สำนวนหมวดหมู่ ก. กินเกลือกินกะปิ
กินเกลือกินกะปิ หมายถึง
สำนวน “กินเกลือกินกะปิ” หมายถึง คนที่สามารถอดทนและใช้ชีวิตอยู่ได้แม้จะต้องเผชิญกับความลำบากยากแค้น ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายและพอเพียง ไม่บ่นหรือเรียกร้องสิ่งที่เกินความจำเป็น เปรียบเสมือนการกินเพียงเกลือและกะปิ ซึ่งเป็นอาหารพื้นฐานที่หาง่ายและราคาถูก สำนวนนี้สะท้อนถึงความอดทนต่อสภาวะที่ขาดแคลนและความสามารถในการใช้ชีวิตอย่างสมถะ กล่าวคือ “อดทนต่อความลำบากยากแค้น” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
มาจากวิถีชีวิตของคนไทยในอดีต โดยเฉพาะกลุ่มคนชนชั้นล่างหรือคนที่มีฐานะยากจน ซึ่งมักใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายและประหยัด เนื่องจากขาดแคลนทรัพยากรหรือทุนทรัพย์ที่จะซื้ออาหารดี ๆ เกลือและกะปิจึงเป็นวัตถุดิบพื้นฐานที่ราคาถูกและหาได้ง่ายในท้องถิ่น คนไทยกลุ่มนี้อาศัยเพียงอาหารพื้นบ้านง่าย ๆ ที่พอมีอยู่ โดยไม่ฟุ่มเฟือยหรือเรียกร้องสิ่งที่เกินจำเป็น สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เปรียบเปรยถึงคนที่มีความอดทนต่อความลำบาก สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้แม้ในสภาพแวดล้อมที่ขาดแคลน และพร้อมยอมรับสิ่งที่มีอยู่อย่างพอเพียง
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- หลังจากบริษัทปิดตัวลง สมศักดิ์และครอบครัวต้องลดรายจ่ายทุกอย่าง และปรับตัวมากินอาหารที่ทำจากวัตถุดิบพื้นฐาน เช่น ปลาร้ากับผักสวนครัว ลูก ๆ จึงถามพ่อว่า “ทำไมเราต้องกินแต่ของง่าย ๆ ทุกวัน” สมศักดิ์ตอบว่า “พ่อขอให้ลูกอดทน เราต้องกินเกลือกินกะปิไปก่อนจนกว่าพ่อจะหางานใหม่ได้” (สะท้อนถึงการปรับตัวเพื่อประหยัดในช่วงเวลาที่ยากลำบาก)
- คุณยายสมจิตรที่อาศัยอยู่ในชนบทมีชีวิตที่เรียบง่าย เธอมักบอกลูกหลานเสมอว่า “ถึงเราจะไม่มีอาหารหรู ๆ อย่างคนในเมือง แต่เราก็กินข้าวกับน้ำพริกก็อยู่ได้” ลูกหลานที่ได้ยินจึงเข้าใจว่าการกินเกลือกินกะปิ คือการยอมรับชีวิตที่สมถะและพอเพียงของคุณยาย (แสดงถึงความพอใจในสิ่งที่มีอยู่)
- เมื่อเจ้านายถามพนักงานใหม่ว่า “ช่วงเริ่มงานอาจยังไม่ได้รับโบนัสหรือตำแหน่งสูง ๆ นะ คุณจะไหวหรือเปล่า” พนักงานตอบว่า “ผมเคยกินเกลือกินกะปิมาก่อน งานนี้สบายมากครับ” แสดงถึงความอดทนและความพร้อมจะใช้ชีวิตเรียบง่ายเพื่อให้ถึงเป้าหมาย (หมายถึงการพร้อมรับความลำบากเพื่ออนาคต)
- ในช่วงน้ำท่วมใหญ่ ครอบครัวของน้อยต้องอยู่ในที่พักชั่วคราวและกินอาหารแห้ง น้อยหันไปปลอบพ่อแม่ว่า “เราต้องอดทนอีกนิด กินแบบนี้สักพักก็หายท่วมแล้ว” แสดงถึงการพร้อมใช้ชีวิตที่ไม่สะดวกสบายนักและกินเกลือกินกะปิไปก่อนจนกว่าสถานการณ์จะดีขึ้น (บ่งบอกถึงความพร้อมที่จะทนต่อความลำบากชั่วคราว)
- ระหว่างที่กลุ่มเพื่อนนั่งคุยกันเรื่องการใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ หนึ่งในเพื่อนพูดว่า “บางเดือนที่เงินน้อย ผมก็ต้องกินเกลือกินกะปิไปก่อน สิ้นเดือนค่อยหาอะไรกินดี ๆ” เพื่อน ๆ หัวเราะและเข้าใจว่าเขากำลังพูดถึงการประหยัดและอดทนเมื่อสถานการณ์การเงินไม่ดี (แสดงถึงการปรับตัวตามสถานการณ์ที่ยากลำบาก)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT