สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ค. คดในข้องอในกระดูก
คดในข้องอในกระดูก หมายถึง
สุภาษิต “คดในข้องอในกระดูก” หมายถึง คนที่มีสันดานคดโกง ไม่ซื่อสัตย์โดยธรรมชาติ ซึ่งแก้ไขได้ยาก เปรียบเสมือนความคดโกงที่ไม่ดีที่ฝังลึกถึงข้อต่อและกระดูกโดยธรรมชาติ ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใดก็ยังคงแสดงพฤติกรรมทุจริตเสมอ กล่าวคือ “คนมีสันดานคดโกง” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
สุภาษิตนี้มีที่มาจากการเปรียบเทียบลักษณะทางกายภาพของมนุษย์กับนิสัยที่ฝังลึกจนแก้ไขได้ยาก “ข้อต่อ” ของร่างกายมีลักษณะคดงอโดยธรรมชาติ และ “กระดูก” นั้นแม้จะแข็งแรงแต่ก็มีความโค้งงอในโครงสร้างของมันเอง ซึ่งไม่สามารถทำให้ตรงได้
คนโบราณจึงเปรียบนิสัยของคนที่คดโกงและไม่ซื่อสัตย์ตั้งแต่กำเนิด หรือฝังรากลึกในสันดานถึงในกระดูก ไม่ว่าจะแก้ไขอย่างไร ก็มักจะกลับไปสู่พฤติกรรมเดิมเสมอ คำสอนนี้มีรากฐานมาจากแนวคิดของคนโบราณที่เชื่อว่าสันดานของคนบางคนไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ แม้จะได้รับโอกาสหรือการอบรมสั่งสอนก็ตาม
สุภาษิตนี้จึงเป็นคำเตือนให้ระวังคนที่มีพฤติกรรมไม่ซื่อสัตย์ เพราะแม้ว่าภายนอกอาจดูดี แต่แท้จริงแล้วนิสัยที่ฝังลึกอาจทำให้พวกเขากลับมาทำสิ่งที่ไม่ดีซ้ำแล้วซ้ำเล่า
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- สมชายเคยถูกจับคดีฉ้อโกง แต่เมื่อพ้นโทษออกมาก็ยังกลับไปทำผิดซ้ำอีก เพื่อนบ้านจึงพูดว่า “คดในข้องอในกระดูก คนแบบนี้แก้ไม่หาย” (เปรียบถึงคนที่มีนิสัยคดโกงโดยสันดาน แก้ไขได้ยาก)
- หัวหน้าบริษัทให้โอกาสลูกน้องที่เคยทุจริตกลับมาทำงานใหม่ แต่ไม่นานก็ถูกจับได้ว่าขโมยเงินอีกครั้ง ผู้บริหารจึงกล่าวว่า “เขานี่แหละตัวอย่างของคดในข้องอในกระดูก แก้เท่าไหร่ก็ไม่เปลี่ยน” (สะท้อนถึงคนที่ไม่สามารถเปลี่ยนนิสัยโกงได้)
- นักการเมืองคนหนึ่งเคยสัญญาว่าจะปราบคอร์รัปชัน แต่สุดท้ายกลับพัวพันกับการทุจริตเสียเอง นักข่าวจึงพาดหัวว่า “คดในข้องอในกระดูก ต่อให้พูดดีแค่ไหน สันดานก็ยังเหมือนเดิม” (แสดงถึงคนที่แม้จะแสดงออกว่าดี แต่สันดานคดโกงไม่เปลี่ยน)
- นายแดงพยายามหลอกลวงคนอื่นเสมอ แม้จะถูกจับได้หลายครั้งก็ยังไม่เลิกพฤติกรรม ญาติพี่น้องจึงพูดว่า “เราเตือนเขาไปก็เท่านั้น คนแบบนี้คดในข้องอในกระดูก” (เปรียบถึงคนที่ไม่สามารถเปลี่ยนนิสัยไม่ดีของตัวเองได้)
- เพื่อนร่วมงานของนางสาวศรี ชอบพูดจาโกหกและใส่ร้ายคนอื่น แม้จะถูกจับได้กี่ครั้งก็ยังทำอยู่เหมือนเดิม หัวหน้าจึงบอกว่า “อย่าไปหวังว่าเขาจะเปลี่ยนเลย คดในข้องอในกระดูก คนแบบนี้ไม่มีทางซื่อตรง” (เตือนว่าคนบางคนมีนิสัยที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้)