สำนวนหมวดหมู่ ข. ขวานผ่าซาก
ขวานผ่าซาก หมายถึง
สำนวน “ขวานผ่าซาก” หมายถึง การพูดจาอย่างตรงไปตรงมา ไม่มีการอ้อมค้อมหรือเกรงใจ แม้ว่าคำพูดนั้นอาจฟังดูรุนแรงหรือกระทบความรู้สึกของผู้อื่นก็ตาม สื่อถึงการแสดงความคิดเห็นที่ชัดเจนและตรงประเด็น โดยไม่พยายามประนีประนอมหรือเลือกใช้คำที่นุ่มนวล กล่าวคือ “การพูดแบบโผงผางไม่เกรงใจใคร” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
สำนวน “ขวานผ่าซาก” มีที่มาจากการเปรียบเทียบกับขวาน ซึ่งเป็นเครื่องมือที่มีลักษณะแข็งและคม ใช้สำหรับผ่าไม้หรือสิ่งของที่แข็งแรง เช่น ซากไม้ การใช้ขวานผ่าซากนั้นไม่ได้อาศัยความประณีตหรือความละเอียดอ่อน แต่ใช้แรงและความเด็ดขาดในการผ่า
การเปรียบเทียบนี้นำมาใช้ในเชิงภาษาเพื่อสื่อถึงลักษณะของการพูดหรือแสดงความคิดเห็นที่ตรงไปตรงมา ชัดเจน และเด็ดขาด แต่ขาดความนุ่มนวล อาจทำให้ผู้ฟังรู้สึกกระทบกระเทือนหรือไม่สบายใจ เช่นเดียวกับการใช้ขวานผ่าไม้ที่ไม่อ้อมค้อมแต่ตรงจุด สำนวนนี้จึงสะท้อนถึงการพูดที่เน้นความจริงใจ แต่ขาดการประนีประนอม
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- ในที่ประชุมหัวหน้าแผนกพูดวิจารณ์แผนงานของลูกทีมว่า “งานนี้แย่เกินไป ไม่มีความคิดสร้างสรรค์เลย” ลูกทีมหลายคนรู้สึกอึดอัดกับคำพูดที่ขวานผ่าซากเช่นนี้ (แสดงถึงการพูดตรงไปตรงมาจนกระทบความรู้สึกของคนฟัง)
- เพื่อนของเธอพูดตรง ๆ ว่า “ชุดนี้ไม่เหมาะกับเธอเลย ดูไม่เข้ากันสักนิด” แม้จะรู้ว่าเพื่อนพูดด้วยความหวังดี แต่ก็อดรู้สึกขัดใจไม่ได้กับคำพูดที่ขวานผ่าซากแบบนี้ (หมายถึงการพูดอย่างตรงไปตรงมาจนทำให้อีกฝ่ายไม่สบายใจ)
- เมื่อถูกถามถึงความเห็นเกี่ยวกับโครงการใหม่ เขาตอบไปว่า “โครงการนี้ไม่น่าจะสำเร็จ เพราะทุกอย่างดูไม่มีการวางแผนที่ดีเลย” ทุกคนในทีมรู้สึกได้ว่าเขาเป็นคนพูดแบบขวานผ่าซาก (แสดงถึงการวิจารณ์ที่ชัดเจนและตรงไปตรงมา)
- ผู้ใหญ่ในบ้านตำหนิหลานตรง ๆ ว่า “สอบตกอีกแล้ว เพราะเธอไม่ตั้งใจเรียนเลย!” หลานรู้สึกเสียหน้าเพราะคำพูดขวานผ่าซากของผู้ใหญ่ต่อหน้าคนอื่น (แสดงถึงการพูดตรงโดยไม่เกรงใจความรู้สึก)
- ในวงสนทนา เพื่อนคนหนึ่งบอกอีกคนว่า “ปัญหาความรักของเธอเกิดจากตัวเธอเองที่ไม่ฟังใครเลย” แม้จะเป็นความจริง แต่ทุกคนในวงก็มองว่าเป็นการพูดแบบขวานผ่าซากจนทำให้บรรยากาศอึดอัด (หมายถึงการพูดความจริงที่ตรงเกินไปจนทำให้คนฟังไม่สบายใจ)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพย ที่คล้ายสำนวนนี้
- มะนาวไม่มีน้ำ หมายถึง: ลักษณะการพูดที่พูดห้วน ๆ ไม่ไพเราะ ไม่น่าฟัง พูดจาแข็งกระด้างไม่มีความนุ่มนวล หรือพูดตรงไปตรงมาจนคนฟังอาจจะรับไม่ได้
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT