คำพังเพยไทยหมวดหมู่ ก. กำปั้นทุบดิน
กำปั้นทุบดิน หมายถึง
คำพังเพย “กำปั้นทุบดิน” หมายถึง การพูดหรือการอธิบายแบบกว้าง ๆ ไม่เจาะลึกในรายละเอียด ซึ่งอาจฟังดูเหมือนครอบคลุมทุกอย่าง แต่ไม่ได้ให้ความกระจ่างที่ชัดเจนแก่ผู้ฟัง อีกทั้งยังสื่อถึงการแก้ปัญหาที่ง่ายและตรงไปตรงมาเกินไป โดยไม่คำนึงถึงความละเอียดอ่อนหรือผลกระทบในระยะยาว สำนวนนี้มักใช้เพื่ออธิบายคนที่พูดหรือแก้ปัญหาแบบรวบรัด ไม่คิดซับซ้อนหรือไม่ให้คำแนะนำที่มีคุณค่า กล่าวคือ “การพูดแบบกว้าง ๆ อาจจะตรงประเด็นหรือไม่ตรง เป็นการตอบที่ไม่ใช่คำตอบที่ผิด แต่เป็นการตอบที่ไม่ได้ประโยชน์แก่ผู้ฟัง” นั่นเอง
ที่มาของคำพังเพย
คำพังเพยนี้มีที่มาจากการเปรียบเปรยถึงการใช้กำปั้นทุบลงไปบนพื้นดิน ซึ่งเป็นการกระทำที่เรียบง่าย ตรงไปตรงมา ไม่ต้องการความคิดหรือการวางแผนใด ๆ การทุบกำปั้นลงบนดินไม่ได้ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ซับซ้อนหรือแสดงถึงการแก้ไขปัญหาเชิงลึก สำนวนนี้อาจเกิดจากการใช้ภาษาพูดในยุคอดีตที่ต้องการบรรยายถึงวิธีการพูดหรือการแก้ปัญหาที่ตรงไปตรงมาเกินไป คล้ายกับการกระทำที่ไม่ต้องการการวิเคราะห์หรือความรอบคอบ
ตัวอย่างการใช้คำพังเพย
- เมื่อถูกถามถึงแผนการตลาด เขาตอบแบบกำปั้นทุบดินว่า “แค่เพิ่มยอดขายให้มากขึ้นก็พอ” (เขาตอบคำถามโดยไม่ลงรายละเอียดและขาดการวิเคราะห์เชิงลึก)
- พ่อบอกให้ลูกตั้งใจเรียน เพราะถ้าไม่ตั้งใจเรียนก็จะไม่ประสบความสำเร็จ คำแนะนำแบบกำปั้นทุบดินนี้ไม่ช่วยให้ลูกเข้าใจถึงเหตุผลที่แท้จริง (พ่อให้คำแนะนำโดยไม่อธิบายรายละเอียดหรือผลกระทบ)
- ในที่ประชุม ผู้จัดการสรุปปัญหาด้วยคำพูดแบบกำปั้นทุบดินว่า “เราต้องทำให้ได้ดีกว่าเดิม” โดยไม่เจาะจงถึงขั้นตอนการปรับปรุง (ผู้จัดการสรุปปัญหาแบบครอบคลุมแต่ขาดเนื้อหาที่ชัดเจน)
- ครูบอกนักเรียนว่า “อย่าเล่นเกมมาก” โดยไม่อธิบายถึงผลกระทบ ทำให้เด็ก ๆ รู้สึกว่านี่เป็นการพูดแบบกำปั้นทุบดิน (ครูให้คำแนะนำโดยไม่ให้เหตุผลที่ชัดเจนแก่เด็ก ๆ)
- เมื่อเผชิญกับสถานการณ์ยากลำบาก สมชายมักพูดแบบกำปั้นทุบดินว่า “ทำไปก่อน เดี๋ยวก็สำเร็จเอง” (สมชายให้คำแนะนำที่ตรงไปตรงมาและขาดความละเอียดอ่อน)
- ฉันถามว่า “ทำไมนาฬิกาไม่เดิน” เขาตอบแบบกำปั้นทุบดินว่า “เพราะมันตายน่ะซิ” (เป็นลักษณะการตอบที่ไม่ได้ให้ข้อมูลที่ผู้ถามต้องการรู้)