สำนวนไทยหมวดหมู่ ค. คาหนังคาเขา
คาหนังคาเขา หมายถึง
สำนวน “คาหนังคาเขา” หมายถึง การจับได้อย่างชัดเจนขณะกระทำความผิด หรือมีหลักฐานที่แน่ชัด ไม่สามารถปฏิเสธหรือหลีกเลี่ยงความผิดได้ เปรียบเหมือนการจับสัตว์พร้อมทั้งหนังและเขา ที่ไม่อาจปฏิเสธได้ว่าเป็นของสัตว์นั้น กล่าวคือ “การถูกจับได้ขณะที่กำลังกระทำผิดหรือพร้อมกับของกลาง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการล่าสัตว์ในสมัยโบราณ โดยผู้ล่าสัตว์สามารถจับได้พร้อมทั้งตัวสัตว์ หนัง และเขา ซึ่งเป็นหลักฐานชัดเจนว่าได้ล่าสัตว์ตัวนั้นจริง
สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เปรียบเปรยถึงการจับได้ขณะกระทำความผิด หรือมีหลักฐานชัดเจนแน่นหนา ไม่สามารถปฏิเสธหรือปัดความรับผิดชอบได้ เหมือนกับการจับสัตว์ที่มีหนังและเขาอยู่พร้อมกัน
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ตำรวจบุกเข้าจับกุมขโมยที่กำลังขนทรัพย์สินออกจากบ้านเจ้าทรัพย์ พยานในที่เกิดเหตุพูดว่า “จับได้คาหนังคาเขาแบบนี้ คงปฏิเสธไม่ได้แล้ว” (เปรียบถึงการจับได้พร้อมหลักฐานขณะกระทำผิด)
- นายดำถูกจับได้ว่าแอบโกงเงินบริษัทขณะกำลังแก้ตัวกับเจ้านาย แต่บัญชีที่ตรวจสอบได้เป็นหลักฐานคาหนังคาเขา ทำให้นายดำพูดอะไรไม่ออก (แสดงถึงการถูกจับได้ด้วยหลักฐานที่ชัดเจน)
- เด็กชายสองคนทะเลาะกันเรื่องขโมยของเล่น จนแม่เข้ามาพบเด็กคนหนึ่งถือของเล่นไว้ในมือ แม่จึงพูดว่า “จับได้คาหนังคาเขาแบบนี้ ยังจะเถียงอีกเหรอ?” (จับได้ชัดเจนขณะกระทำผิด)
- ในห้องประชุม พนักงานคนหนึ่งถูกเจ้านายตำหนิหลังจากตรวจพบว่าเขาลอกงานของเพื่อนร่วมทีมโดยมีไฟล์ต้นฉบับเป็นหลักฐาน เจ้านายพูดว่า “คาหนังคาเขาขนาดนี้ คุณจะแก้ตัวยังไง?” (การมีหลักฐานที่ไม่สามารถปฏิเสธได้)
- ชาวบ้านจับได้ว่าชายคนหนึ่งกำลังลักลอบตัดต้นไม้ในป่า พร้อมกับมีต้นไม้ที่ถูกโค่นอยู่ข้างตัว ชาวบ้านพูดว่า “แบบนี้เรียกว่าคาหนังคาเขา จะปฏิเสธยังไงก็ไม่รอด” (การถูกจับพร้อมหลักฐานชัดเจน)