สำนวนไทยหมวดหมู่ พ. พระอิฐพระปูน
พระอิฐพระปูน หมายถึง
สำนวน “พระอิฐพระปูน” หมายถึง ผู้ที่แสดงความนิ่งเฉย, วางเฉย, ไม่เดือดร้อน และไม่รู้สึกยินดียินร้ายอะไร เปรียบเสมือนพระพุทธรูปที่สร้างด้วยอิฐและปูน ซึ่งเป็นวัตถุไม่มีชีวิต ไม่มีจิตใจ จึงอยู่เฉย ๆ และไม่สะท้อนอารมณ์หรือความรู้สึกใด ๆ กล่าวคือ “คนที่นิ่งเฉย, ไม่รู้สึกยินดียินร้าย, เฉยเมย” นั่นเอง

ที่มาของสำนวน
มาจากพระพุทธรูปที่สร้างด้วยอิฐและปูน ซึ่งเป็นวัตถุไม่มีชีวิต ไม่มีจิตใจ และไม่สามารถแสดงอารมณ์ได้ พระพุทธรูปเหล่านี้มักตั้งอยู่ตามวัดหรือสถานที่สักการะ ทำหน้าที่เป็นสัญลักษณ์ของความสงบ ความมั่นคง และความไม่สะทกสะท้านต่อสิ่งต่าง ๆ
เนื่องจากพระพุทธรูปไม่สามารถรู้สึกหรือแสดงปฏิกิริยาใด ๆ ต่อเหตุการณ์รอบตัว การอยู่เฉย ๆ ของพระพุทธรูปจึงถูกนำมาเปรียบเทียบกับคนที่ นิ่งเฉย ไม่ยินดี ไม่โกรธ หรือไม่สะทกสะท้านต่อเรื่องราวทั้งดีและร้าย
ในเชิงสำนวน การใช้คำว่า “พระอิฐพระปูน” จึงหมายถึงบุคคลที่ไม่แสดงอารมณ์หรือความรู้สึกใด ๆ ต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าความสำเร็จหรือความล้มเหลวจะเกิดขึ้นก็ตาม
สำนวนนี้สามารถใช้ทั้งในความหมายเชิงชมเชย สำหรับคนที่ ใจเย็น นิ่งสงบ และไม่ยึดติด หรือในเชิง วิจารณ์ สำหรับคนที่ เฉยเมยเกินไป จนไม่ใส่ใจสิ่งรอบตัว
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ในที่ประชุมใหญ่ เจ้านายเสนอแผนงานใหม่ที่อาจกระทบผลประโยชน์ของพนักงานหลายคน แต่พนักงานคนหนึ่งกลับนิ่งเฉย ไม่แสดงความเห็นหรือความรู้สึกใด ๆ เหมือนพระอิฐพระปูน แม้สถานการณ์จะตึงเครียด เขาก็ยังคงสงบและวางเฉย
- ระหว่างการถกเถียงในครอบครัว เรื่องมรดก มีคนบางคนโวยวายด่าทอไปมา แต่ยายคนหนึ่ง นั่งฟังอย่างสงบ ไม่สะทกสะท้าน เหมือนพระอิฐพระปูน แสดงให้เห็นถึงความวางใจและไม่ยึดติด
- นักเรียนคนหนึ่ง ถูกเพื่อนล้อเรื่องผลสอบตกหลายครั้ง แต่เขากลับ เฉยเมย ไม่โกรธหรือเสียใจ เหมือนพระอิฐพระปูน ทำให้เพื่อน ๆ รู้สึกว่าการล้อเลียนไม่สามารถทำอะไรเขาได้
- ระหว่างการเจรจาธุรกิจ ฝ่ายคู่สัญญาแสดงท่าทีกดดันและข่มขู่ แต่ผู้บริหารกลับ นิ่งสงบและไม่สะทกสะท้าน เหมือนพระอิฐพระปูน การวางตัวเฉยเมยช่วยให้เจรจาเป็นไปอย่างราบรื่น
- ในชีวิตประจำวัน เมื่อมีข่าวลือหรือคำวิจารณ์เกี่ยวกับตัวเอง คนที่มีนิสัยพระอิฐพระปูน จะฟังเฉย ๆ ไม่โกรธหรือร้อนใจ ทำให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างสงบ ไม่สะทกสะท้านต่อคำพูดของผู้อื่น