สำนวนไทยหมวดหมู่ ถ. ถนิมสร้อย, สนิมสร้อย
ถนิมสร้อย หมายถึง
สำนวน “ถนิมสร้อย” หมายถึง คนที่อ่อนแอ เหยาะแหยะ ไม่สู้งาน หนักไม่เอา เบาไม่สู้ ถูกแดดนิดฝนน้อยก็ป่วย มักใช้ในเชิงตำหนิหรือประชดประชันคนที่ทำตัวบอบบางเกินเหตุ เปรียบเสมือนเครื่องประดับที่ต้องประคบประหงม ไม่สามารถถูกกระแทก ถูกน้ำ หรือใช้แรงได้ เช่นเดียวกับคนที่ถูกเรียกว่า “ถนิมสร้อย” ที่ทำงานหนักไม่ได้ อยู่กลางแดดหรือฝนนานหน่อยก็ไม่ไหว มักไม่เหมาะกับงานที่ต้องใช้แรงหรือความอดทน กล่าวคือ “ผู้ที่หนักไม่เอา เบาไม่สู้, อ่อนแอ, ไม่สู้งาน” นั่นเอง สำนวนนี้พูดได้อีกอย่างหนึ่งว่า “สนิมสร้อย”
ที่มาของสำนวน
มาจากคำว่า “ถนิม” ซึ่งมาจากภาษาเขมร ธฺนิม แปลว่าเครื่องประดับ และคำว่า “สร้อย” ที่หมายถึงของประดับประเภทสาย เช่น สร้อยคอ สร้อยข้อมือ เมื่อนำมารวมกันเป็น “ถนิมสร้อย” ไม่ได้ใช้ในความหมายตรงของเครื่องประดับ แต่ใช้ในเชิงเปรียบเปรยถึงคนที่อ่อนแอ บอบบาง เหยาะแหยะ ทำงานหนักไม่ได้ ทนแดดทนฝนไม่ไหว
สำนวนนี้มักใช้เพื่อตำหนิหรือประชดคนที่ไม่สู้งาน หนักไม่เอา เบาไม่สู้ เปรียบเสมือนเครื่องประดับที่แม้จะสวยงาม แต่เปราะบางจนใช้งานจริงไม่ได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- น้องคนใหม่มาสายเกือบทุกวัน พอถึงก็ขอลางานเพราะปวดหัว ทั้งที่ยังไม่เริ่มงานจริงจัง “ทีมเราต้องการคนลุยนะ ไม่ใช่ถนิมสร้อยแบบนี้” (ใช้ตำหนิพฤติกรรมที่อ่อนแอ ขาดความพร้อมรับผิดชอบงานพื้นฐาน)
- วันจัดค่ายอาสา เพื่อนบางคนขออยู่ในเต็นท์ตลอดเพราะกลัวแดด ทั้งที่คนอื่นแบกหินผสมปูน “โอ๊ย สนิมสร้อยขนาดนี้ อยู่ไม่ครบวันแน่ ๆ” (ประชดคนที่ไม่สามารถอยู่ร่วมงานหนักกับคนอื่นได้ แม้ในระดับพื้นฐาน)
- เวลามีเวรทำความสะอาด เขาจะหาข้ออ้างทุกครั้ง บ้างก็ปวดแขน บ้างก็บอกเป็นภูมิแพ้ฝุ่น (พฤติกรรมที่หลีกเลี่ยงงานเล็กน้อยซ้ำ ๆ จนคนรอบข้างมองว่าเป็นคนสนิมสร้อย ไม่สู้งานเลย)
- ระหว่างทริปขึ้นเขา เพื่อนคนหนึ่งขอหยุดทุกสิบก้าว ทั้งที่เส้นทางยังไม่ถึงครึ่งทาง “ถนิมสร้อยแบบนี้ จะไปถึงจุดชมวิวทันพระอาทิตย์ตกไหมเนี่ย” (เป็นการเหน็บแนมพฤติกรรมที่ไม่แข็งแรงและขาดความอดทนในการเดินทางร่วมกัน)
- ฝนตกเล็กน้อย เธอก็บ่นว่าจะไม่สบาย ขออนุญาตกลับก่อน ทั้งที่กิจกรรมยังไม่เริ่ม
(แสดงถึงความเปราะบางเกินเหตุ จนคนอื่นมองว่าเธอเป็นคนถนิมสร้อย ไม่เหมาะกับการทำงานร่วมกลางแจ้ง)