สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ป. ปลาหมอตายเพราะปาก
ปลาหมอตายเพราะปาก หมายถึง
สุภาษิต “ปลาหมอตายเพราะปาก” หมายถึง คนที่พูดไม่ระวังปากหรือพูดโดยไม่คิดให้รอบคอบ จนคำพูดนั้นกลับกลายเป็นสาเหตุให้ตัวเองเดือดร้อนหรือได้รับอันตราย
เปรียบเสมือนปลาหมอที่ว่ายอยู่ในน้ำอย่างปลอดภัย แต่เมื่อเผลอโผล่ปากขึ้นมาหรืออ้าปากเกินจำเป็น ก็อาจถูกจับได้ง่าย ทำให้ชีวิตต้องจบลงเพราะการกระทำของตัวเอง กล่าวคือ “คนที่พูดพล่อย หรือพูดไม่ระวังปากจนได้รับอันตราย” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากธรรมชาติของ “ปลาหมอ” ซึ่งเป็นปลาน้ำจืดที่ต้องโผล่ปากขึ้นมาเพื่อหายใจและรับอากาศเหนือน้ำอยู่เสมอ โดยการอ้าปากพร้อมกับลอยตัวกันเป็นกลุ่ม ทำให้ตกเป็นเป้าหมายของคนหรือนักล่าง่ายกว่าปลาชนิดอื่น ๆ
คนโบราณจึงนำพฤติกรรมนี้มาเปรียบเปรยกับมนุษย์ ว่าหากพูดโดยไม่ระวัง หรือใช้วาจาเกินความจำเป็น อาจกลายเป็นช่องทางให้ผู้อื่นจับผิดหรือใช้เป็นเหตุทำร้าย จนตนเองต้องเดือดร้อนในที่สุด
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- สมชายถูกเจ้านายตำหนิอย่างหนัก เพราะเผลอพูดเรื่องความลับบริษัทให้คนนอกฟัง นี่แหละปลาหมอตายเพราะปาก (คำพูดโดยไม่ระวังนำภัยมาให้ตนเอง)
- ระหว่างการประชุม เขาเอ่ยวิจารณ์เพื่อนร่วมงานอย่างไม่คิด ส่งผลให้เกิดการโต้เถียงใหญ่โต สุดท้ายเดือดร้อนเอง ปลาหมอตายเพราะปากจริง ๆ (การพูดไม่เหมาะสมสร้างปัญหา)
- “นักการเมืองชื่อดังหลุดปากพูดพาดพิงฝ่ายตรงข้าม ถูกสังคมวิจารณ์สนั่น” ภาพชัดของสุภาษิตปลาหมอตายเพราะปาก (การใช้สไตล์พาดหัวข่าว)
- เขาไม่ตั้งใจพูดประชด แต่คนอื่นเข้าใจผิดจนกลายเป็นเรื่องบานปลาย ความเดือดร้อนครั้งนี้ก็เพราะปลาหมอตายเพราะปาก (การสื่อสารที่ผิดพลาดสร้างผลเสียแก่ตนเอง)
- “ดาราหนุ่มเจอพิษโซเชียล หลังพูดไม่คิดกลางไลฟ์สด” บทเรียนราคาแพงของปลาหมอตายเพราะปาก (ใช้เชิงเหตุการณ์ร่วมสมัย)