สำนวนไทยหมวดหมู่ ถ. ถ่านไฟเก่า
ถ่านไฟเก่า หมายถึง
สำนวน “ถ่านไฟเก่า” หมายถึง ความสัมพันธ์เดิม โดยเฉพาะความรักระหว่างคนเคยเป็นคู่กัน ที่แม้จะเลิกราไปแล้ว แต่ยังมีโอกาสปะทุขึ้นมาใหม่ได้อีก เปรียบเทียบกับถ่านที่เคยถูกจุดไฟ แม้ภายนอกจะดูเหมือนดับไปแล้ว แต่ภายในยังมีความร้อนหลงเหลืออยู่ หากมีเชื้อหรือแรงกระตุ้นเพียงเล็กน้อย ก็สามารถจุดติดไฟขึ้นมาใหม่ได้อีกครั้ง สะท้อนถึงความรู้สึกเก่า ๆ ที่อาจหวนกลับมาได้เมื่อมีโอกาส กล่าวคือ “ชายหญิงหรือคู่รักที่เคยรักใคร่หรือเคยได้เสียกันมาก่อน แม้เลิกร้างกันไป เมื่อมาพบกันใหม่ย่อมรักใคร่หรือปลงใจกันได้ง่ายขึ้น” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบกับ “ถ่าน” ที่เคยถูกจุดจนติดไฟ แม้ภายนอกจะดูมอดหรือเย็นลงแล้ว แต่ภายในยังอาจมีไอร้อนหรือประกายไฟหลงเหลืออยู่ หากได้รับเชื้อหรือแรงกระตุ้นอีกเพียงเล็กน้อย ไฟก็อาจปะทุขึ้นใหม่ได้
ในทางเปรียบเปรย สำนวนนี้จึงใช้กับความสัมพันธ์รักเก่า หรือคนเคยมีใจให้กัน ที่แม้จะเลิกราไปแล้ว แต่ยังมีเยื่อใยหรือความรู้สึกหลงเหลืออยู่ หากกลับมาใกล้ชิดหรือมีสถานการณ์พาให้ใกล้กันอีกครั้ง ความรักหรือความสัมพันธ์เก่าที่กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง และความรักเก่านั้นก็อาจหวนกลับมาเหมือนไฟที่จุดติดจากถ่านเดิม
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากเลิกรากันไปหลายปี พอได้กลับมาเจอกันที่งานแต่งเพื่อน ทั้งคู่ก็ดูมีความสุขกับการคุยกันเหมือนวันเก่า “ไม่คิดเลยว่าถ่านไฟเก่าจะยังอุ่นอยู่แบบนี้” (แสดงให้เห็นว่าความรู้สึกเก่า ๆ ยังคงหลงเหลืออยู่ และอาจกลับมาติดไฟได้อีกครั้ง)
- เขาเริ่มทักแฟนเก่าทุกวันหลังจากเลิกกับแฟนใหม่ได้ไม่นาน ทำให้คนรอบตัวเริ่มสงสัยว่าถ่านไฟเก่ากำลังจะติดอีกครั้ง (พฤติกรรมที่สื่อถึงการรื้อฟื้นความสัมพันธ์เดิมกลับมาอย่างเงียบ ๆ)
- ในวันที่ฝนตก เขาขับรถผ่านหน้าบ้านแฟนเก่าและจอดนิ่งอยู่หน้าประตูเป็นเวลานาน “ฉันไม่แน่ใจหรอกนะ ว่าถ่านไฟเก่ามันดับจริงหรือยัง” (คำพูดที่บ่งบอกถึงความลังเลและเยื่อใยที่ยังคงอยู่)
- ทั้งคู่เจอกันโดยบังเอิญที่ร้านกาแฟ และนั่งคุยกันนานจนคนในร้านเริ่มมอง พฤติกรรมทั้งหมดดูเหมือนถ่านไฟเก่ากำลังคุกรุ่นอีกครั้ง (ความผูกพันเก่าถูกจุดขึ้นมาอีกครั้งในสถานการณ์ธรรมดา ๆ)
- เขาเอาของมาคืนแฟนเก่าที่หน้าบ้าน พอได้คุยกันก็ยืนอยู่ด้วยกันเกือบชั่วโมง ทั้งที่บอกว่าจะไม่ใช้เวลานาน ถ่านไฟเก่าที่คิดว่าดับไปแล้ว กลับเริ่มเปล่งประกายขึ้นมาอีกหน (การใกล้ชิดเพียงเล็กน้อยก็เพียงพอให้ความรู้สึกเดิมกลับมา)