สำนวนไทยหมวดหมู่ ป. ปลาติดหลังแห (ปลาติดร่างแห)
ปลาติดหลังแห (ปลาติดร่างแห) หมายถึง
สำนวน “ปลาติดหลังแห (ปลาติดร่างแห)” หมายถึง คนที่พลอยได้รับเคราะห์กรรมร่วมกับผู้อื่น ทั้งๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพันด้วย หรือ คนที่เข้าไปอยู่ในสถานการณ์ที่ไม่ได้ตั้งใจ แล้วต้องพลอยรับผลกระทบไปด้วย เปรียบได้กับปลาที่ติดแหโดยบังเอิญ ในขณะที่ไม่ได้เป็นปลาที่ต้องการจะจับ กล่าวคือ “คนที่พลอยได้รับเคราะห์กรรมร่วมกับผู้อื่น ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพันด้วย” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการใช้แหทอดปลา โดยเมื่อแหกางออกไปครอบปลา ปลาที่อยู่ในพื้นที่หน้าปากแหจะพยายามว่ายหนี แต่เมื่อผู้จับลากแหขึ้นมาปลาก็จะติดกับหน้าแหด้วย อย่างไรก็ตาม ยังมีปลาบางตัวที่ไม่ได้อยู่ในปากแห แต่กลับว่ายเข้าไปติดหลังแห ซึ่งหมายถึงการที่ไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรงกับสถานการณ์หรือเหตุการณ์ใด ๆ แต่กลับพลอยเข้าไปพัวพันและต้องรับผลกระทบจากเหตุการณ์นั้น ๆ การกระทำเช่นนี้จึงเหมือนกับปลาที่ติดแหโดยบังเอิญ
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- เขาไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทะเลาะวิวาท แต่กลับกลายเป็นคนที่ปลาติดหลังแห ต้องรับผลกระทบจากเรื่องนี้ไปด้วย (หมายถึงเขาไม่ได้เกี่ยวข้องกับการทะเลาะวิวาท แต่ต้องรับผลกระทบจากการกระทำของคนอื่น)
- เพราะเพื่อนของเขาทำผิดกฎหมาย จึงทำให้ทอมถูกจับไปด้วยเหมือนปลาติดร่างแห (ทอมไม่ได้ทำผิดแต่กลับถูกจับไปด้วยเพราะเพื่อนของเขาทำผิดกฎหมาย)
- ในคดีนี้ นายสมชายไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการโกงเงิน แต่กลับต้องรับโทษไปด้วยเหมือนปลาติดหลังแห (นายสมชายไม่ได้เกี่ยวข้องกับคดีโกงเงินแต่กลับต้องรับโทษไปด้วย)
- บริษัทโดนข้อกล่าวหาจากลูกค้ารายหนึ่ง แม้พนักงานจะไม่เกี่ยวข้อง แต่ต้องรับผลกระทบจากการกระทำของบริษัทเหมือนปลาติดร่างแห (พนักงานไม่เกี่ยวข้องกับข้อกล่าวหาของลูกค้า แต่กลับต้องรับผลกระทบจากการกระทำของบริษัท)
- ครอบครัวของเขาต้องทนทุกข์จากความผิดของพี่ชาย เหมือนปลาติดหลังแหที่ต้องรับผลกระทบไปโดยไม่ตั้งใจ (ครอบครัวต้องรับผลกระทบจากการกระทำของพี่ชายที่ไม่ได้เกี่ยวข้องหรือไม่ได้ทำผิดเอง)
สำนวนที่ความหมายคล้ายกัน
- ตกกระไดพลอยโจน หมายถึง: การที่ต้องตกอยู่ในสถานการณ์ที่จำเป็นต้องยอมรับไปด้วย แม้ไม่ตั้งใจ