สุภาษิตไทยหมวดหมู่ จ. จับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา
จับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา หมายถึง
สุภาษิต “จับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา” หมายถึง การมอบหมายงานหรือหน้าที่ให้กับคนหรือสิ่งที่ไม่เหมาะสมกับงานนั้น ๆ ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้มักจะไม่ได้ผล เนื่องจากไม่ใช่หน้าที่หรือความสามารถของสิ่งนั้น เช่นเดียวกับการให้แมวแจวเรือหรือให้เสือไถนา ที่ไม่เหมาะกับลักษณะหรือธรรมชาติของพวกมัน กล่าวคือ “ทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้, การใช้คนไม่เหมาะสมกับความสามารถ” นั่นเอง

ที่มาของสุภาษิต
มาจากการเปรียบเทียบการทำงานของสัตว์กับหน้าที่ที่เหมาะสม เช่น วัวหรือควายเหมาะกับการไถนา แต่หากนำสัตว์อย่างแมวหรือเสือมาทำงานเหล่านี้ เอาแมวไปแจวหรือพายเรือก็คงเป็นไปไม่ได้ พวกมันไม่สามารถทำได้แน่ ๆ เพราะไม่ใช่ธรรมชาติของสัตว์เหล่านั้น สุภาษิตนี้จึงหมายถึง การมอบหมายงานให้คนหรือสิ่งที่ไม่เหมาะสมกับงานนั้น ๆ เปรียบเสมือนการใช้สิ่งที่ไม่ตรงกับความถนัดหรือธรรมชาติของมัน ส่งผลให้งานล้มเหลวหรือไม่สำเร็จตามเป้าหมาย
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- หัวหน้ามอบหมายให้แม่บ้านทำงานบัญชีแทนพนักงานที่ลาพักร้อน แม้ว่าจะไม่มีความรู้ด้านการเงินเลย ผลสุดท้ายงานบัญชีผิดพลาดจนบริษัทต้องเสียเวลาแก้ไข คนในทีมพูดว่า “นี่มันจับแมวแจวเรือ จับเสือไถนาแท้ ๆ!” (แสดงถึงผลเสียจากการมอบหมายงานผิดคน)
- เจ้าของไร่ข้าวโพดให้คนเลี้ยงวัวไปขับรถแทรกเตอร์ไถนาแทนคนขับประจำที่ลาหยุดโดยไม่ได้แจ้งล่วงหน้า แม้คนเลี้ยงวัวจะยืนยันว่า “ผมไม่เคยขับเครื่องพวกนี้มาก่อน” แต่เจ้าของไร่ก็ยังให้ลองทำ ผลลัพธ์คือแทรกเตอร์เสียหาย งานล่าช้าไปหลายวัน (แสดงถึงการตัดสินใจที่ไม่เหมาะสมและผลกระทบ)
- ผู้บริหารให้ดีไซเนอร์ในทีมไปช่วยแก้บั๊กซอฟต์แวร์ที่ลูกค้าร้องเรียน ทั้งที่ดีไซเนอร์ไม่มีความรู้เรื่องโปรแกรม ผลคือลูกค้าต่อว่าบริษัทจนเสียความน่าเชื่อถือ เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการจับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา (แสดงถึงการจัดการในองค์กรที่ไม่คำนึงถึงทักษะของทีมงาน)
- ทีมงานให้พนักงานบัญชีเป็นพิธีกรในงานสำคัญ ทั้งที่เจ้าตัวไม่เคยมีประสบการณ์พูดในที่สาธารณะ ผลคืองานออกมาไม่ราบรื่น แขกหลายคนแสดงความไม่พอใจ เพราะขาดการเลือกบุคคลที่เหมาะสม (สะท้อนถึงการมอบหมายงานที่ผิดพลาด)
- โรงเรียนให้ครูภาษาไทยไปสอนวิทยาศาสตร์แทนครูที่ลาป่วย ส่งผลให้นักเรียนไม่เข้าใจบทเรียนและสอบตกหลายคน เป็นตัวอย่างชัดเจนของการจับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา ที่ทำให้เกิดผลเสียต่อผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรง (แสดงถึงการจัดการที่ขาดความรอบคอบ)