คำพังเพยหมวดหมู่ ข. ขี้ไม่ทันออกอย่าร้องหาหมา
ขี้ไม่ทันออกอย่าร้องหาหมา หมายถึง
คำพังเพย “ขี้ไม่ทันออกอย่าร้องหาหมา” หมายถึง การกระทำสิ่งใดที่ยังไม่เห็นผลหรือยังไม่ประสบความสำเร็จ อย่าเพิ่งคุยโวโอ้อวดหรือประกาศออกไป เพราะอาจทำให้เสียหน้าได้หากสิ่งที่คาดหวังไว้ไม่เป็นไปตามที่คิด คำพังเพยนี้สอนให้รู้จักรอผลลัพธ์ที่แน่นอนก่อนแสดงความภาคภูมิใจ กล่าวคือ “การทำสิ่งใดที่ยังไม่สำเร็จ อย่าเพิ่งคุยโวหรือประกาศออกไป” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพยนี้
มาจากวิถีชีวิตในอดีตที่สุนัขมักถูกเรียกมาเพื่อจัดการกับสิ่งสกปรก เช่น อุจจาระหรือของเสีย แต่ถ้าสิ่งนั้นยังไม่เกิดขึ้น เช่น ขี้ยังไม่ออก การเรียกหาสุนัขมาก่อนก็เป็นการกระทำที่ไม่จำเป็น และดูเหมือนไม่รู้จักกาลเทศะ
คำพังเพยนี้จึงถูกนำมาเปรียบเปรยกับการกระทำของคนที่รีบร้อนคุยโวหรือโอ้อวดสิ่งที่ยังไม่สำเร็จจริง ๆ ทำให้ดูไม่เหมาะสมและอาจทำให้เสียหน้าในภายหลัง
ตัวอย่างการใช้คำพังเพยนี้
- นายเอกเพิ่งเริ่มทำโปรเจกต์แต่ยังไม่เห็นผลสำเร็จ เขากลับรีบไปบอกทุกคนว่าโปรเจกต์นี้จะประสบความสำเร็จแน่นอน สุดท้ายเมื่อเกิดปัญหา เขาถูกตำหนิว่า “ขี้ไม่ทันออกอย่าร้องหาหมา” (แสดงถึงการรีบโอ้อวดทั้งที่ยังไม่มีผลลัพธ์)
- แดงบอกเพื่อนว่าเขาได้งานใหม่ทั้งที่เพิ่งผ่านสัมภาษณ์และยังไม่ได้รับจดหมายตอบรับ เมื่อไม่ได้งานจริง เขาถูกเพื่อนแซวว่า “ทีหลังอย่าขี้ไม่ทันออกแล้วร้องหาหมา” (เตือนให้รอผลลัพธ์ที่แน่นอนก่อนพูด)
- นางสมรประกาศกับเพื่อนบ้านว่าจะปลูกผักขายจนร่ำรวย ทั้งที่ยังไม่ได้เริ่มปลูกเลย เมื่อถูกถามถึงความคืบหน้า นางสมรตอบไม่ได้ ทำให้เพื่อนบ้านพูดว่า “ขี้ไม่ทันออกก็ร้องหาหมาแล้ว” (การพูดโอ้อวดล่วงหน้าเกินความเป็นจริง)
- เด็กนักเรียนประกาศว่าจะได้ที่หนึ่งในการสอบครั้งนี้ ทั้งที่ยังไม่ได้อ่านหนังสือและยังไม่รู้ผลสอบ ครูจึงเตือนว่า “อย่าขี้ไม่ทันออกแล้วร้องหาหมานะ ตั้งใจทำให้สำเร็จก่อน” (การพูดก่อนทำอาจทำให้เสียหน้า)
- ทีมฟุตบอลในหมู่บ้านคุยโม้ก่อนแข่งว่าจะชนะทีมคู่แข่งแน่นอน แต่สุดท้ายกลับแพ้อย่างขาดลอย ชาวบ้านจึงพูดกันว่า “ทีหลังอย่าขี้ไม่ทันออกแล้วร้องหาหมา จะได้ไม่อาย” (การโอ้อวดก่อนผลลัพธ์ที่แท้จริงนำมาซึ่งความอับอาย)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจากสุภาษิตวันละคำ