สุภาษิตไทยหมวดหมู่ จ. จอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง
จอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง หมายถึง
สุภาษิต “จอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง” หมายถึง การกระทำที่ขาดความรอบคอบหรือการไม่ระมัดระวังในการตัดสินใจหรือทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ส่งผลให้เกิดความผิดพลาดหรือปัญหาตามมา เปรียบเสมือนการจอดเรือโดยไม่ตรวจสอบท่าเรือให้เหมาะสม หรือการขี่ม้าโดยไม่มองทางข้างหน้า ทำให้เกิดอันตรายหรือความเสียหายได้ กล่าวคือ กล่าวคือ “การทำอะไรทีไม่ระมัดระวังหรือพิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน ซึ่งอาจจะเกิดการเสียหายหรือผิดพลาดขึ้นมาได้” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากการเปรียบเปรยการเดินทางหรือการกระทำในชีวิตประจำวันที่ต้องอาศัยความรอบคอบและการพิจารณาสภาพแวดล้อมหรือสถานการณ์ก่อนลงมือทำ ในอดีตการเดินทางด้วยเรือและม้าเป็นวิธีการสำคัญ หากจอดเรือโดยไม่ดูท่าว่าปลอดภัยหรือเหมาะสม อาจทำให้เรือล่มหรือเกิดอันตราย เช่นเดียวกับการขี่ม้าโดยไม่ดูเส้นทาง อาจนำไปสู่อุบัติเหตุหรือการหลงทาง
สุภาษิตนี้จึงถูกนำมาใช้ในเชิงเตือนสติให้ผู้คนตระหนักถึงความสำคัญของการคิดวางแผนและตรวจสอบสิ่งต่าง ๆ ให้รอบคอบก่อนลงมือทำ เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาดหรือผลเสียที่อาจเกิดขึ้น
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- นักธุรกิจรีบลงทุนในโครงการใหม่โดยไม่ศึกษาความเป็นไปได้และความเสี่ยงให้ดี ผลคือขาดทุนหนักจนต้องปิดกิจการในเวลาไม่นาน นี่เป็นตัวอย่างของจอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง (แสดงถึงความไม่รอบคอบในการลงทุน)
- พนักงานใหม่ยื่นเอกสารสำคัญให้ลูกค้าโดยไม่ตรวจสอบความถูกต้องก่อน ส่งผลให้ข้อมูลผิดพลาดและบริษัทเสียเครดิต คนในทีมเตือนว่า “นี่มันเหมือนจอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทางชัด ๆ” (การทำงานแบบขาดความระมัดระวัง)
- เจ้าของบ้านตัดสินใจจ้างช่างมาซ่อมแซมบ้านโดยไม่ได้ตรวจสอบประวัติหรือผลงานช่างก่อน สุดท้ายงานไม่เรียบร้อยและต้องเสียเงินซ่อมใหม่อีกครั้ง (แสดงถึงการตัดสินใจที่เร่งรีบและไม่รอบคอบ)
- นักศึกษาส่งรายงานที่ไม่ได้ตรวจสอบข้อผิดพลาดและข้อมูลให้ครบถ้วน อาจารย์ตำหนิว่า “เธอทำเหมือนจอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทางเลย งานจึงออกมาผิดพลาดแบบนี้” (การส่งงานโดยขาดการตรวจสอบ)
- เพื่อนในกลุ่มจัดงานอีเวนต์โดยไม่ได้วางแผนงานล่วงหน้า เช่น ไม่เช็คสถานที่หรืออุปกรณ์ให้พร้อม สุดท้ายงานเกิดปัญหาและล่าช้า เพื่อนคนหนึ่งบ่นว่า “พวกเราเหมือนจอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทางกันหมดเลย” (สะท้อนถึงการจัดการที่ไม่มีการเตรียมตัว)
สุภาษิตที่ความหมายคล้ายกัน
- พลั้งปากเสียศีล พลั้งตีนตกต้นไม้ หมายถึง: พูดหรือทำอะไรโดยไม่ระมัดระวังย่อมเกิดความเสียหาย