สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ตัวจักรใหญ่
ตัวจักรใหญ่ หมายถึง
สำนวน “ตัวจักรใหญ่” หมายถึง บุคคลสำคัญที่เป็นกำลังหลักในการขับเคลื่อนองค์กร หน่วยงาน หรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง เปรียบเสมือนฟันเฟืองหลักที่ทำให้ระบบดำเนินไปได้ เปรียบเสมือน “จักร” ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการทำงาน หากไม่มีตัวจักรใหญ่ เครื่องจักรหรือระบบก็จะไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สำนวนนี้มักใช้กล่าวถึงผู้นำ ผู้บริหาร หรือบุคคลสำคัญที่มีบทบาทหลักในการทำให้สิ่งต่าง ๆ เดินหน้าไปได้ กล่าวคือ “บุคคลซึ่งเป็นสมอง หรือเป็นผู้นำในการดำเนินงาน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากตัวจักรใหญ่เป็นกลไกสำคัญที่สุดในระบบเครื่องจักร ทำหน้าที่เป็นต้นกำเนิดการทำงานของตัวจักรอื่น ๆ หาก ตัวจักรใหญ่เริ่มทำงาน ตัวจักรตัวอื่น ๆ ก็จะเคลื่อนที่ไปด้วย แต่ถ้าตัวจักรใหญ่หยุดทำงาน ระบบทั้งหมดก็จะหยุดตาม
สำนวนนี้จึงใช้เปรียบเปรยถึงบุคคลสำคัญที่เป็นศูนย์กลางของการขับเคลื่อนองค์กร หรือระบบงาน หากบุคคลนี้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ องค์กรก็จะดำเนินไปได้ดี แต่หากขาดบุคคลนี้ ระบบทั้งหมดอาจหยุดชะงัก
ตัวอย่างงการใช้สำนวน
- ซีอีโอของบริษัทเปรียบเสมือนตัวจักรใหญ่ ที่คอยกำหนดทิศทางและขับเคลื่อนองค์กร หากไม่มีเขา บริษัทก็คงเดินหน้าไปได้ยาก (ใช้กล่าวถึงผู้นำองค์กรที่เป็นหัวใจหลักในการบริหาร)
- ในทีมฟุตบอล กัปตันทีมคือตัวจักรใหญ่ ที่ช่วยกระตุ้นและควบคุมเกม หากขาดเขาไป ทีมอาจเล่นได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ (ใช้กับบุคคลสำคัญที่มีบทบาทในการทำให้ทีมทำงานได้อย่างราบรื่น)
- คุณพ่อเป็นตัวจักรใหญ่ของครอบครัว ที่ทำงานหนักเพื่อดูแลทุกคน หากขาดพ่อไป ครอบครัวอาจขาดเสาหลักและลำบากขึ้น (ใช้กล่าวถึงคนที่เป็นกำลังหลักของครอบครัว)
- ในโครงการนี้ หัวหน้าทีมเป็นตัวจักรใหญ่ ที่ผลักดันให้ทุกอย่างเดินหน้า หากเขาถอนตัวไป งานทั้งหมดอาจหยุดชะงัก (ใช้กล่าวถึงคนที่เป็นแกนหลักของโครงการหรือแผนงาน)
- อาจารย์ใหญ่เปรียบเสมือนตัวจักรใหญ่ของโรงเรียน ที่ดูแลและกำหนดแนวทางการศึกษา หากขาดอาจารย์ใหญ่ไป ระบบการบริหารอาจเกิดปัญหา (ใช้กล่าวถึงบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในองค์กรทางการศึกษา)