สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ก. กำขี้ดีกว่ากำตด
กำขี้ดีกว่ากำตด หมายถึง
สุภาษิตไทย “กำขี้ดีกว่ากำตด” หมายถึง การเลือกสิ่งที่ถึงแม้จะมีค่าหรือประโยชน์น้อย แต่ก็ยังดีกว่าไม่ได้อะไรเลย เปรียบเสมือนการมีกำขี้ที่ถึงจะไม่ดีนักแต่ก็ยังมีอะไรอยู่บ้าง ดีกว่ากำตดที่ไม่มีอะไรเลย สุภาษิตนี้สอนให้เห็นคุณค่าของสิ่งเล็กน้อยที่ยังพอมีประโยชน์ มากกว่าการไม่เหลืออะไรให้ถือไว้เลย กล่าวคือ “ได้บ้างดีกว่าไม่ได้อะไรเลย” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิตนี้
มาจากการเปรียบเทียบเปรียบเปรยในชีวิตประจำวันที่สื่อถึงการมีสิ่งที่อาจจะดูไม่มีคุณค่า หรือมีน้อยมาก แต่ก็ยังดีกว่าไม่มีอะไรเลย คำว่า “ขี้” หมายถึงสิ่งที่แม้จะดูสกปรกหรือไม่มีคุณค่า แต่ยังเป็นสิ่งที่จับต้องได้ ในขณะที่ “ตด” เป็นอากาศหรือกลิ่นที่ไม่สามารถจับต้องหรือเก็บรักษาไว้ได้เลย
สุภาษิตนี้สะท้อนแนวคิดของคนไทยที่ให้ความสำคัญกับการมีบางสิ่ง แม้จะดูไม่สำคัญหรือมีค่าน้อย แต่ก็ยังดีกว่าการไม่มีอะไรเลย ซึ่งบ่งบอกถึงความรู้สึกที่ควรพอใจในสิ่งที่มีอยู่มากกว่าการยึดติดกับสิ่งที่เป็นไปไม่ได้หรือว่างเปล่า
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- นายสมชายลังเลว่าจะรับงานเล็ก ๆ ที่รายได้ไม่มากดีหรือไม่ แต่เพื่อนเตือนว่า งานนี้ถึงจะไม่เยอะ แต่ดีกว่าไม่มีรายได้เข้ามาเลย สมชายจึงคิดได้ว่า “กำขี้ดีกว่ากำตด” (หมายถึงการยอมรับสิ่งที่พอมี แม้จะน้อยแต่ยังดีกว่าไม่มีอะไร)
- ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ แก้วต้องทำงานที่ค่าจ้างน้อยกว่าที่เคยได้ แต่เธอก็รับงานนั้นไว้ เพราะดีกว่าไม่มีเงินเลี้ยงครอบครัวเลย (สะท้อนถึงการเลือกที่จะทำสิ่งที่ให้ผลตอบแทน แม้จะน้อย แต่ยังมีค่ามากกว่าการว่างเปล่า)
- ตอนที่ต้องตัดสินใจระหว่างการลงทุนที่มีผลตอบแทนต่ำ กับไม่ลงทุนเลย ปรากฏว่าการลงทุนแม้จะได้กำไรไม่มาก แต่ก็ยังดีกว่าไม่ได้อะไรเลย ผู้ร่วมทีมเลยกล่าวว่า “กำขี้ดีกว่ากำตด” (แสดงถึงการพึงพอใจในสิ่งที่มีอยู่แม้จะไม่มาก)
- คุณแม่บอกลูกสาวว่า ถึงอาหารที่ทำขายจะได้กำไรน้อย แต่ดีกว่าปล่อยว่างไปโดยไม่ทำอะไร เพราะอย่างน้อยก็ยังมีรายได้เข้ามาช่วยในบ้าน (การใช้สุภาษิตเพื่อให้กำลังใจในการเลือกทำสิ่งที่มีผล แม้จะน้อย แต่ดีกว่าไม่มี)
- เจ้านายบอกพนักงานว่า ถึงแม้โบนัสปีนี้จะน้อยกว่าเดิม แต่ก็ยังดีกว่าไม่มีโบนัสเลย สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้ว่า “กำขี้ดีกว่ากำตด” (หมายถึงการมองเห็นคุณค่าของสิ่งเล็กน้อยที่ได้รับ มากกว่าการไม่เหลืออะไรเลย)
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก LONGDO DICT