สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ต. ต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก
ต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก หมายถึง
สุภาษิต “ต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก” หมายถึง คนที่แสดงออกอย่างหนึ่งต่อหน้า พูดจาดี ทำตัวดี เหมือนมีไมตรีจิต แต่พอลับหลังก็เปลี่ยนท่าที กลับกลายเป็นอีกคนหนึ่ง เช่น พูดร้าย ลอบนินทา หรือใส่ร้ายผู้อื่น เป็นคนไม่จริงใจ ไว้ใจไม่ได้ เปรียบเสมือนผลไม้สองชนิดที่ดูคล้ายกันมะพลับรสหวานหอม แต่ ตะโกรสฝาดไม่น่ากิน คนประเภทนี้จึงเสแสร้งต่อหน้า แต่แท้จริงแล้วซ่อนความคิดลึก ๆ ที่ไม่บริสุทธิ์ไว้เบื้องหลัง กล่าวคือ “ผู้ที่ต่อหน้าทำเป็นดี แต่พอลับหลังก็นินทาหรือหาทางทำร้าย” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากนิทานพื้นบ้านไทยเรื่องต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก เล่าว่ากาลครั้งหนึ่งพระราชาองค์หนึ่งเสด็จเข้าไปในป่าพร้อมข้าราชบริพาร ที่นั่นมีต้นตะโกมากมาย เทวดาซึ่งทราบข่าวเสด็จ จึงเนรมิตต้นตะโกต้นหนึ่งให้กลายเป็นต้นมะพลับที่เต็มไปด้วยผลสุกเหลืองทอง กลิ่นหอมชวนกิน
เมื่อพระราชาทอดพระเนตรเห็น จึงมีรับสั่งให้มหาดเล็กไปเก็บลูกมะพลับมาเสวย และทรงแจกจ่ายให้บริพารกินด้วย ทุกคนต่างก็ชื่นชอบในรสชาติอันหวานอร่อยนั้น
ต่อมา เมื่อเสด็จกลับวัง พระราชาทรงติดใจในรสลูกมะพลับ จึงสั่งให้มหาดเล็กกลับไปเก็บมาอีกครั้ง แต่ครั้งนี้เทวดาคลายฤทธิ์ ต้นมะพลับหายไป กลับกลายเป็นต้นตะโกตามเดิม ซึ่งแม้รูปลักษณ์จะคล้ายกัน แต่ลูกตะโกมีรสฝาด ไม่น่ารับประทาน
นิทานนี้เปรียบเสมือนคนที่ต่อหน้าแสดงออกดี พูดจาไพเราะเหมือนมะพลับ แต่ลับหลังกลับพูดหรือทำในทางตรงกันข้าม เหมือนตะโกที่ดูคล้ายมะพลับแต่กลับขมฝาดไม่น่ากิน จึงกลายเป็นสุภาษิตเตือนใจว่าอย่าไว้วางใจคนที่พูดดีต่อหน้า เพราะอาจแฝงความไม่จริงใจไว้เบื้องหลัง
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- เจ้านายชมพนักงานต่อหน้าอย่างออกนอกหน้า แต่พอลับหลังก็พูดจาตำหนิและบ่นกับคนอื่นเสมอ ใคร ๆ เลยพูดว่าต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก (แสดงออกดีต่อหน้า แต่กลับพูดจาไม่ดีลับหลัง)
- เมย์ทำดีกับเพื่อนตอนอยู่ต่อหน้า แต่พอเพื่อนเผลอก็ชอบเอาเรื่องไปพูดเสียหายลับหลัง เพื่อนคนอื่นจึงไม่ค่อยไว้ใจ เพราะเธอเหมือนต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก (พูดดีแต่ไม่จริงใจ)
- พี่ชายชมแฟนตัวเองต่อหน้าครอบครัวทุกครั้ง แต่ลับหลังกลับบ่นและวิจารณ์เสีย ๆ หาย ๆ จนแม่ส่ายหน้าแล้วพูดว่า “แบบนี้ไม่ได้นะลูกต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก มันไม่แฟร์กับเขา” (ไม่ควรเสแสร้งว่าดี แต่ลับหลังตำหนิ)
- ป๊อปพูดกับเพื่อนว่า “เมื่อวานตอนต่อหน้าครู มินท์พูดว่าฉันเก่งมาก แต่หลังจากนั้นกลับแซะฉันกับคนอื่น” แพรเลยตอบทันทีว่า “ชัดเลยต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโกอย่าไปสนใจคนแบบนี้เลย” (เตือนให้ระวังคนไม่จริงใจ)
- นนท์พูดกับพี่ว่า “ผมไม่อยากคบกับพวกที่ทำเป็นเพื่อนต่อหน้า แต่ลับหลังเอาเรื่องผมไปพูดเสียหาย” พี่ชายเลยพูดว่า “ถูกแล้ว คนแบบนั้นแหละต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโกไว้ใจไม่ได้นะ” (เตือนให้อยู่ห่างคนหน้าไหว้หลังหลอก)
สุภาษิตที่ความมายคล้ายกัน
- ปากปราศรัย ใจเชือดคอ หมายถึง: พูดดีแต่ในใจคิดร้ายหรือมีเจตนาทำร้าย