คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ช. ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ
ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ หมายถึง
คำพังเพย “ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ” หมายถึง คนที่เกิดมาเป็นชายต้องรักษาศักดิ์ศรี ชื่อเสียง และเกียรติยศของตนเอง เช่นเดียวกับเสือที่ต้องคงความสง่างามและความน่าเกรงขามของมันไว้ เปรียบเสมือน ผู้ชายควรมีความกล้าหาญ มั่นคง และรักษาเกียรติของตนเอง ไม่ให้เสื่อมเสียชื่อเสียง กล่าวคือ “ลูกผู้ชายต้องทำตัวอย่างเสือ ถ้าเป็นเสือก็ต้องรักษาลายของเสือไว้ ถ้าเป็นชายก็ต้องรักษาความดี เป็นคนดี รักษาชื่อเสียงเกียรติยศของตนเองและวงศ์ตระกูลไว้” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากแนวคิดเกี่ยวกับศักดิ์ศรีและเกียรติยศของบุรุษในสังคมไทยโบราณ ซึ่งให้ความสำคัญกับการรักษาชื่อเสียงและความกล้าหาญ เปรียบเทียบกับเสือกับลูกผู้ชายซึ่งเป็นสัตว์ที่มีความสง่างามและน่าเกรงขาม เสือต้องมีลายที่แสดงเอกลักษณ์ของมัน เช่นเดียวกับชายชาตรีที่ต้องรักษาชื่อเสียงและเกียรติของตน
แนวคิดนี้มีรากฐานจากวัฒนธรรมไทยที่ยกย่องความกล้าหาญของบุรุษ เช่น นักรบไทยในอดีตที่ต้องปกป้องบ้านเมืองและรักษาศักดิ์ศรีของตน รวมถึงได้รับอิทธิพลจากหลักคำสอนทางศาสนาและขนบธรรมเนียมที่เน้นให้ชายไทยต้องประพฤติดี เพื่อให้เป็นที่ยอมรับของสังคม
คำพังเพยนี้จึงสะท้อนถึงความคาดหวังของสังคมที่ให้บุรุษรักษาเกียรติและศักดิ์ศรีของตนเอง ไม่ทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียง เพราะชื่อเสียงของบุรุษเปรียบได้กับลายของเสือที่ต้องคงไว้ตลอดชีวิต
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- แม้จะถูกใส่ร้าย แต่เขาก็ไม่หนีปัญหาและพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของตัวเอง เพราะเขาเชื่อว่าชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ (หมายถึง คนที่มีเกียรติต้องรักษาชื่อเสียงของตนเอง ไม่หนีปัญหา)
- เขาตัดสินใจรับผิดชอบความผิดพลาดของตนเองโดยไม่ปัดความรับผิด เพราะเชื่อว่าชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ (หมายถึง บุคคลที่มีศักดิ์ศรีต้องยอมรับผิดและรักษาเกียรติของตน)
- นักมวยคนนั้นพยายามฝึกซ้อมอย่างหนักเพื่อคว้าแชมป์ เพราะเขาอยากให้คนจดจำในฐานะนักสู้ที่แท้จริงชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ (หมายถึง คนที่มีเกียรติและศักดิ์ศรีต้องพิสูจน์ตนเองให้เป็นที่ยอมรับ)
- ที่สนามแข่งรถ ก้อยถามเมย์เรื่องการแข่งขันของพี่ชายเธอ “พี่เธอแข่งรอบนี้กดเต็มที่ไหม?” เมย์ตอบ “แน่นอน เขาบอกว่าชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ จะลงแข่งทั้งที ต้องทำให้เต็มที่” (หมายถึง คนที่มีศักดิ์ศรีต้องแสดงความสามารถออกมาให้เต็มที่)
- ที่ออฟฟิศ บอยกับเต้คุยกันเรื่องหัวหน้าที่ถูกกล่าวหาเรื่องทุจริต “หัวหน้าจะลาออกเลยไหมเนี่ย?” เต้ตอบ “ไม่มีทางหรอก เขาเลือกจะสู้เพื่อพิสูจน์ตัวเอง ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ จะให้คนดูถูกไม่ได้” (หมายถึง คนที่มีเกียรติจะไม่ยอมให้ใครมองว่าไร้ศักดิ์ศรี และต้องสู้เพื่อพิสูจน์ความจริง)
คำพังเพยที่ความหมายคล้ายกัน
- ชาติเสือจับเนื้อกินเอง หมายถึง: คนที่เชื่อมั่นและถือศักดิ์ศรีของตน แม้จะลำบากยากแค้นก็ไม่ยอมรบกวนหรือเบียดเบียนใคร หรือการทำมาหากินด้วยความอุตสาหะไม่เบียดเบียนผู้อื่น