สำนวนไทยหมดวหมู่ ผ. ผีไม่มีศาล
ผีไม่มีศาล หมายถึง
สำนวน “ผีไม่มีศาล” หมายถึง ผู้ที่ไม่มีที่อยู่เป็นหลักเป็นแหล่ง ต้องอาศัยไปตามที่ต่าง ๆ หรือไม่มีบ้านมั่นคง เปรียบเสมือนผีที่ไม่มีศาลสักแห่งให้สิงสถิต จึงต้องล่องลอยไปเรื่อย ๆ ไม่มีที่ยึดเหนี่ยว กล่าวคือ “คนที่ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากความเชื่อและวิถีชีวิตของชาวบ้านสมัยก่อน ในสังคมไทย คนโบราณมักสร้างศาลหรือที่บูชาสำหรับผีหรือวิญญาณของผู้ล่วงลับ เพื่อให้ผีมีที่สิงสถิต รักษาและคอยคุ้มครองบ้านเรือนและคนในครอบครัว
แต่สำหรับบางคนที่ไม่มีบ้านมั่นคงหรืออาศัยไปตามที่ต่าง ๆ ไม่ได้มีญาติหรือคนดูแลหลังความตาย พวกเขาจึงไม่มีศาลให้สิงสถิต ต้องล่องลอยไปเรื่อย ๆ ไม่มีที่ยึดเหนี่ยว
ภาพของผีที่ไม่มีศาล ถูกนำมาใช้เป็นสำนวนเปรียบเทียบกับคนที่ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง ต้องอาศัยไปตามที่ต่าง ๆ ไม่มีบ้านมั่นคงหรือที่พึ่งพิง สื่อถึงความไร้บ้าน ไร้หลักแหล่ง และอิสระแต่เปราะบางในสังคม
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- นักการเมืองบางคนไร้ฐานเสียงชัดเจน ในเกมการเมืองเหมือนผีไม่มีศาล (เปรียบเทียบคนที่ไม่มีที่ยึดเหนี่ยวหรือฐานมั่นคงในวงการเมือง ต้องอาศัยโอกาสและสถานการณ์ไปเรื่อย ๆ)
- จอยทำงานฟรีแลนซ์เร่ร่อนอยู่ตามร้านกาแฟต่าง ๆ ไม่มีที่อยู่ประจำ เหมือนผีไม่มีศาล (เปรียบเทียบกับชีวิตทำงานเร่ร่อนและไม่มีที่ประจำ)
- คนไร้บ้านหลายคนต้องอาศัยตามวัดหรือสถานที่สาธารณะ เป็นชีวิตที่เหมือนผีไม่มีศาลจริง ๆ (แสดงถึงความไร้บ้านและไม่มีที่พึ่งพิง)
- แม้รวยแค่ไหน แต่ถ้าคุณไม่มีบ้านเป็นหลักแหล่งและต้องย้ายไปเรื่อย ๆ ก็เหมือนผีไม่มีศาล (ชี้ว่าการไม่มีที่อยู่มั่นคงคือสิ่งที่ทำให้ชีวิตไร้หลักแหล่ง)
- พนักงานบริษัทหลายคนที่ต้องเดินทางไปทำงานตามโครงการต่างจังหวัดหลายเดือน ไม่มีบ้านประจำ อยู่เร่ร่อนเหมือนผีไม่มีศาลเลย (เปรียบเทียบชีวิตที่ไม่มีที่อยู่มั่นคง ต้องอาศัยไปตามงานหรือสถานการณ์)