คำพังเพยหมวดหมู่ ก. กินน้ำตาต่างข้าว
กินน้ำตาต่างข้าวหมายถึง
“กินน้ำตาต่างข้าว” หมายถึง การที่คนต้องเผชิญกับความทุกข์อย่างมากถึงขั้นที่ไม่สามารถกินข้าวหรืออาหารได้ กลับกินแต่น้ำตาที่ไหลด้วยความโศกเศร้า เป็นการสะท้อนถึงความเสียใจหรือความลำบากใจอย่างที่สุด ซึ่งทำให้ขาดความสุขในการดำเนินชีวิต เช่น การสูญเสียบุคคลสำคัญ การเจอเหตุการณ์ที่ทำให้ใจสลาย หรือการประสบปัญหาที่ยากจะยอมรับได้ กล่าวคือ “ร้องไห้เศร้าโศกจนไม่เป็นอันกิน” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
คำพังเพยนี้มาจากประสบการณ์ชีวิตที่แสดงถึงความทุกข์และความลำบาก โดยเฉพาะในบริบทของการสูญเสียหรือความเสียใจอย่างหนัก ในอดีตเมื่อคนไทยพบกับเหตุการณ์ที่ทุกข์ใจหรือเศร้าโศกอย่างมาก มักจะไม่สามารถรับประทานอาหารได้ เพราะจิตใจไม่พร้อม ส่งผลให้ผู้คนเหล่านั้นแทบจะ “กินน้ำตา” แทนการกินข้าวจริงๆ น้ำตาจึงถูกใช้แทนข้าว เป็นการเปรียบเปรยถึงความโศกเศร้าและความลำบากที่ทำให้การดำเนินชีวิตเปลี่ยนไป
สะท้อนถึงความสำคัญของข้าวในวิถีชีวิตคนไทย ซึ่งข้าวไม่ใช่แค่อาหารหลัก แต่เป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์และความสุขในชีวิตประจำวัน ในอดีตและปัจจุบัน ข้าวถือเป็นสิ่งจำเป็นที่คนไทยต้องมีในทุกมื้อ การขาดข้าวหรือละทิ้งการกินข้าวมักหมายถึงการเจอเรื่องทุกข์ใจหรือเหตุการณ์ที่ทำให้ขาดความสุข จนถึงขั้นไม่สามารถกินข้าวได้ มีเพียงน้ำตาที่ไหลจากความเศร้าเท่านั้นที่รับได้แทนข้าวที่เคยทานตามปกติ
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- หลังจากที่สมชายสูญเสียแม่ที่รักมาก เขารู้สึกเสียใจจนกินอะไรไม่ลง ต้องใช้ชีวิตด้วยน้ำตาแทนข้าวที่เคยกิน (แสดงถึงความเสียใจอย่างหนักจนไม่สามารถทานอาหารได้)
- เมื่อธุรกิจที่เธอสร้างมาทั้งชีวิตพังลงในพริบตา ความเสียใจทำให้เธอแทบไม่อยากลุกจากเตียงหรือกินข้าวเลย (ความทุกข์ที่เกิดจากการสูญเสียสิ่งสำคัญในชีวิต)
- หลังจากการเลิกราที่เจ็บปวด เธออยู่ในห้องและร้องไห้ทุกวันโดยแทบไม่แตะข้าวเลย (ความเศร้าจากการเลิกราที่ทำให้กินข้าวไม่ลง)
- เมื่อสมศักดิ์ถูกไล่ออกจากงาน ความเครียดและความกังวลทำให้เขากินข้าวไม่ลงและมีแต่น้ำตาแทนมื้ออาหาร (ความเครียดและเสียใจจากการถูกไล่ออกจากงาน)
- หลังจากการสูญเสียลูกสาวที่เป็นดวงใจ พ่อแม่ของเธอร้องไห้แทบทุกมื้ออาหาร (ความโศกเศร้าจากการสูญเสียลูกสาว)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT