สำนวนไทยหมวดหมู่ ถ. ถอดเขี้ยวถอดเล็บ
ถอดเขี้ยวถอดเล็บ หมายถึง
สำนวน “ถอดเขี้ยวถอดเล็บ” หมายถึง การลดอำนาจ ลดความดุ หรือทำให้หมดพิษสง ไม่สามารถทำอะไรได้เหมือนเดิม เปรียบกับสัตว์ที่เคยมีเขี้ยวเล็บคมพร้อมต่อสู้ แต่เมื่อถูกถอดเขี้ยวเล็บออก ก็หมดอำนาจ ไร้ความน่ากลัว ไร้ความสามารถในการทำร้ายผู้อื่น กล่าวคือ “การละพยศ ละความเก่งกาจ เลิกแสดงฤทธิ์ เลิกแสดงอำนาจอีกต่อไป” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบกับสัตว์ดุร้ายหรือสัตว์นักล่า ซึ่งมีเขี้ยวและเล็บไว้ใช้ในการต่อสู้หรือป้องกันตัว หากถูก “ถอดเขี้ยวถอดเล็บ” ออก ก็จะหมดความน่ากลัว หมดพลังในการต่อสู้ หรือไร้พิษสง
สำนวนนี้มาจากการเปรียบคนที่มีพยศหรือมีอำนาจ มีฤทธิ์เก่งกาจว่าเหมือนกับสัตว์ร้ายที่มีเขี้ยวและเล็บที่สามารถทำร้ายผู้อื่นให้บาดเจ็บหรือเป็นอันตรายได้ ถ้าเมื่อใดที่สัตว์ร้ายนั้นไม่มีเขี้ยวและเล็บแล้ว ก็ไม่สามารถทำร้ายผู้อื่นอีกต่อไป คนที่เคยมีพยศ มีอำนาจ เมื่อละพยศหรือเลิกใช้อำนาจแล้ว
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากถูกย้ายตำแหน่งและลดอำนาจการตัดสินใจเหมือนโดนถอดเขี้ยวถอดเล็บ พี่ก้องที่เคยดุดันในที่ประชุม กลับนั่งเงียบ ไม่ออกความเห็นใด ๆ เลยในหลายสัปดาห์ (พฤติกรรมเปลี่ยนไปชัดเจนหลังถูกลดบทบาท)
- เมื่อแกนนำนักศึกษาถูกตำรวจเรียกไปพูดคุยอย่างไม่เป็นทางการ กลับออกมาเงียบผิดปกติ พูดน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด “ไม่เหมือนคนเดิมเลย เหมือนถอดเขี้ยวถอดเล็บแล้วจริง ๆ” (เพื่อนที่เห็นความเปลี่ยนแปลงเอ่ยขึ้นเบา ๆ)
- ฝ่ายค้านที่เคยอภิปรายอย่างดุเดือด กลับยอมถอยให้รัฐบาลผ่านร่างกฎหมายฉบับหนึ่งได้อย่างง่ายดายเหมือนโดนถอดเขี้ยวถอดเล็บ (จากที่เคยแข็งกร้าวก็อ่อนท่าทีลงอย่างชัดเจน)
- บอยเคยเป็นหัวโจกประจำโรงเรียน ชอบหาเรื่องคนอื่นไปทั่ว แต่พอถูกพักการเรียนและเรียกผู้ปกครอง เขาก็กลายเป็นเด็กเรียบร้อยอย่างน่าแปลกใจ “ดูบอยสิ เหมือนแมวเลยว่ะตอนนี้ ถอดเขี้ยวถอดเล็บไปหมดแล้วมั้ง” (เพื่อนคนหนึ่งกระซิบกับอีกคนขณะมองบอยเดินผ่าน)
- นักข่าวที่เคยวิจารณ์รัฐบาลแรง ๆ ทุกวัน พอเปลี่ยนช่องสังกัดใหม่ก็เริ่มอ่านข่าวเรียบ ๆ ไม่แตะเรื่องการเมืองอีกเลย เหมือนเหมือนโดนถอดเขี้ยวถอดเล็บเลย (จากที่เคยคมและแรง ก็กลายเป็นเสียงเบาแทบไม่เหลือเค้าเดิม)