สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ติเรือทั้งโกลน
ติเรือทั้งโกลน หมายถึง
สำนวน “ติเรือทั้งโกลน” หมายถึง การวิจารณ์หรือตำหนิสิ่งที่ยังทำไม่เสร็จ หรือยังไม่รู้ข้อเท็จจริงทั้งหมด เป็นการรีบด่วนตัดสินก่อนเวลาอันควร โดยไม่ได้พิจารณาให้รอบด้าน เปรียบเสมือนการไปติเรือที่ยังอยู่ในขั้นตอนการสร้างหรือยังไม่ได้ทาสีจนเสร็จสมบูรณ์ ซึ่งยังไม่อาจบอกได้ว่างามหรือไม่ดีอย่างไร การติติงในจังหวะนั้นจึงถือเป็นการดูถูกหรือวิจารณ์อย่างไม่ยุติธรรมต่อผลงานที่ยังไม่เสร็จสิ้น กล่าวคือ “การติสิ่งที่ยังทำไม่เสร็จหรือยังไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร” นั่นเอง สำนวนนี้บางทีก็ใช้ว่า “ติเรือทั้งโกลน ติโขนไม่ได้ทรงเครื่อง”
ที่มาของสำนวน
มาจากการต่อเรือในสมัยโบราณ โดยช่างไม้จะเริ่มจากการนำไม้ซุงทั้งต้นมาเลื่อยเฉือนปีกไม้ออกทั้ง 4 ด้าน แล้วเจียนหัวเจียนท้ายให้เป็นทรงเรืออย่างคร่าว ๆ ซึ่งในขั้นตอนนี้ยังไม่ได้ขุดให้เป็นโพรง หรือยังไม่ได้ตกแต่งรายละเอียดให้เรียบร้อย สภาพของเรือในระยะนี้เรียกว่า “โกลน” หรือเรือโกลน
เรือโกลนยังไม่สมบูรณ์ ยังไม่สวยงาม และยังไม่สามารถใช้งานได้จริง หากใครมาเห็นตอนนี้แล้วรีบวิจารณ์ว่าเรือไม่สวย ใช้ไม่ได้ ก็เท่ากับตัดสินก่อนเวลา ทั้งที่ยังไม่เห็นผลงานเสร็จสมบูรณ์
จึงเกิดสำนวนนี้ขึ้นเพื่อเปรียบเปรยถึงคนที่รีบวิจารณ์ ตำหนิ หรือดูถูกสิ่งที่ยังไม่เสร็จ ยังไม่เห็นผลลัพธ์สุดท้าย หรือยังไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร มักใช้ในเชิงตำหนิคนที่ ใจร้อน ด่วนตัดสิน หรือมีอคติโดยไม่รอให้เห็นความจริงหรือผลงานเต็มรูปแบบ
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- นักเรียนคนหนึ่งเพิ่งเริ่มฝึกพูดภาษาอังกฤษได้ไม่กี่วัน ก็ถูกเพื่อนบางคนล้อเลียนสำเนียงทันที อาจารย์จึงเตือนว่าอย่าไปติเรือทั้งโกลน คนเราต้องใช้เวลากว่าจะเก่งได้ (ใช้เตือนคนที่รีบด่วนวิจารณ์ผู้อื่นตอนเริ่มต้น)
- บริษัทเพิ่งเปิดตัวต้นแบบสินค้าชิ้นใหม่ ก็มีบางเสียงวิจารณ์ว่าดูไม่น่าสนใจ ทั้งที่ยังไม่ได้พัฒนาเสร็จสมบูรณ์เลยด้วยซ้ำ เรียกว่าไปติเรือทั้งโกลนชัด ๆ (ใช้ตำหนิคนที่ตัดสินใจเร็วเกินไป)
- เจ้านายดูแผนงานของลูกน้องแค่หน้าแรก ก็รีบพูดว่าแผนไม่มีทางสำเร็จ ลูกน้องเลยน้อยใจว่ายังไม่ทันดูจนจบก็ไปติเรือทั้งโกลน (ใช้แสดงความรู้สึกว่าถูกตัดสินไม่เป็นธรรม)
- ผู้ปกครองบางคนเห็นลูกทำการบ้านไม่ดีในวันแรก ก็รีบบอกว่าไม่มีหัวด้านวิชาการ แบบนี้ อาจเป็นการติเรือทั้งโกลน เพราะยังไม่ได้ให้โอกาสเขาลองจริงจัง (ใช้กับการดูถูกก่อนรู้ศักยภาพจริง)
- เพื่อน ๆ วิจารณ์การแสดงของเด็กใหม่ในชมรมทั้งที่ยังซ้อมไม่ครบสัปดาห์ อาจารย์เลยบอกว่าอย่าติเรือทั้งโกลน คนเราต้องมีเวลาในการเรียนรู้ (ใช้เตือนเรื่องความอดทนและให้โอกาส)