สำนวนไทยหมวดหมู่ ป. ปลาตกน้ำตัวโต, ปลาตกน้ำตัวใหญ่
ปลาตกน้ำตัวโต หมายถึง
สำนวน “ปลาตกน้ำตัวโต” หมายถึง การสูญเสียสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปเพียงเล็กน้อย แต่กลับบอกว่าสิ่งของนั้นมีมูลค่ามาก ทำให้ของนั้นดูมีค่าเกินกว่าความเป็นจริง เปรียบเสมือนการที่เผลอทำปลาหลุดตกน้ำ แล้วปลาว่ายหนีหายไป จะรู้สึกเสียดาย แล้วมักบ่นว่าปลาที่ตกน้ำไปนั้นตัวใหญ่ ทั้ง ๆ ที่คนทำตกยังไม่ทันได้สังเกตขนาดของปลาเลย กล่าวคือ “สิ่งที่เสียหรือสูญหายไปมักดูมีค่ามากเกินความเป็นจริง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการจับปลา เมื่อชาวประมงหรือคนจับปลาได้การทำปลาหลุดมือไป ซึ่งเมื่อปลาตกลงไปในน้ำ จะดูเหมือนปลาตัวนั้นใหญ่ขึ้นหรือมีมูลค่ามากขึ้นกว่าปกติ เพราะการสูญเสียไปหรือเสียดายและหลุดพ้นจากการควบคุมทำให้มันดูมีค่าเกินกว่าความเป็นจริง
สำนวนนี้ใช้เปรียบเทียบถึงสิ่งที่สูญเสียไปแล้วมักจะถูกมองว่าเป็นสิ่งที่มีค่า หรือสำคัญกว่าตอนที่มันยังอยู่ในมือหรือควบคุมได้ ทั้งที่ความจริงแล้วมันไม่ได้มีค่าอย่างที่คิด เช่นเดียวกับปลาที่ตกน้ำที่ดูเหมือนใหญ่ขึ้น ทั้งๆ ที่ในความเป็นจริงยังคงเป็นปลาตัวเดิม
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หลังจากที่สมบัติของเขาหายไป มันก็กลายเป็นเรื่องใหญ่ขึ้นมา และคนอื่นก็มองมันมีค่าเกินจริง เหมือนปลาตกน้ำตัวโต (สถานการณ์ที่สิ่งที่หายไปถูกมองว่ามีค่าเกินจริง)
- พอเพื่อนของมาร์คลาออกจากทีม งานที่เขาทำจึงดูเหมือนจะขาดคนสำคัญมากเกินความจริง มันเหมือนกับปลาตกน้ำตัวโต (มาร์คมองว่าเพื่อนที่ลาออกดูสำคัญเกินความเป็นจริงหลังจากที่เขาออกไป)
- การที่บริษัทต้องหยุดกิจการชั่วคราวทำให้หลายคนมองว่ามันเป็นวิกฤตใหญ่ ทั้งๆ ที่มันแค่ปัญหาชั่วคราว เหมือนปลาตกน้ำตัวโต (สถานการณ์ที่ปัญหาดูใหญ่กว่าความจริง)
- เมื่ออรพินทร์ถูกปฏิเสธจากงานใหญ่ๆ ทุกคนกลับมองว่าเธอสูญเสียโอกาสที่ยิ่งใหญ่ เหมือนปลาตกน้ำตัวโต (อรพินทร์ถูกมองว่าสูญเสียสิ่งที่มีค่ามากขึ้นจากการไม่ได้งานนั้น)
- การขาดงานของพี่นัดทำให้หลายคนมองว่าเขาหายไปจากวงการแล้วเหมือนกับปลาตกน้ำตัวโต ทั้งที่ความจริงแล้วเขาแค่หยุดพักผ่อน (สถานการณ์ที่การหายไปถูกมองว่าเป็นการสูญเสียใหญ่)