สำนวนไทยหมวดหมู่ พ. พระยาเทครัว
พระยาเทครัว หมายถึง
สำนวน “พระยาเทครัว” หมายถึง ชายเจ้าชู้ที่คบหาหญิงหลายคนภายในครอบครัวเดียวกัน เช่น ทั้งพี่ทั้งน้อง หรือแม่กับลูก เป็นคนมีเสน่ห์แบบ “กวาดเรียบทั้งครัว” ไม่เลือกหน้า
เปรียบเสมือนชายเจ้าชู้ผู้มากเสน่ห์ดุจ “แม่ทัพผู้เทครัว” ที่กวาดต้อนผู้คนทั้งบ้านมาไว้ในอำนาจของตน ไม่ต่างจากขุนแผนผู้มากเล่ห์ ที่ไม่เพียงชนะด้วยคาถา แต่ด้วยเสน่ห์ที่ทำให้ทั้งพี่ทั้งน้องต่างยอมพ่ายใจ กล่าวคือ “ชายที่ได้ทั้งญาติพี่น้องของภรรยามาเป็นภรรยาในคราวเดียวกัน, ได้หญิงเป็นภรรยาทั้งแม่ทั้งลูกหรือทั้งพี่ทั้งน้อง” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากเหตุการณ์ใน พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) เมื่อครั้งโปรดให้พระราเมศวร ยกทัพไปตีเมืองกัมพูชา แต่พ่ายกลับมา พระเจ้าอู่ทองจึงให้สมเด็จพระบรมราชาธิราช (ขุนหลวงพะงั่ว) แห่งเมืองสุพรรณบุรี ยกทัพไปช่วยอีกครั้ง ผลคือสามารถตีเมืองนครธมแตก และ “เทครัวชาวกัมพูชา” คือกวาดต้อนผู้คนทั้งเมืองกลับมาไว้ในกรุงศรีอยุธยา
คำว่า “เทครัว” ในที่นี้ หมายถึง การกวาดต้อนครอบครัว ผู้คน หรือทรัพย์สินทั้งหมดจากเมืองที่พ่ายแพ้กลับมาอยู่ในอำนาจของฝ่ายชนะ ไม่มีใครเหลืออยู่ในถิ่นเดิมเลย
ต่อมาในทางภาษาพูด “เทครัว” ถูกนำมาใช้เปรียบในเชิงพฤติกรรมของชายเจ้าชู้ ที่ “กวาดเรียบทั้งบ้าน” หมายถึง คบหาหรือได้หญิงหลายคนในครอบครัวเดียวกัน เช่น ทั้งพี่ทั้งน้อง หรือแม่กับลูก จนกลายเป็นคำประชดขันว่าเป็น “พระยาเทครัว” ชายผู้มีเสน่ห์และเจ้าชู้ขั้นสุด
ภายหลังยังมีการใช้ในเชิงขยายความทางสังคม เช่น “เทครัวพรรคการเมือง” หมายถึงการดึงสมาชิกทั้งกลุ่มหรือทั้งพรรคมาอยู่ฝ่ายตน เปรียบได้กับการ “กวาดต้อนทั้งครัว” เข้ามาอยู่ในบ้านเดียวกัน
กล่าวโดยสรุป “พระยาเทครัว” จึงเป็นสำนวนที่มีรากจากเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ แต่ถูกนำมาใช้ในเชิงล้อเลียนคนที่กินรวบ รวบหัวรวบหาง หรือกวาดเรียบทั้งครอบครัว ด้วยเสน่ห์แบบ “ขุนแผน” นั่นเอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- คุณวิชัยถูกเพื่อนล้อว่าเป็นพระยาเทครัว เพราะเขาคบกับหญิงสาวสองพี่น้องโดยที่ทั้งคู่ไม่รู้ว่ากำลังมีแฟนคนเดียวกัน
- ข่าวลือว่าดาราหนุ่มชื่อดังเป็นพระยาเทครัว เขามีสัมพันธ์กับหญิงในวงการเดียวกันหลายคน บางคนยังมีสายสัมพันธ์ใกล้ชิดกันด้วย
- ผู้จัดการบริษัทถูกซุบซิบว่าเป็นพระยาเทครัว เพราะมีความสัมพันธ์เชิงชู้สาวกับพนักงานหญิงในทีมเดียวกันหลายคน
- ในละครพีเรียดเรื่องใหม่ พระเอกถูกเขียนบทให้เป็นพระยาเทครัว ตัวละครชายเจ้าชู้ที่รักหญิงหลายคนในตระกูลเดียวกัน เป็นบทบาทที่ทั้งตลกและสะท้อนสังคม
- เพื่อนในกลุ่มแซวกันขำ ๆ ว่าไอ้ต้นนี่แหละ พระยาเทครัวตัวจริง เจ้าชู้มากจนจีบสาวในกลุ่มเดียวกันแทบครบทุกคน