สำนวนหมวดหมู่ ก. กินเหล็กกินไหล
กินเหล็กกินไหล หมายถึง
สำนวน “กินเหล็กกินไหล” หมายถึง คนที่สามารถทนทานต่อความเหนื่อยล้าหรือความเจ็บปวดได้มากกว่าปกติ มีความแข็งแกร่งทั้งทางร่างกายและจิตใจ จนไม่ย่อท้อต่อความยากลำบากใด ๆ เปรียบเหมือนคนที่มีเหล็กไหลในร่างกาย ทำให้ไม่รู้สึกเหนื่อยหรือเจ็บง่าย ๆ กล่าวคือ “คนที่ทนต่อความเหน็ดเหนื่อยหรือความเจ็บปวดได้อย่างผิดปรกติ” นั่นเอง
ที่มาของสำนวนนี้
มาจากความเชื่อคนไทยในไสยศาสตร์ไทยที่ถือว่าเหล็กไหล เป็นวัตถุมงคลศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมีคุณสมบัติคงทนแข็งแกร่ง สามารถป้องกันภยันตรายและทำให้ผู้ครอบครองอยู่ยงคงกระพัน เหล็กไหลมักเป็นวัตถุที่ผ่านการปลุกเสกโดยพระหรือเกจิอาจารย์ผู้มีวิชาอาคมสูง ทำให้เหล็กไหลกลายเป็นเครื่องรางที่เชื่อกันว่าสามารถคุ้มครองผู้ที่พกพาให้ทนทานต่อสิ่งต่าง ๆ ทั้งการบาดเจ็บและอุปสรรคใด ๆ ได้เป็นพิเศษ
คนโบราณจึงถูกนำมาใช้เปรียบเทียบกับคนที่มีความสามารถทนทานต่อความเจ็บปวดหรือความเหน็ดเหนื่อยได้อย่างผิดปกติ ดุจดั่งผู้ที่ได้พลังจากเหล็กไหลในร่างกาย ทำให้ไม่หวั่นเกรงหรือย่อท้อต่อสภาพร่างกายที่เหนื่อยล้า หรือสามารถฝ่าฟันปัญหาและความทุกข์ยากได้โดยไม่ถอดใจ
ตัวอย่างการใช้สำนวนนี้
- สมหมายทำงานก่อสร้างตั้งแต่เช้าจนค่ำทุกวัน แม้จะต้องยกของหนักและอยู่กลางแดดจ้าตลอดทั้งวัน แต่เขาก็ไม่เคยบ่นหรือแสดงอาการเหน็ดเหนื่อย จนเพื่อนร่วมงานต่างยกย่องว่าเขาเหมือนคนที่กินเหล็กกินไหล (บ่งบอกถึงความอดทนของเขาในการทำงานหนัก)
- ในการฝึกทหารที่เข้มงวด ก้องเป็นคนเดียวที่สามารถผ่านการฝึกหนัก ๆ ได้โดยไม่ยอมแพ้ แม้จะต้องฝึกทั้งกลางวันและกลางคืน เขาก็ยังยืนหยัดไม่ถอดใจ ก้องต้องกินเหล็กกินไหลมาแน่ ๆ จึงทำให้เพื่อน ๆ ชื่นชมในความอดทนของเขา (แสดงถึงการทนทานต่อความเหนื่อยยากโดยไม่ท้อ)
- แม่น้อยมีอาชีพขายอาหารตามสั่ง ทำงานตั้งแต่ตีห้าไปจนถึงดึกดื่นทุกวัน แม้จะเจอความเหน็ดเหนื่อยแต่ก็ไม่เคยหยุดพักหรือลดปริมาณงาน ลูก ๆ ของเธอมักจะพูดว่าแม่แข็งแกร่งเหมือนคนที่ไม่รู้จักเหนื่อย (แสดงถึงการทำงานหนักโดยไม่ท้อถอย)
- นิดาเป็นนักวิ่งมาราธอนที่ฝึกซ้อมทุกวัน วันละหลายชั่วโมง แม้จะมีอาการปวดกล้ามเนื้อบ้าง แต่เธอก็ยังมุ่งมั่นซ้อมต่อโดยไม่บ่นสักคำ เพื่อน ๆ จึงยกย่องในความทนทานของเธอเหมือนดั่งคนกินเหล็กกินไหล (เปรียบถึงความสามารถในการอดทนต่อความเจ็บปวดเพื่อเป้าหมาย)
- เมื่อบริษัทเจอปัญหาใหญ่ สมชายในฐานะหัวหน้าแผนกต้องทำงานอย่างหนักทั้งกลางวันกลางคืนเพื่อหาทางแก้ไข เขาไม่เคยพักและอดทนกับทุกอุปสรรคจนคนในทีมชื่นชมว่าเขามีความแข็งแกร่งอย่างมาก (แสดงถึงการทนต่อความเหนื่อยล้าเพื่อแก้ไขปัญหา)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT