สำนวนไทยหมวดหมู่ น. นกมีหู หนูมีปีก
นกมีหู หนูมีปีก หมายถึง
สำนวน “นกมีหู หนูมีปีก” หมายถึง ผู้ที่ทำตัวกลับกลอก เข้าได้กับทุกฝ่ายอย่างไม่น่าไว้วางใจ เพื่อหวังผลประโยชน์จากทุกทาง แม้ดูเหมือนไม่เกี่ยวข้องหรือไม่มีความสามารถ ก็อาจเกี่ยวข้องและมีบทบาทซ่อนอยู่ เปรียบเสมือนนกที่ไม่น่าจะมีหูแต่กลับได้ยิน และหนูที่ไม่น่าจะบินได้แต่กลับมีปีก บ่งบอกถึงคนที่ลื่นไหล เปลี่ยนข้างได้ตลอด และมีสายสัมพันธ์ทุกทิศทางเพื่อผลประโยชน์ตนเอง กล่าวคือ “คนที่ทำตัวกลับกลอกเพื่อประโยชน์ของตน” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเปรยสัตว์ที่ไม่น่าจะมีคุณสมบัติดังกล่าวตามธรรมชาติ เช่น นกที่ไม่มีหูให้เห็นชัด หรือหนูที่ไม่มีปีกบินได้ แต่กลับใช้เพื่อสื่อว่าสิ่งที่ไม่น่าจะรู้หรือเกี่ยวข้อง อาจรับรู้และมีบทบาทแอบแฝงอยู่โดยไม่คาดคิด
สำนวนนี้จึงเปรียบกับมนุษย์พวกที่ชอบเปลี่ยนข้าง กลับกลอก และเข้าได้กับทุกฝ่ายเพื่อผลประโยชน์ส่วนตน คนเหล่านี้มีไหวพริบสูง รู้ทันสถานการณ์ และสามารถประณามสิ่งที่ตนเคยยกย่องได้ในทันที เมื่อถึงคราวคับขันหรือสถานการณ์เปลี่ยนไป เพื่อเอาตัวรอดหรือปรับตัวให้ได้เปรียบ
สะท้อนให้เห็นถึงความไม่จริงใจและการไร้จุดยืนในแบบฉบับของ “นกมีหู หนูมีปีก” อย่างแท้จริง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ตอนประชุมเขาทำทีเงียบเฉยไม่ออกความเห็น แต่พอออกจากห้อง กลับเอาเรื่องทั้งหมดไปเล่าฝ่ายตรงข้าม คนเลยบอกว่านกมีหู หนูมีปีกจริง ๆ (แม้ดูเหมือนไม่มีบทบาท แต่กลับรู้และส่งต่อข้อมูลเพื่อผลประโยชน์)
- ตอนแรกเขายกย่องหัวหน้าทุกอย่าง พอหัวหน้าถูกปลด กลับวิจารณ์เสีย ๆ หาย ๆ ทันที แบบนี้เรียกว่านกมีหู หนูมีปีก (เปลี่ยนจุดยืนฉับพลันเพื่อรักษาตัวรอดและเข้ากับฝ่ายที่ได้เปรียบ)
- เธอแสร้งทำตัวเหมือนไม่รู้เรื่องอะไรในทีม แต่พอมีปัญหาก็พูดดักหน้าได้ทุกประเด็น จนทุกคนเริ่มระแวงว่าเธอคือนกมีหู หนูมีปีก (ใช้ความแนบเนียนแอบรับรู้เรื่องต่าง ๆ และหาจังหวะได้เปรียบ)
- ผู้สมัครเลือกตั้งคนหนึ่งเคยสนับสนุนนโยบายเดิมอย่างแข็งขัน แต่พอเห็นอีกฝ่ายมาแรงก็รีบเปลี่ยนข้าง คนเลยเหน็บว่าพวกนกมีหู หนูมีปีก (เปลี่ยนฝั่งอย่างไวตามกระแสเพื่อผลประโยชน์ทางการเมือง)
- เขาทำตัวนิ่ง ๆ ไม่เลือกฝ่าย แต่พอฝ่ายชนะขึ้นมา เขากลับอ้างว่าอยู่เบื้องหลังมาตลอด คนในทีมเลยมองว่าเขาเป็นพวกนกมีหู หนูมีปีก (เข้ากับทุกฝ่าย รอจังหวะแล้วแสดงตัวตามสถานการณ์เพื่อได้หน้า)