คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ป. ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน
ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน หมายถึง
คำพังเพย “ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน” หมายถึง การทำสิ่งใดให้คนอื่นควรคำนึงถึงความต้องการหรือความสะดวกของเขา ไม่ใช่ทำตามใจตัวเองเพียงฝ่ายเดียว เปรียบเสมือนการสร้างบ้านหรือจัดที่นอน ต้องคำนึงถึงผู้อยู่อาศัยและผู้ใช้ ไม่ใช่ทำตามความชอบของผู้สร้างเพียงอย่างเดียว กล่าวคือ กล่าวคือ “การทำตามความพอใจของผู้ที่จะได้รับผลโดยตรง” นั่นเอง

ที่มาของคำพังเพย
มาจากการสร้างบ้านและการนี่นอน ที่ผู้สร้างควรถามและคำนึงถึงความต้องการของผู้ที่จะอยู่อาศัยเป็นหลัก ความคิดหรือรสนิยมของผู้ก่อสร้างเป็นเพียงแนวทางหรือคำแนะนำเท่านั้น การตัดสินใจสุดท้ายควรเป็นของผู้ที่จะอาศัย เช่น ต้องการบ้านทรงแบบไหน มีจำนวนห้องกี่ห้อง หรือการจัดสรรพื้นที่อย่างไร เพื่อให้การอยู่อาศัยสะดวกสบายและเหมาะสมกับความต้องการจริง ๆ
รวมถึงการจัดที่นอนหรือ “ผูกอู่” หมายถึงการจัดเตียงหรือมุ้งสำหรับการนอนของผู้อยู่อาศัยในสมัยก่อน ผู้สร้างควรจัดให้เหมาะสมกับความสะดวกสบายและความชอบของผู้ที่จะนอน เช่น ขนาด เตียงหรือมุ้ง ควรพอดีกับผู้นอนด้วย
คำพังเพยนี้จึงสื่อว่าการตัดสินใจหรือการทำสิ่งใด ๆ ควรคำนึงถึงความต้องการของผู้ที่จะได้รับผลโดยตรงเป็นสำคัญ มากกว่าทำตามความชอบหรือความสะดวกของผู้ทำ เพราะผู้ที่ได้รับผลนั้นเป็นผู้ที่ต้องอยู่กับผลลัพธ์จริง ๆ การทำตามความพอใจของเขาจะช่วยให้เกิดความพอใจสูงสุด ใช้งานได้สะดวกสบายที่สุด
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- แม่ถามลูกก่อนตกแต่งห้องว่าชอบสีผนังแบบไหนและอยากวางเตียงตรงไหน สุดท้ายแม่ก็จัดตามนั้นเพราะปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน (ควรทำตามความต้องการของผู้ที่จะอยู่อาศัยจริง ไม่ใช่ทำตามรสนิยมผู้สร้างเพียงอย่างเดียว)
- ฝ่ายบริหารกำลังวางโต๊ะในออฟฟิศ แต่พนักงานชี้ว่าตรงนี้นั่งสะดวกกว่า จึงปรับผังตามคำแนะนำทุกคน ถือเป็นตัวอย่างของการปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน (ความสะดวกและความพอใจของผู้ใช้งานสำคัญที่สุด)
- พ่อแม่อยากให้ลูกใส่ชุดนักเรียนสีฟ้า แต่สุดท้ายยอมให้ลูกเลือกสีเขียวตามชอบ การตัดสินใจแบบนี้สะท้อนหลักปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน (ผู้ที่จะใช้ผลลัพธ์ควรมีสิทธิ์ตัดสินใจ เพื่อความพอใจและสบายใจ)
- ครูใหญ่ถามนักเรียนว่าชอบจัดโต๊ะและเก้าอี้แบบไหนก่อนปรับห้องประชุม การปรับตามความเห็นนักเรียนเป็นตัวอย่างชัดเจนของการปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน (คำนึงถึงผู้ใช้งานจริงทำให้พื้นที่เหมาะสมและสะดวก)
- เจ้าของร้านกาแฟลองจัดโต๊ะตามรสนิยมตัวเองก่อน แต่พบว่าลูกค้านั่งไม่สะดวก จึงปรับตามความต้องการของลูกค้า นี่ก็สอดคล้องกับการปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน (ทำตามความพอใจของผู้ที่จะใช้ช่วยให้เกิดความสะดวกและพอใจสูงสุด)