สำนวนไทยหมวดหมู่ ต. ตกม้าตาย, สามเพลงตกม้าตาย
ตกม้าตาย หมายถึง
สำนวน “ตกม้าตาย, สามเพลงตกม้าตาย” หมายถึง การพ่ายแพ้หรือล้มเหลว เสียเชิงในช่วงสุดท้าย ทั้งที่ทำมาดีตลอด แต่กลับพลาดหรือเสียท่าในจังหวะสำคัญ เปรียบเสมือนนักรบที่ขี่ม้าเข้าสู่สนามรบอย่างมั่นใจ แต่กลับพลัดตกจากม้าในช่วงสำคัญ ทำให้เสียเปรียบและพ่ายแพ้ในที่สุด สำนวนนี้มักใช้ในกรณีที่คนกำลังจะสำเร็จหรือได้เปรียบ แต่กลับพลาดอย่างไม่น่าเกิดขึ้น ทำให้เสียเชิงและล้มเหลวในท้ายที่สุด กล่าวคือ “การแพ้, เสียเชิง” นั่นเอง
และมักใช้ต่อว่า “สามเพลงตกม้าตาย” หมายถึง “พ่ายแพ้อย่างรวดเร็ว”
ที่มาของสำนวน
มาจากเหตุการณ์ในวรรณกรรมสามก๊ก ซึ่งกล่าวถึงโจผี (曹丕) บุตรชายของโจโฉ ที่ต้องเผชิญหน้ากับขุนศึกฝีมือดีในการรบ
ในศึกสำคัญครั้งหนึ่งโจผีสามารถต่อสู้ได้ดีและยืนหยัดได้นานถึงสามเพลงกระบวนท่า แต่สุดท้ายกลับพลาดท่าถูกแทงตกจากม้าพ่ายแพ้และเสียชีวิตในจังหวะที่ไม่น่าพลาด
และเหตุการณ์ “สามเพลงตกม้าตาย” นั้นยังปรากฏในกรณีของแฮหัวเอี๋ยน (夏侯淵) แม่ทัพใหญ่แห่งวุยก๊ก ที่ต้องต่อสู้กับฮองตง (黃忠) ขุนพลเฒ่าของจ๊กก๊ก ในศึกที่เขาผิดพลาดเพียงไม่นาน แต่กลับถูกฟันตกม้าจนเสียชีวิตในสนามรบอย่างรวดเร็วเพียง 3 กระบวนท่า
สำนวนนี้จึงถูกนำมาใช้เปรียบเปรยถึงคนที่ทำบางสิ่งมาดีตลอด แต่กลับพลาดในจุดสำคัญ ทำให้ล้มเหลวหรือเสียเชิงในช่วงสุดท้าย เหมือนกับแม่ทัพที่แม้จะเป็นนักรบผู้ยิ่งใหญ่ แต่กลับพลาดเพียงครั้งเดียวจนต้องจบชีวิตลง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- เขานำเสนองานต่อคณะกรรมการได้อย่างยอดเยี่ยมทุกข้อ แต่พอถึงช่วงตอบคำถามสุดท้าย กลับตอบผิดพลาดจนเสียคะแนนไปหมด ตกม้าตายตรงจุดที่ไม่น่าพลาดเลย (ใช้กับการพลาดท่าในช่วงสุดท้ายของโอกาสสำคัญ)
- ทีมฟุตบอลลงแข่งด้วยความมั่นใจ แต่พอเกมเริ่มแค่ 10 นาทีแรก โดนยิงสามลูกติด สามเพลงตกม้าตายแพ้ขาดลอยตั้งแต่ครึ่งแรก (ใช้กับทีมที่แพ้เร็วเกินคาดโดยไม่มีโอกาสแก้ตัว)
- เขาทำข้อสอบได้ดีมาตลอดทั้งปี แต่ดันพลาดคำถามง่าย ๆ ในข้อสุดท้าย ทำให้คะแนนไม่ถึงเกณฑ์ที่ตั้งไว้ ตกม้าตายอย่างไม่น่าเชื่อ (ใช้กับคนที่ทำได้ดีมาตลอด แต่กลับพลาดจุดสำคัญในช่วงสุดท้าย)
- เธอสอบสัมภาษณ์ผ่านทุกขั้นตอน แต่พอเจอคำถามเกี่ยวกับพื้นฐานของงาน กลับตอบผิดไปหมด ตกม้าตายทั้งที่เตรียมตัวมาอย่างดี (ใช้กับคนที่เตรียมตัวมาดี แต่กลับพลาดในสิ่งที่ไม่น่าผิดพลาด)
- บริษัทคู่แข่งเตรียมตัวมาดีมาก แต่พอเจอการเจรจาต่อรองที่เหนือกว่าโดนปิดดีลภายในสามประโยค สามเพลงตกม้าตายแพ้ไปแบบไม่ทันตั้งตัว (ใช้กับธุรกิจหรือการเจรจาที่จบลงเร็วเพราะเสียเปรียบตั้งแต่เริ่ม)