คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ข. ขึ้นต้นเป็นลําไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชา
ขึ้นต้นเป็นลําไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชา หมายถึง
คำพังเพย “ขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชา” หมายถึง คนที่ดูเหมือนจะเริ่มต้นทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่หรือน่าชื่นชม แต่พอทำไปเรื่อยๆ กลับกลายเป็นเรื่องเหลวไหล ไร้สาระ หรือผิดจุดประสงค์ไปจากที่ตั้งใจไว้ เปรียบเสมือนไม้ไผ่ที่ตอนแรกดูเหมาะสมสำหรับใช้งาน แต่เมื่อนำมาแปรรูปกลับกลายเป็นบ้องกัญชา ซึ่งไม่มีคุณค่าเชิงสร้างสรรค์ กล่าวคือ “คนที่ตั้งท่าทำงานใหญ่ พอทำ ๆ ไปแล้ว ไม่ได้เรื่อง” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
มาจากการนำไม้ไผ่มาเหลาเพื่อใช้งาน ซึ่งไม้ไผ่เป็นวัสดุที่มีประโยชน์ ใช้ทำสิ่งของสำคัญ เช่น เครื่องมือ เครื่องใช้ หรือโครงสร้างต่างๆ รั้วหรือบ้าน แต่เมื่อถูกนำมาเหลา กลับกลายเป็นบ้องกัญชา ซึ่งเป็นเพียงสิ่งเล็กน้อยที่ไม่มีประโยชน์หรือคุณค่าเมื่อเทียบกับศักยภาพที่ไม้ไผ่สามารถมีได้
คำพังเพยนี้สะท้อนถึงการเริ่มต้นทำสิ่งที่ดูมีคุณค่าหรือยิ่งใหญ่ แต่เมื่อดำเนินไปกลับกลายเป็นเรื่องเล็กน้อย ไร้สาระ หรือไม่มีประโยชน์ในทางที่ควรจะเป็น เปรียบเหมือนคนที่ตั้งใจทำงานใหญ่ แต่พอทำไปกลับไม่ได้เรื่อง หรือจบลงด้วยผลลัพธ์ที่ไม่คุ้มค่ากับสิ่งที่ทุ่มเทไป คำพังเพยนี้ใช้เตือนให้ คิดให้รอบคอบ วางแผนให้ดี และไม่ให้ความพยายามที่ลงทุนไปจบลงด้วยสิ่งที่ไร้ประโยชน์หรือไม่สมกับสิ่งที่ควรจะเป็น
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- ตอนแรกเขาประกาศว่าจะทำโครงการช่วยเหลือสังคม แต่สุดท้ายกลับเป็นแค่การถ่ายรูปสร้างภาพ ขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชา (หมายถึง เริ่มต้นดูยิ่งใหญ่ แต่สุดท้ายกลายเป็นเรื่องเล็กน้อยหรือไม่มีประโยชน์)
- ผู้บริหารบอกว่าจะปรับปรุงบริษัทให้ดีขึ้น แต่สุดท้ายเปลี่ยนแค่ป้ายโลโก้ใหม่ ขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชามีแต่น้ำไม่มีเนื้อ (หมายถึง ตั้งเป้าหมายไว้ใหญ่โต แต่ลงท้ายทำได้เพียงเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่มีผลจริงจัง)
- นักการเมืองประกาศนโยบายปฏิรูปครั้งใหญ่ แต่สุดท้ายแค่เปลี่ยนชื่อโครงการแล้วทำแบบเดิม ขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชาเสียงจริง (หมายถึง ดูเหมือนจะทำเรื่องใหญ่ แต่สุดท้ายไม่เกิดผลลัพธ์ที่แท้จริง)
- ที่ออฟฟิศ บอยคุยกับเต้เรื่องโปรเจกต์ของบริษัท “โปรเจกต์ที่เขาว่าจะปรับปรุงระบบครั้งใหญ่เป็นไงบ้าง?” เต้ตอบ “ก็เปลี่ยนสีธีมแอปเฉยๆ แกขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชาจริง ๆ “ (หมายถึง เริ่มต้นดูจริงจัง แต่สุดท้ายออกมาไม่มีอะไรสำคัญ)
- ที่มหาวิทยาลัย เมย์พูดถึงเพื่อนที่อวดว่าจะเรียนหนัก “นุชบอกว่าปีนี้จะตั้งใจเรียนให้เต็มที่” ก้อยตอบ “เหรอ แต่เมื่อวานเห็นนั่งเล่นเกมยันเช้าเลย ขึ้นต้นเป็นลำไม้ไผ่ พอเหลาลงไปกลายเป็นบ้องกัญชาจริง ๆ เธอนี่” (หมายถึง บอกว่าจะทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ แต่สุดท้ายกลับล้มเหลวหรือไม่ได้ทำจริง)