สุภาษิตหมวดหมู่ ก. ไก่ดีตีหล้า ๆ ไก่ขี้ข้าตีเอา ๆ
สุภาษิตไก่ดีตีหล้า ๆ ไก่ขี้ข้าตีเอา ๆ หมายถึง
สุภาษิตไทย “ไก่ดีตีหล้า ๆ ไก่ขี้ข้าตีเอา ๆ” หมายถึงการกระทำที่บ่งบอกถึงความแตกต่างระหว่างคนที่มีปัญญาและความสามารถในการวางแผน กับคนที่ไม่มีทักษะและมักใช้เพียงความพยายามอย่างเดียวโดยไม่คำนึงถึงวิธีการหรือผลที่จะตามมา คนเก่งจะคิดวางแผนก่อนลงมือทำสิ่งต่าง ๆ อย่างเป็นระบบและมีชั้นเชิง ในขณะที่คนด้อยความสามารถจะทำสิ่งต่าง ๆ อย่างไม่คิดไตร่ตรอง เน้นทำไปเรื่อย ๆ หวังให้เสร็จโดยขาดการคำนึงถึงผลลัพธ์ในระยะยาว กล่าวคือ “คนที่มีความสามารถจะลงมือทำในจังหวะที่เหมาะสม แต่คนไร้ความสามารถจะทำอย่างไม่ระมัดระวัง” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
สุภาษิตนี้มีที่มาจากวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของคนไทยในสมัยก่อนที่เลี้ยงไก่ชนเป็นกีฬาและความบันเทิง การชนไก่ไม่ใช่เพียงแค่การต่อสู้ แต่ยังสะท้อนถึงทักษะและชั้นเชิง ไก่ที่ดีหรือไก่ชนเก่งจะสู้ด้วยกลยุทธ์และความมั่นคง มีความสง่างามในการออกท่าทาง เรียกว่าการ “ตีหล้า ๆ” ซึ่งหมายถึงการต่อสู้ด้วยวิธีที่เฉียบขาดและมีแบบแผน
ในทางตรงกันข้าม “ไก่ขี้ข้า” หมายถึงไก่ที่ด้อยฝีมือ ไม่มีทักษะในการต่อสู้ และสู้ไปอย่างไม่คิดหน้าคิดหลัง เพียงใช้แรงกายตีไปโดยไม่คำนึงถึงชั้นเชิงหรือผลลัพธ์ ไก่ประเภทนี้เน้นจำนวนและความถี่ในการโจมตี โดยไม่มีการวางแผนหรือตัดสินใจที่ดี
สุภาษิตนี้จึงสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการคิดวางแผน การใช้กลยุทธ์ และการกระทำที่มีแบบแผนในชีวิตจริง เปรียบเทียบกับวิถีชีวิตของไก่ชนที่คนไทยรู้จักดี ผู้ที่มีฝีมือจะทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยความคิดและการวางแผน ในขณะที่ผู้ด้อยฝีมือหรือไม่มีความสามารถมักทำสิ่งต่าง ๆ อย่างขาดทิศทาง
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- เจ้านายให้คำแนะนำว่าควรทำงานอย่างมีแผนการ อย่ารีบเร่งให้เสร็จเหมือนคนที่ทำงานแบบไม่มีกลยุทธ์เหมือนไก่ขี้ข้าที่ตีเอา ๆ (การแนะนำให้ทำงานอย่างมีแผนและมีชั้นเชิง)
- การเจรจาธุรกิจต้องใช้ความคิดและชั้นเชิงในการต่อรอง ไม่ใช่แค่รีบเสนอข้อเสนอเรื่อย ๆ โดยไม่มีแบบแผน (เตือนให้ใช้กลยุทธ์ในการต่อรองธุรกิจ)
- สมชายวางแผนอย่างดีในการพัฒนาโครงการ ทำให้การดำเนินการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นระบบ ต่างจากบางคนที่ทำโดยขาดแผนงานชัดเจน (เปรียบเทียบการทำงานอย่างมีชั้นเชิงกับการทำงานแบบไม่มีการวางแผน)
- ในกีฬาต้องใช้ชั้นเชิงและการวางแผน ไม่ใช่แค่การเร่งทำคะแนนโดยไม่คิดถึงผลระยะยาว (เตือนให้ใช้ชั้นเชิงในการเล่นกีฬา)
- ในการปกครอง ผู้นำต้องรู้จักใช้กลยุทธ์และแสดงความมั่นคง ไม่ใช่สั่งการเพียงเพื่อให้ได้ผลชั่วคราวโดยขาดการคำนึงถึงผลที่ตามมา (เปรียบเทียบผู้นำที่ใช้กลยุทธ์กับผู้นำที่ทำงานโดยไม่มีแผน)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพยที่คล้ายกัน
- หัวไม่ส่าย หางไม่กระดิก: หมายถึง ผู้ที่มีอำนาจสั่งการต้องทำหน้าที่อย่างรอบคอบเพื่อให้คนใต้บังคับบัญชาเคารพ
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก forfundeal