สำนวนไทยหมวดหมู่ ท. ทะลุกลางปล้อง
ทะลุกลางปล้อง หมายถึง
สำนวน “ทะลุกลางปล้อง” หมายถึง การกระทำที่เข้าไปแทรกหรือทำลายความต่อเนื่องของเรื่องใดเรื่องหนึ่งอย่างไม่เหมาะสม หรือโดยไม่รู้กาลเทศะ จนทำให้เรื่องนั้นสะดุด ขาดตอน หรือเสียหาย เปรียบเสมือนการแทงหรือทะลุเข้ากลาง “ปล้อง” ซึ่งในที่นี้หมายถึง ส่วนที่ต่อเนื่องกัน เช่น ปล้องไม้ไผ่ หรือปล้องกล้วย หากมีอะไรไปทะลุกลางปล้อง ก็จะทำให้โครงสร้างนั้นแตก ขาด หรือเสียสมดุล กล่าวคือ “การพูดสอดขึ้นมาในเวลาที่เขากำลังพูดกันอยู่” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบเทียบกับลักษณะของพืชที่มีลำต้นเป็นปล้อง เช่น ไม้ไผ่ หรือกล้วย ซึ่งมีข้อปล้องเรียงต่อกันอย่างเป็นระเบียบ หากมีอะไรพุ่งหรือแทงทะลุเข้าไปตรงกลางปล้อง ก็จะทำให้ลำต้นนั้นขาดจากกัน เสียรูป หรือเสียหาย
เมื่อใช้ในทางภาษาจึงหมายถึงการกระทำบางอย่างที่แทรกเข้ามากลางเรื่องโดยไม่เหมาะสม หรือไม่ถูกกาลเทศะ จนทำให้เรื่องที่กำลังดำเนินไปอย่างราบรื่นต้องสะดุด ขาดตอน หรือพังลง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ขณะที่ผู้ใหญ่กำลังพูดคุยกันเรื่องสำคัญ เด็กคนหนึ่งวิ่งเข้ามาพูดแทรกเสียงดังลั่น ทุกคนเลยหันมามองด้วยสีหน้าตึง เพราะเขาทะลุกลางปล้องแบบไม่รู้ตัว (แสดงถึงการแทรกบทสนทนาในจังหวะที่ไม่ควร จนทำให้บรรยากาศเสีย)
- ในวงประชุมที่ตึงเครียด เขาอยู่เงียบมาตลอด แต่จู่ ๆ ก็พูดจาเหน็บแนมใส่เพื่อนร่วมงาน ทำเอาทุกอย่างสะดุดไปทันที เพราะเป็นการทะลุกลางปล้องที่ไม่มีใครคาดคิด (สื่อถึงการพูดแทรกด้วยเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมกับจังหวะ)
- ขณะเจ้าบ่าวกำลังกล่าวคำขอบคุณในงานแต่ง จู่ ๆ อดีตแฟนสาวก็ลุกขึ้นพูดขัดกลางเวที เหตุการณ์นี้กลายเป็นดราม่าทะลุกลางปล้องที่ไม่มีใครลืมได้ลง (แสดงถึงการทำลายบรรยากาศสำคัญอย่างไม่เหมาะสม)
- เขากำลังเล่าเรื่องสนุกให้เพื่อนฟังอยู่ดี ๆ แต่เพื่อนอีกคนกลับแทรกขึ้นมาพูดขัดจนเรื่องสะดุด ทุกคนเลยบ่นว่า อย่าไปทำตัวทะลุกลางปล้องแบบนั้นสิ ฟังให้จบก่อน (ใช้เตือนคนที่ขัดจังหวะโดยไม่จำเป็น)
- ในละครเวที ฉากกำลังดำเนินไปอย่างจริงจัง แต่เด็กหลังเวทีเผลอเปิดประตูเสียงดัง นักแสดงถึงกับเสียจังหวะ เพราะเสียงนั้นเหมือนทะลุกลางปล้องจนคนดูหลุดอารมณ์ (เปรียบกับการแทรกเข้ามาทำให้จังหวะของเรื่องขาดตอนทันที)