถานการณ์ที่ท้าทายหรือคับขัน เปรียบเสมือนกับการตกน้ำแต่ไม่ไหลไปตามกระแสน้ำ น้ำในที่นี้อาจหมายถึงกระแสต่าง ๆ ที่ไม่ดี เช่น กระแสสังคม ฯลฯ หรือการตกไฟแต่ไม่ไหม้ ไฟในที่นี้หมายถึงไฟกิเลสต่าง ๆ เช่น ไฟแห่งความโลภ ฯลฯ เนื่องจากความดีที่มีในตัวทำให้สามารถหลีกเลี่ยงอันตรายหรือปัญหาต่าง ๆ ได้
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- เมื่อเกิดวิกฤติการเงินในบริษัท พนักงานคนหนึ่งยังคงทำงานได้อย่างราบรื่นและไม่ตกใจ เธอเหมือนตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ สามารถจัดการสถานการณ์ได้ดี (มีความมั่นคงในการรับมือกับปัญหาหรือสถานการณ์ที่ยากลำบาก)
- เมื่อการประชุมเผชิญกับการขัดแย้ง เจ้านายพูดถึงตัวเองว่า “ไม่ว่าจะเกิดสถานการณ์อะไรในทีมตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ ผมจะพยายามคุมสถานการณ์ให้ดีที่สุด” (สามารถรับมือกับความตึงเครียดได้โดยไม่เสียสมดุล)
- แม้ว่ามีคนคอยขัดขวางแผนการของเขาอยู่ตลอดเวลา แต่เขายังคงดำเนินการได้อย่างมั่นคงและไม่สะทกสะท้านตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ (ไม่สะทกสะท้านกับอุปสรรคที่เกิดขึ้น)
- พอรู้ว่ากำลังจะมีการเปลี่ยนแปลงในองค์กร ป้าสายกลับไม่ได้ตกใจเลย “ผมเชื่อว่าไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ เราก็ต้องปรับตัวและทำงานอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป” (สามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างไม่สะทกสะท้าน)
- เมื่อเจอสถานการณ์ที่ยากลำบากที่สุดในชีวิต เขาก็ยังสามารถยิ้มและรับมือได้อย่างดีเยี่ยม “ผมเชื่อว่าตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ และจะไม่ยอมให้ปัญหามาทำลายความมุ่งมั่นของผม” (มีความอดทนและสามารถเผชิญหน้ากับอุปสรรคได้)