สำนวนไทยหมวดหมู่ บ. บ่างช่างยุ
บ่างช่างยุ หมายถึง
สำนวน “บ่างช่างยุ” หมายถึง การพูดจาส่อเสียด หรือยุแหย่ให้ผู้อื่นทะเลาะกัน โดยไม่เกี่ยวข้องกับตัวเอง เปรียบเสมือนบ่างในนิทานที่คอยยุแยงให้ค้างคาวแตกคอกับนกและหนู จนทำให้ค้างคาวต้องจากป่าไป สื่อถึงคนที่ชอบสร้างความขัดแย้งในหมู่คณะเพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง กล่าวคือ “คนที่ชอบยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นแตกคอกัน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากนิทานเรื่องหนึ่งที่เล่าถึงบ่าง สัตว์ที่อาศัยอยู่ในป่าและเป็นเพื่อนกับค้างคาว โดยทั้งคู่กินผลไม้เป็นอาหารเหมือนกัน แต่บ่างรู้สึกเสียเปรียบค้างคาวเพราะไม่มีปีกบินจึงไม่สามารถหาผลไม้ได้เร็วเท่าค้างคาว เมื่อบ่างเกิดความริษยาก็เริ่มคิดหาวิธีทำให้ค้างคาวไปจากป่า จึงเริ่มไปยุแหย่นกและหนู ว่าค้างคาวเป็นสัตว์ที่อันตรายและนำโรคมาให้ ทั้งสองจึงเชื่อและขับไล่ค้างคาวออกไปจากต้นไม้
สำนวนนี้จึงใช้เปรียบเทียบกับคนที่ชอบพูดจาส่อเสียด ยุแยงให้ผู้อื่นทะเลาะกัน หรือส่งเสริมความร้าวฉานในหมู่คณะ โดยเรียกคนเหล่านั้นว่า “บ่างช่างยุ” นั่นเอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- อั๋นเป็นคนบ่างช่างยุ พอเห็นเพื่อนสองคนทะเลาะกันก็มักจะไปยุให้เพิ่มความขัดแย้งจนยากที่จะกลับมาคืนดีกันได้ (หมายถึงคนที่ชอบยุแหย่ให้คนอื่นทะเลาะกัน)
- ในที่ประชุมทุกครั้ง พอมีเรื่องที่ทำให้ไม่เห็นด้วย กันต์ก็จะบ่างช่างยุไปพูดให้คนในที่ประชุมมีความขัดแย้งกัน (ใช้เมื่อคนทำให้เกิดความขัดแย้งระหว่างกลุ่ม)
- เมื่อมีปัญหาระหว่างพนักงานในบริษัท รัฐก็ทำตัวเป็นบ่างช่างยุ ด้วยการเล่าเรื่องที่ทำให้ทุกคนต่างฝ่ายต่างโกรธกัน (หมายถึงการสร้างความขัดแย้งในองค์กรหรือกลุ่มคน)
- พอลูกชายสองคนทะเลาะกันเพราะความหึงหวงที่บ้าน แม่เลยทักท้วงว่าอย่าบ่างช่างยุให้เกิดปัญหาเพิ่ม (แนะนำให้หยุดยุแหย่หรือกระตุ้นความขัดแย้ง)
- เขามักจะบ่างช่างยุระหว่างเพื่อน ๆ ทุกครั้งที่มีโอกาส ด้วยการพูดเรื่องที่ทำให้เกิดความไม่เข้าใจกัน (หมายถึงคนที่พูดสิ่งที่ทำให้เกิดความขัดแย้งโดยเจตนา)