สุภาษิตหมวดหมู่ ก. ไก่ได้พลอย
ไก่ได้พลอย หมายถึง
สุภาษิต “ไก่ได้พลอย” หมายถึง การได้รับสิ่งที่มีคุณค่าหรือประโยชน์ แต่ไม่รู้จักใช้ให้เกิดคุณค่า หรือไม่เข้าใจถึงความสำคัญของสิ่งนั้น เปรียบเหมือนไก่ที่ได้พลอยแต่ไม่รู้จักคุณค่าของมัน จึงไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ กล่าวคือ “การที่ได้ของมีค่ามาแต่ไม้รู้คุณค่าของสิ่งนั้น” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิตนี้
มาจากการเปรียบเปรยถึงเหตุการณ์ที่ไก่พบพลอยหรืออัญมณีที่มีค่า แต่ไม่เข้าใจถึงคุณค่าของมัน เพราะไก่ไม่รู้จักว่า “พลอย” มีค่าแค่ไหนสำหรับมนุษย์ ทำให้พลอยกลายเป็นเพียงสิ่งไร้ความหมายสำหรับไก่ สำนวนนี้สะท้อนถึงการที่บุคคลได้รับของมีค่าหรือสิ่งที่มีคุณค่า แต่ไม่สามารถเข้าใจหรือใช้ประโยชน์ได้
บ้างก็ว่า สุภาษิตนี้มีรากฐานมาจากนิทานอีสปเรื่อง “ไก่กับไข่มุก” โดยในนิทานนี้ ไก่ค้นหาอาหารและบังเอิญพบไข่มุก แต่ไก่กลับไม่เห็นคุณค่าของมันเพราะไข่มุกไม่ใช่อาหารที่มันต้องการ ไก่จึงทิ้งไข่มุกไว้อย่างไม่ใยดี ความคล้ายคลึงกันนี้สะท้อนถึงการที่คนได้รับสิ่งของหรือโอกาสที่มีคุณค่า แต่ไม่สามารถเข้าใจหรือนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตนี้
- เขาได้รับโอกาสในการศึกษาต่อที่ต่างประเทศ แต่กลับไม่ใส่ใจและทิ้งโอกาสนั้นไป เหมือนสุภาษิตที่ว่าไก่ได้เพชรได้พลอย ที่ได้รับสิ่งดี ๆ แต่ไม่เห็นคุณค่า (เปรียบกับการที่คนได้รับสิ่งดี ๆ แต่ไม่เห็นคุณค่า)
- นายจ้างมอบตำแหน่งสำคัญให้เขา แต่เขากลับไม่พยายามทำงานอย่างเต็มที่ ราวกับเขาได้รับโอกาสอันมีค่าแต่ไม่รู้จักใช้ให้เกิดประโยชน์ เหมือนไก่ที่ไม่เห็นค่าของพลอย (ได้รับโอกาสแต่ไม่สามารถใช้มันให้เกิดประโยชน์)
- เด็กชายได้รับหนังสือดี ๆ หลายเล่มจากครู แต่เขาไม่สนใจและเก็บทิ้งไว้เฉย ๆ เหมือนไก่ได้เพชรได้พลอย ที่ได้รับของมีค่าแต่ไม่รู้คุณค่า (แสดงถึงการที่ได้รับหนังสือดี ๆ แต่ไม่เห็นคุณค่า)
- เขามีทักษะการพูดที่ดี แต่กลับไม่พยายามฝึกฝนหรือใช้ในการสร้างประโยชน์ ราวกับมีสิ่งมีค่าอยู่ในมือแต่ไม่เข้าใจความสำคัญ เหมือนกับไก่ที่ได้พลอยแต่ไม่เห็นค่า (ได้รับพรสรรค์ดี ๆ แต่ไม่พัฒนาหรือใช้ให้เกิดผลดี)
- เมื่อเขาได้รับคำแนะนำดี ๆ จากผู้มีประสบการณ์ แต่กลับไม่นำไปใช้ เหมือนการได้สิ่งมีค่าแต่ไม่รู้คุณค่า อย่างที่กล่าวไว้ในสุภาษิตไก่ได้พลอย (การที่ไม่เข้าใจถึงคุณค่าของคำแนะนำที่ได้รับ)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพยที่คล้ายกัน
- ยื่นแก้วให้วานร (หรือ วานรได้แก้ว): หมายถึง การมอบของมีค่าให้กับคนที่ไม่รู้คุณค่า หรือไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้ เช่นเดียวกับการมอบของมีค่าให้ลิงที่ไม่เข้าใจความสำคัญของมัน
- หัวล้านได้หวี: หมายถึง การได้รับสิ่งที่ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้ เช่น คนหัวล้านที่ไม่ต้องใช้หวี
- ตาบอดได้แว่น: หมายถึง การที่คนได้รับสิ่งที่ไม่มีประโยชน์สำหรับตนเอง เหมือนคนตาบอดที่ไม่สามารถใช้แว่นได้
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจากวิกิพจนานุกรม