สำนวนไทยหมวดหมู่ ฝ. ฝากผีฝากไข้
ฝากผีฝากไข้ หมายถึง
สำนวน “ฝากผีฝากไข้“ หมายถึง การยึดใครสักคนเป็นที่พึ่งพิงหรือให้อยู่ในความดูแลจนวันตาย เปรียบเสมือนการมอบตนเองให้อยู่ในความดูแลคุ้มครอง หรือพิทักษ์รักษาของผู้อื่น ในทุกสิ่งทุกอย่างไม่เว้นกระทั่งการเจ็บไข้ได้ป่วย จนกระทั่งถึงวันตาย เปรียบกับเป็นไข้ก็ฝาก ต่อให้เป็นผีก็ยังฝาก กล่าวคือ “การขอยึดเป็นที่พึ่งพิงจนวันตาย, ให้อยู่ในความดูแลจนกว่าจะตาย” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการเปรียบการยึดใครสักคนเป็นที่พึ่งพิงและวางใจให้ดูแลเราในทุกเรื่องอย่างเต็มที่ ครอบคลุมตั้งแต่ชีวิตประจำวันไปจนถึงยามเจ็บไข้ได้ป่วย รวมทั้งการดูแลหลังความตาย
ในส่วนของ “ฝากไข้” คือการขอให้ผู้รับฝากคอยดูแลรักษาในยามเจ็บป่วยหรือเมื่อร่างกายอ่อนแอ และยามแก่เฒ่า ส่วน “ฝากผี” คือการขอให้ผู้รับฝากจัดการเรื่องต่าง ๆ หลังจากเสียชีวิต เช่น การจัดพิธีกรรม การเผาศพ หรือการดูแลเรื่องทรัพย์สินและภาระผูกพันต่าง ๆ
การฝากผีฝากไข้จึงสะท้อนถึงความไว้วางใจและความผูกพันลึกซึ้งระหว่างผู้ฝากและผู้รับฝาก คือการมอบชีวิตและความตายไว้ในความดูแลของผู้อื่นอย่างเต็มใจ และสื่อถึงความมั่นใจว่าผู้ที่ถูกฝากจะคอยคุ้มครองและจัดการทุกสิ่งทุกอย่างให้จนถึงที่สุด ไม่เว้นแม้แต่ยามที่ผู้ฝากไม่สามารถจัดการเองได้อีกต่อไป
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- ผู้บริหารระดับสูงฝากผีฝากไข้ให้ทีมงานจัดการโครงการใหญ่ หลังเดินทางไปต่างประเทศหลายเดือน (สื่อถึงการวางใจให้ทีมงานดูแลทุกอย่างแทนผู้บริหารในช่วงไม่อยู่)
- ครอบครัวผู้ป่วยวิกฤติฝากผีฝากไข้แพทย์ดูแลรักษาจนกว่าจะฟื้น (ใช้สำนวนเปรียบเทียบการมอบชีวิตหรือความปลอดภัยให้ผู้อื่นดูแลอย่างเต็มที่)
- ผู้สูงอายุฝากผีฝากไข้ลูก ๆ ดูแลทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ตลอดไปหลังจากท่านจากไป (สื่อถึงการวางใจให้ผู้อื่นดูแลตนและสิ่งสำคัญทั้งหมด ไม่เว้นแม้หลังความตาย)
- เจ้าของบ้านฝากผีฝากไข้เพื่อนสนิทคอยดูแลบ้านและสวน ตลอดไปหลังจากย้ายไปต่างประเทศ (สื่อถึงความไว้วางใจให้ผู้อื่นดูแลทรัพย์สินและบ้านเรือนอย่างต่อเนื่องและยาวนาน)
- นักสะสมงานศิลปะฝากผีฝากไข้พิพิธภัณฑ์เก็บรักษาผลงานล้ำค่าตลอดไป (เปรียบเหมือนการมอบความรับผิดชอบและความปลอดภัยของสิ่งสำคัญให้ผู้เชี่ยวชาญดูแลถาวร)