คำพังเพยไทยหมวดหมู่ น. นกยูงมีแววที่หาง
นกยูงมีแววที่หาง หมายถึง
คำพังเพย “นกยูงมีแววที่หาง” หมายถึง คนที่มีชาติตระกูลดี ฐานะดี หรือมีการอบรมเลี้ยงดูมาดี มักจะแสดงออกผ่านบุคลิกท่าทางโดยไม่ต้องพูด เช่น การวางตัวที่นอบน้อม กริยามารยาทเรียบร้อย การพูดจาสุภาพ หรือการแต่งกายสะอาดเรียบง่ายแต่ดูดี เปรียบเสมือนนกยูงที่มีความงามที่หาง ไม่ใช่ความโอ้อวด แต่เป็นสิ่งที่คนสังเกตได้จากภายนอกโดยธรรมชาติ คนที่มีพื้นเพดีจริง ย่อมเผยความสง่างามผ่านรายละเอียดเล็ก ๆ โดยไม่ต้องอธิบายตนเอง กล่าวคือ “คนที่มีฐานะทางสังคมหรือมีสกุลดี ย่อมมีลักษณะที่แสดงออกมาให้สังเกตเห็นบ้าง เช่น กริยามารยาทดี, สำเนียงพูดจาดี หรือลักษณะการแต่งตัวที่ดี” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากการเปรียบเทียบพฤติกรรมและลักษณะของนกยูง ซึ่งเป็นสัตว์ที่มีขนหางสวยงามโดดเด่น โดยเฉพาะเมื่อนกยูงรำแพนหางออกมา ก็จะเห็นลวดลายงดงามเป็นประกายแวววาว ทำให้คนชื่นชม โดยไม่ต้องพยายามส่งเสียงหรือแสดงท่าทีใด ๆ
คำพังเพยนี้จึงใช้เปรียบกับคนที่มีคุณภาพจริง ๆ ไม่ว่าจะเป็นความสามารถ ความดี หรือบุคลิกที่สง่างาม ซึ่งจะค่อย ๆ ปรากฏออกมาให้คนเห็นเอง ไม่จำเป็นต้องอวดอ้าง เพราะคุณค่าย่อมแสดงตัวผ่านการกระทำและความเป็นธรรมชาติ เปรียบได้กับแววหางของนกยูงที่สวยงามอย่างมีเอกลักษณ์โดยไม่ต้องแสดงออกเกินจำเป็น
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- วันแรกที่เธอเข้ามาทำงาน ทุกคนสังเกตได้ทันทีจากกิริยามารยาทที่เรียบร้อย ว่าเธอต้องเติบโตมาในครอบครัวที่อบรมดี ก็เหมือนนกยูงมีแววที่หาง (บุคลิกและมารยาทสะท้อนพื้นเพและการเลี้ยงดูโดยไม่ต้องพูด)
- แค่ได้ยินเขาพูดไม่กี่ประโยค ก็รู้แล้วว่าเขามีการศึกษาดี สำเนียงเรียบ ชัดเจน ไม่หยาบโลน เปรียบดั่งนกยูงมีแววที่หางจริง ๆ (น้ำเสียงและถ้อยคำแสดงถึงภูมิหลังของคนพูด)
- แม้จะแต่งตัวธรรมดา แต่ความเรียบสะอาดและความมั่นใจในตัวเอง ทำให้เขาดูต่างจากคนทั่วไป นกยูงมีแววที่หางจริง ๆ (ภาพลักษณ์ภายนอกบอกเล่าความมั่นคงจากภายใน)
- เขาไม่จำเป็นต้องบอกว่าเคยไปเรียนต่างประเทศ พอเริ่มคุยเรื่องงานเท่านั้น ทุกคนก็จับสังเกตได้เองว่าเขาเก่งมาก นกยูงมีแววที่หางจริง ๆ (ความรู้และวุฒิภาวะเผยออกมาผ่านเนื้อหาที่พูด)
- เวลาเธอเดินเข้าห้องประชุม ทุกสายตาจะมองอย่างให้เกียรติ ไม่ใช่เพราะหน้าตา แต่เป็นเพราะท่าทางและการแต่งกายที่ดูมีระดับแบบไม่โอ้อวด นกยูงมีแววที่หางจริง ๆ (ความสง่างามเกิดจากความพอดี ไม่ใช่ความฟุ่มเฟือย)