คำพังเพยหมวดหมู่ ก. แกว่งเท้าหาเสี้ยน
แกว่งเท้าหาเสี้ยนหมายถึง
“แกว่งเท้าหาเสี้ยน” หมายถึง การที่คนทำสิ่งที่ก่อให้เกิดปัญหาหรือความเดือดร้อนให้กับตนเอง ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าการกระทำนั้นมีความเสี่ยงหรืออันตรายอยู่ เปรียบเหมือนการแกว่งเท้าไปในที่ที่มีเสี้ยน ซึ่งอาจทำให้เสี้ยนไม้ทิ่มแทงเข้าไปในเท้าได้ คำพังเพยนี้มักใช้เตือนคนที่ทำอะไรโดยไม่คิดให้รอบคอบหรือพูดจาที่อาจก่อให้เกิดความขัดแย้ง เช่น การไปยุ่งเรื่องที่ไม่ควรยุ่ง หรือการพูดในสิ่งที่ไม่ควรพูดจนเกิดปัญหา กล่าวคือ “รนหาเรื่องเดือดร้อนใส่ตัวเอง” นั่นเอง
ที่มาคำพังเพยนี้
มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อนที่นิยมสร้างบ้านเรือนด้วยไม้ ซึ่งเสี้ยนไม้เป็นเรื่องที่พบได้บ่อย เพราะเมื่อบ้านทำจากไม้ และเครื่องเรือนต่าง ๆ ก็มักทำจากไม้เช่นกัน การแกว่งเท้าหรือเดินไม่ระวังในบ้านที่มีเสี้ยนมาก จึงเสี่ยงต่อการโดนเสี้ยนทิ่มแทงเท้า การเปรียบเทียบนี้ใช้สะท้อนการกระทำของคนที่ทำอะไรโดยไม่คิดหรือไม่ระวัง ก่อให้เกิดปัญหาและความเดือดร้อนต่อตนเองโดยไม่จำเป็น เหมือนการแกว่งเท้าในที่ที่มีเสี้ยน
ตัวอย่างการใช้คำพังเพยนี้
- สมชายชอบพูดจาท้าทายหัวหน้าอยู่เสมอ ทั้งที่รู้ว่าหัวหน้าเป็นคนไม่ชอบการขัดแย้งแบบเปิดเผย คนในที่ทำงานจึงเตือนเขาว่า อย่าทำเหมือนกำลังแกว่งเท้าหาเสี้ยน เพราะอาจทำให้ตัวเองเดือดร้อนได้ (แสดงถึงการทำอะไรโดยไม่คิดให้รอบคอบ)
- เด็กชายในหมู่บ้านชอบปีนต้นไม้สูงเพื่อท้าทายความกล้าของเพื่อน ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าต้นไม้นั้นไม่แข็งแรง พ่อแม่เตือนว่าอย่าแกว่งเท้าหาเสี้ยน เพราะเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ (สะท้อนการทำสิ่งเสี่ยงที่อาจเป็นอันตรายต่อตนเอง)
- แม้รู้ว่าการวิจารณ์การทำงานของเพื่อนร่วมงานอย่างตรงไปตรงมาจะก่อให้เกิดความขัดแย้ง แต่นายแดงก็ยังทำเหมือนแกว่งเท้าหาเสี้ยน สุดท้ายเกิดการทะเลาะเบาะแว้งกัน (แสดงถึงการทำสิ่งที่สร้างความเดือดร้อนให้ตนเอง)
- ลูกสาวของเขาชอบเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับเรื่องของเพื่อน ๆ ทั้งที่ไม่ใช่เรื่องของตน พ่อแม่เตือนว่าการทำแบบนี้เหมือนแกว่งเท้าหาเสี้ยน อาจทำให้ถูกมองไม่ดีจากเพื่อน ๆ ได้ (สะท้อนการทำสิ่งที่ไม่ควรทำและก่อให้เกิดปัญหากับตนเอง)
- ในที่ประชุม นายก้องวิจารณ์นโยบายของผู้บริหารสูงสุดด้วยถ้อยคำรุนแรง จนคนรอบข้างเตือนว่าเขากำลังแกว่งเท้าหาเสี้ยน เพราะการกระทำนี้อาจทำให้ถูกเพ่งเล็งและส่งผลเสียต่อหน้าที่การงาน
(การทำสิ่งที่ไม่ระวัง จนอาจก่อให้เกิดผลเสียแก่ตนเอง)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพย ที่คล้ายกัน
- หาเหาใส่หัว หมายถึง: การทำให้ตัวเองมีปัญหาหรือเดือดร้อนโดยไม่จำเป็น เช่น การไปยุ่งเรื่องของคนอื่นจนเกิดปัญหา
- เล่นกับไฟ หมายถึง: การกระทำที่เสี่ยงต่อความเดือดร้อนหรืออันตรายต่อตนเองโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT