สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ป. ไปไหนมา สามวาสองศอก
ไปไหนมา สามวาสองศอก หมายถึง
สุภาษิต “ไปไหนมา สามวาสองศอก” หมายถึง การถามอย่างหนึ่ง ตอบไปอีกอย่างหนึ่ง คือการพูดหรือตอบไม่ตรงคำถาม อาจเกิดจากการฟังไม่เข้าใจ ฟังไม่ชัด หรือไม่ได้ยินสิ่งที่ผู้ถามถามจริง ๆ อีกทั้งยังอาจเป็นการตั้งใจเลี่ยงไม่ตอบตรง ๆ เพราะกลัวจะกระทบกับบางเรื่อง จึงใช้วิธีตอบอย่างอื่นเพื่อกลบเกลื่อน หรือเบี่ยงเบนความสนใจของผู้ถามออกจากประเด็นหลัก
เสมือนเรื่องราวจากคนที่เพิ่งได้เรือใหม่ มีคนถามว่า “ไปไหนมา” แต่เขาตอบเรื่องความยาวเรือเป็น “สามวาสสองศอก” (ยาวประมาณ 7 เมตร) ทำให้คำตอบไม่ตรงกับคำถาม กล่าวคือ “การถามคำหนึ่งแต่ตอบอีกอย่าง, การพูด/ตอบไม่ตรงคำถาม” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากเรื่องเล่าจากศรีธนนชัย เรื่องมีอยู่ว่ามีชายคนหนึ่งเพิ่งได้เรือใหม่ รู้สึกดีใจและอยากอวดชาวบ้าน เมื่อพายเรือกลับบ้าน มีชาวบ้านที่ท่าน้ำทักทายว่า “ไปไหนมา?” แต่ชายผู้นั้นไม่ได้ฟังคำถามให้ดี คิดว่าจะถามถึงความยาวของเรือ จึงตอบว่า “สามวาสสองศอก” (ความยาวประมาณ 7 เมตร) ทั้งที่คำถามจริง ๆ คือถามถึงการไปไหนมา
“สามวาสสองศอก” เป็นขนาดความกว้างด้านสกัดของเรือไทยภาคกลางแบบนิยม ต่อมาเรื่องราวนี้จึงถูกนำมาใช้เป็นสำนวน เตือนให้ระวังผู้ที่ตอบคำถามไม่ตรงประเด็น พูดวกวน หรือเอาตัวเองเป็นศูนย์กลางเรื่องราว
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- ครูถามนักเรียนว่า “ทำการบ้านหรือยัง” แต่นักเรียนกลับเล่าเรื่องไปเล่นฟุตบอลกับเพื่อน ครูจึงบ่นว่านี่แหละพวกไปไหนมา สามวาสองศอก (ตอบไม่ตรงคำถาม พูดวกวนไปเรื่องอื่น)
- เพื่อนถามสมชายว่า “งานแต่งเมื่อวานสนุกไหม” แต่สมชายดันตอบว่าอาหารอร่อยแค่ไหน เพื่อนเลยหัวเราะว่าไปไหนมา สามวาสองศอกอีกแล้ว (ตอบคลาดเคลื่อน ไม่ตรงกับสิ่งที่ถูกถาม)
- นักข่าวถามนักการเมืองเรื่องนโยบาย แต่กลับได้รับคำตอบเป็นการโจมตีคู่แข่ง ทำให้สื่อพาดหัวว่าคำตอบแบบไปไหนมา สามวาสองศอก (เบี่ยงเบนประเด็น หนีคำถามหลัก)
- มะลิถามเพื่อนว่า “เมื่อวานเจอแฟนหรือเปล่า” แต่เพื่อนกลับเล่าเรื่องช้อปปิ้งจนยืดยาว มะลิเลยแซวว่าตอบแบบไปไหนมา สามวาสองศอกเลยนะเนี่ย (พูดนอกเรื่อง ไม่ตรงประเด็น)
- ในที่ประชุม ผู้จัดการถามเรื่องงบประมาณ แต่ลูกน้องกลับเล่าเรื่องการจราจรระหว่างทางมาทำงาน ทุกคนเลยถอนหายใจว่าไปไหนมา สามวาสองศอกอีกแล้วเหรอ (ตอบไม่เข้าประเด็น ทำให้เสียเวลา)