สำนวนไทยหมวดหมู่ ม. มีตาแต่หามีแววไม่
มีตาแต่หามีแววไม่ หมายถึง
สำนวน “มีตาแต่หามีแววไม่” หมายถึง คนที่ไม่รู้จักพิจารณาให้ลึกซึ้ง มองไม่ออกถึงความดีความชั่ว คุณประโยชน์หรืออันตรายอย่างแท้จริง ทำให้ประเมินสถานการณ์หรือผู้คนผิดพลาดได้ง่าย
เปรียบเสมือนคนที่มีดวงตาแต่ไม่มีแววในการมอง คือสามารถเห็นสิ่งต่าง ๆ รอบตัวได้แต่ ไม่เข้าใจสาระสำคัญหรือคุณค่าแท้จริงของสิ่งนั้น แสดงถึงความ เซ่อ ขาดวิจารณญาณ หรือไม่รู้จักแยกแยะให้รอบคอบ กล่าวคือ “ดูแต่ไม่ลึกซึ้ง, ดูแต่เพียงผิวเผิน, เซ่อ” นั่นเอง
ที่มาของสำนวน
มาจากการมองมุมมองสิ่งต่าง ๆ ผ่านดวงตา บางตนแม้จะมีตา แต่ไม่รู้จักพิจารณาให้ลึกซึ้ง โดยดวงตาของคนโดยปกติใช้สำหรับมองสิ่งต่าง ๆ รอบตัว แต่สำหรับผู้ที่มีตาแต่หามีแววไม่ พวกเขามองสิ่งที่เกิดขึ้นรอบตัวได้เพียงผิวเผิน ไม่สามารถเห็นความดีหรือความเลว คุณประโยชน์หรือโทษที่แท้จริง ของสิ่งเหล่านั้นได้
คนสมัยก่อนใช้สำนวนนี้เพื่อเตือนสติว่า การมีตาอย่างเดียวไม่เพียงพอ ต้องมีวิจารณญาณและสติปัญญา เพื่อให้สามารถมองเห็นและตัดสินสิ่งต่าง ๆ อย่างถูกต้อง หากขาดการพิจารณาอย่างรอบคอบ คนก็จะเหมือน “ตาไร้แวว” คือมองแต่ไม่รู้เห็นสาระสำคัญ หรือประเมินค่าอะไรผิดพลาดได้ง่าย
ภาพพฤติกรรมที่สำนวนนี้สื่อถึงคือ คนที่ถูกหลอกง่าย มองคนหรือเหตุการณ์ไม่ออก ทำอะไรโดยไม่ระวัง และพลาดโอกาสหรือประเมินความเสี่ยงผิดพลาด จึงกลายเป็นคำเตือนให้ สังเกตและพิจารณาให้รอบคอบ ก่อนจะเชื่อหรือทำอะไร
ตัวอย่างการใช้สำนวน
- หัวหน้าคนนี้แม้จะอยู่ในตำแหน่งสูง แต่เวลาเห็นความสามารถของลูกทีม กลับไม่รู้จักชื่นชมหรือสนับสนุนใคร จึงเรียกได้ว่ามีตาแต่หามีแววไม่จริง ๆ
- เขาลงทุนในโครงการที่มีความเสี่ยงสูง โดยไม่ศึกษาข้อมูลหรือพิจารณาผลดีผลเสีย ทำให้สูญเสียเงินจำนวนมาก คนรอบข้างมองแล้วบอกว่าเขามีตาแต่หามีแววไม่
- นักเรียนคนหนึ่งเลือกเชื่อคำแนะนำผิด ๆ โดยไม่พิจารณาให้รอบคอบ ส่งผลให้ทำข้อสอบผิดทั้งข้อใหญ่ข้อเล็ก ดูแล้วเหมือนมีตาแต่หามีแววไม่
- วิชิตมองหาคู่ครองหลายคนแต่ไม่สามารถตัดสินใจได้เลย เพราะไม่รู้จักพิจารณาว่าใครเหมาะสมจริง ๆ เพื่อน ๆ จึงพูดติดตลกว่าเขามีตาแต่หามีแววไม่
- สมชายไม่สังเกตสัญญาณเตือนภัยตั้งแต่แรก เมื่อไฟไหม้เริ่มลุกลามก็เพิ่งตระหนักว่าควรหนีออกจากอาคาร มีตาแต่หามีแววไม่ทำให้รู้ตัวก็สายเกินไป