สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ช. ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด
ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด หมายถึง
สุภาษิต “ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด” หมายถึง เรื่องที่ใหญ่หรือความผิดร้ายแรง ไม่อาจปกปิดหรือปฏิเสธได้ แม้จะพยายามปิดบังอย่างไร คนก็ย่อมล่วงรู้ในที่สุด เปรียบเสมือนช้างที่มีขนาดใหญ่ เมื่อตายลง แม้จะใช้ใบบัวปิดก็ไม่สามารถซ่อนร่างอันมหึมาได้ สะท้อนให้เห็นว่า ความจริงย่อมปรากฏเสมอ ไม่อาจปกปิดได้นาน กล่าวคือ “ความชั่วหรือความผิดร้ายแรงที่คนรู้ทั่วกันแล้ว จะปิดอย่างไรก็ไม่มิด” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากการเปรียบเทียบกับขนาดของช้างและใบบัว ซึ่งแตกต่างกันอย่างมาก ช้างเป็นสัตว์ใหญ่ เมื่อตายลง ร่างของมันก็ใหญ่โตเกินกว่าที่จะใช้ใบบัวเล็ก ๆ ปกปิดได้ เปรียบเสมือนเรื่องราวที่ใหญ่โตหรือความผิดร้ายแรง ที่ไม่อาจปิดบังจากสายตาผู้คน แม้จะพยายามอย่างไรก็ไม่สามารถซ่อนความจริงไว้ได้
สุภาษิตนี้จึงใช้เตือนว่า หากกระทำสิ่งใดที่สำคัญหรือมีผลกระทบมาก ย่อมหลีกเลี่ยงการถูกเปิดเผยไม่ได้ เพราะความจริงมักปรากฏเสมอ
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- เจ้านายพยายามปกปิดปัญหาทางการเงินของบริษัท แต่สุดท้ายเรื่องก็หลุดออกมาให้พนักงานรู้จนได้ นี่แหละช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ปิดอย่างไรก็ปิดไม่มิด (เรื่องใหญ่ย่อมถูกเปิดเผยในที่สุด)
- นักการเมืองรายหนึ่งพยายามปฏิเสธข้อกล่าวหาเรื่องคอร์รัปชัน แต่หลักฐานมีมากมายจนไม่สามารถแก้ตัวได้ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ยังไงก็ปิดไม่มิด (ความจริงที่ใหญ่โตไม่สามารถซ่อนเร้นได้)
- พ่อแม่พยายามปกปิดเรื่องที่บริษัทของครอบครัวกำลังมีปัญหา แต่สุดท้ายลูก ๆ ก็สังเกตเห็นความผิดปกติจนได้ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด เรื่องใหญ่ขนาดนี้ยังไงก็ต้องรู้ (เรื่องที่มีผลกระทบมาก ไม่สามารถปกปิดได้)
- แก้วบ่นกับเพื่อนว่า “พี่ในแผนกฉันทะเลาะกันแรงมาก แต่ทำเป็นว่าไม่มีอะไรเกิดขึ้น” หนิงส่ายหน้าก่อนตอบว่า “สุดท้ายทุกคนก็รู้กันหมดแหละ ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ปิดยังไงก็ไม่มิด” (เรื่องใหญ่ขนาดนี้ คนย่อมรู้ในที่สุด)
- นนท์ถอนหายใจแล้วพูดกับพี่ชายว่า “พี่คิดว่าคนจะไม่รู้เรื่องที่โรงงานปล่อยมลพิษจริงเหรอ” พี่ชายส่ายหน้าก่อนตอบว่า “ยังไงข่าวก็ต้องหลุดออกมา ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด ไม่มีทางซ่อนเรื่องแบบนี้ได้หรอก” (เรื่องใหญ่ขนาดนี้ ย่อมถูกเปิดเผย)
สุภาษิตที่ความหมายคล้ายกัน
- ความลับไม่มีในโลก หมายถึง: ไม่มีสิ่งใดที่สามารถปกปิดได้ตลอดไป ไม่ว่าเรื่องราวจะถูกเก็บเป็นความลับเพียงใด สักวันหนึ่งก็อาจถูกเปิดเผยออกมา