สำนวนไทยหมวดหมู่ บ. บ้านแตกสาแหรกขาด
บ้านแตกสาแหรกขาด หมายถึง
สำนวน “บ้านแตกสาแหรกขาด” หมายถึง การแตกแยกของครอบครัวอย่างสิ้นเชิง จนไม่สามารถกลับมาอยู่ร่วมกันได้ หรือการขาดความสัมพันธ์ที่เคยมีในครอบครัว เปรียบเสมือนการที่บ้านแตก คือการที่ครอบครัวต้องแยกย้ายกันไป และสาแหรกขาด คือเครื่องมือหาบที่มีสายสี่เส้น เมื่อหนึ่งในสายขาดไป ก็ไม่สามารถหาบสิ่งของได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมือนกับความสัมพันธ์ในครอบครัวที่ขาดสายที่เชื่อมโยงกัน กล่าวคือ “เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในครอบครัว หรือในบ้านเมืองอย่างร้ายแรง ถึงทำให้ต้องกระจัดกระจายพลัดพรากกัน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบสองสิ่งที่มีความหมายแตกต่างกันแต่เชื่อมโยงกันกับบ้านที่เป็นที่อยู่อาศัยของครอบครัว และสาแหรก
- บ้านแตก หมายถึง การที่ครอบครัวต้องแตกแยกกันจากความขัดแย้งหรือปัญหาภายใน จนไม่สามารถอยู่ร่วมกันได้
- สาแหรก คือเครื่องมือหิ้วหรือหาบทำจากหวายที่มีสายสี่เส้น ถ้าสายสาแหรกขาดไป จะทำให้ไม่สามารถหาบของได้อีก เหมือนกับการที่ครอบครัวหรือลูกหลานในบ้านขาดความสัมพันธ์กันแล้วไม่สามารถช่วยเหลือกันได้อีกต่อไป
โบราณท่านจึงนำสองประโยคมารวมเพื่อให้คล้องจองกันกันเป็นสำนวนนี้นั่นเอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากการทะเลาะกันอย่างรุนแรงระหว่างพ่อกับแม่ ครอบครัวของเราเหมือนบ้านแตกสาแหรกขาด ไม่มีใครพูดคุยกันอีกเลย (หมายถึงครอบครัวที่แตกแยกจนไม่มีการสื่อสารหรือความสัมพันธ์อีกต่อไป)
- เขาทำธุรกิจร่วมกับพี่ชายมาหลายปี แต่ตอนนี้ทุกอย่างก็เหมือนบ้านแตกสาแหรกขาด ทั้งคู่ไม่ได้คุยกันอีกแล้ว (ใช้เมื่อความสัมพันธ์ในครอบครัวหรือการทำงานร่วมกันแตกแยกไปอย่างสิ้นเชิง)
- ความขัดแย้งระหว่างพ่อกับลูกในบ้านทำให้บ้านแตกสาแหรกขาด ลูก ๆ ต่างก็ไม่พูดคุยกันอีกเลย (แสดงถึงการแตกแยกในครอบครัวจนไม่สามารถแก้ไขได้)
- หลังจากที่พวกเขาทะเลาะกันเรื่องมรดก บ้านของพวกเขาก็เหมือนบ้านแตกสาแหรกขาด พี่น้องทุกคนต่างก็แยกทางกัน (หมายถึงการที่ความขัดแย้งทางการเงินหรือมรดกทำให้ครอบครัวแตกแยก)
- หลังจากที่บริษัทประกาศเลิกกิจการ ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมงานก็เหมือนบ้านแตกสาแหรกขาด ไม่มีใครสนใจหรือช่วยเหลือกันอีกต่อไป (ใช้เมื่อการทำงานร่วมกันล้มเหลวจนทำให้ความสัมพันธ์แตกแยก)