สำนวนไทยหมวดหมู่ ฒ. เฒ่าทารก
เฒ่าทารก หมายถึง
สำนวน “เฒ่าทารก” หมายถึง ชายสูงวัยที่มีพฤติกรรมเหมือนเด็ก เอาแต่ใจ ไร้เหตุผล หรือขี้เล่น ไม่เคร่งขรึมสมวัย เปรียบเสมือนเด็กในร่างคนแก่ที่จิตใจยังไม่โตเต็มที่ แม้อายุจะมากแต่ยังมีนิสัยงอแง ดื้อรั้น หรือเล่นสนุกเหมือนเด็กเล็ก กล่าวคือ “คนแก่แต่ทำตัวเหมือนเด็กและมีนิสัยเกเร” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากตัวละครจิวแป๊ะทง ในนิยายกำลังภายในของกิมย้ง ซึ่งเป็นศิษย์น้องของเฮ้งเตงเอี้ยง และเป็นอาจารย์อาของเจ็ดบรรพชิตช้วนจิน อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในห้ายอดฝีมือแห่งยุคที่ 2
นิสัยของจิวแป๊ะทงแตกต่างจากยอดฝีมือคนอื่น ๆ เพราะเขาขี้เล่น เอาแต่สนุกสนาน ไม่ยึดติดกับเรื่องราวของโลกภายนอก และมีพฤติกรรมคล้ายเด็ก ๆ แม้อายุจะมากแล้วก็ตาม ทำให้ได้รับฉายา “เฒ่าทารก” ซึ่งสะท้อนถึง คนที่แก่แล้วแต่ยังมีนิสัยแบบเด็ก ขี้เล่น หรือไม่เคร่งขรึมตามวัย
ต่อมาสำนวนนี้ถูกนำมาใช้ในภาษาไทยเพื่อเปรียบเปรยชายสูงวัยที่ยังมีพฤติกรรมไม่สมวัย อาจหมายถึงคนที่ขี้เล่น เหมือนเด็ก หรือเอาแต่ใจ ไร้เหตุผล แล้วแต่บริบทของการใช้งาน
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- คุณปู่ของฉันอายุเจ็ดสิบกว่าแล้ว แต่ยังชอบเล่นสนุกกับเด็ก ๆ วิ่งไล่จับ หัวเราะเสียงดัง เหมือนเด็กไม่มีผิด เวลามีงานรวมญาติ ลูกหลานเลยพากันเรียกแกว่าเฒ่าทารก เพราะแม้อายุเยอะแล้ว แต่จิตใจยังร่าเริงเหมือนเด็กอยู่เสมอ (ใช้เปรียบเทียบชายสูงวัยที่ขี้เล่นและร่าเริงเหมือนเด็ก)
- ลุงทองอยู่เป็นคนแก่ที่ไม่เคยจริงจังกับอะไรเลย ทั้ง ๆ ที่เป็นหัวหน้าครอบครัวแต่กลับเอาแต่เล่นไพ่ นั่งดูละครแล้วหัวเราะคิกคักเหมือนเด็ก พอลูกหลานเตือนก็ทำหน้างอแง บางครั้งประชดประชันเหมือนเด็กงอแงเสียอีก สมแล้วที่คนในหมู่บ้านเรียกว่าเฒ่าทารก (ใช้เปรียบเทียบชายสูงวัยที่ทำตัวไม่สมวัยและมีพฤติกรรมคล้ายเด็ก)
- คุณตาของฉันอายุแปดสิบกว่าแล้ว แต่ยังชอบประดิษฐ์ของเล่น แถมบางทียังขอหลาน ๆ เล่นตุ๊กตาด้วยกัน เวลามีขนมก็แบ่งให้หลานแบบเด็ก ๆ ไม่ถือฟอร์มเลย ญาติ ๆ เลยบอกว่าตาของฉันเป็นเฒ่าทารก เพราะแม้อายุเยอะแล้วแต่ใจยังเด็กเสมอ (ใช้พูดถึงผู้สูงอายุที่ยังมีความสดใสและชอบเล่นสนุกเหมือนเด็ก)
- พ่อของฉันบางครั้งก็ทำตัวเหมือนเฒ่าทารก พอโดนแม่ดุเรื่องกินขนมเยอะ ก็ทำหน้าบึ้งเหมือนเด็กงอน แถมบางทียังประชดด้วยการแอบไปกินเงียบ ๆ พอแม่จับได้ก็ทำหน้าตายเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น อายุขนาดนี้แล้วแต่ยังทำตัวเหมือนเด็กจริง ๆ (ใช้เปรียบเทียบชายสูงวัยที่มีนิสัยงอแงและประชดประชันเหมือนเด็ก)
- เจ้านายของฉันอายุหกสิบกว่า แต่เวลาอยู่กับลูกน้องกลับชอบแกล้ง ชอบทำตัวเป็นเด็ก ทั้งขี้เล่น ทั้งอารมณ์ดี ไม่เหมือนคนที่มีตำแหน่งใหญ่โตในบริษัทเลย พนักงานเลยพากันเรียกเขาว่าเฒ่าทารก เพราะแม้อายุเยอะแล้ว แต่ก็ยังไม่ทิ้งนิสัยขี้เล่น (ใช้เปรียบกับผู้สูงวัยที่มีนิสัยสนุกสนานและไม่เคร่งขรึมแม้จะอยู่ในตำแหน่งสำคัญ)