สุภาษิตไทยหมวดหมู่ ผ. ผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน
ผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน หมายถึง
สุภาษิต “ผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน” หมายถึง คนที่ไม่เคยทำงานหนัก ไม่เคยผ่านความยากลำบาก มักใช้ชีวิตสบาย ไม่เต็มใจลำบากเหมือนคนธรรมดา เปรียบเสมือนผู้ดีที่ฝ่าเท้าแดงอ่อนนุ่ม เส้นเลือดเห็นชัด เวลาเดินบนพื้นดินต้องตะแคงตีนเพราะกลัวเปื้อนเท้า เพราะไม่เคยทำงานหนักหรือเดินบนพื้นดิน แตกต่างจากคนทำงานหนักฝ่าเท้าดำหยาบกร้านเหยียบดินอยู่ตลอด กล่าวคือ “คนที่ไม่เคยชินกับการทำงานหนัก ไม่เคยผ่านความยากลำบาก” นั่นเอง
ที่มาของสุภาษิต
มาจากการสังเกตพฤติกรรมของผู้ดีในสมัยก่อน ผู้ดีมักไม่ต้องทำงานหนัก ใช้ชีวิตสบาย อยู่บนเรือนสั่งการข้ารับใช้ ฝ่าเท้าจึงเรียบเนียน มีสีแดงนวล แตกต่างจากฝ่าเท้าของข้ารับใช้ที่หยาบกร้านและสกปรกเพราะทำงานบนดินเปื้อนฝุ่น เมื่อผู้ดีต้องลงมาเดินบนพื้นดิน ฝ่าเท้าที่อ่อนนุ่มไม่คุ้นกับพื้นดินจึงทำให้ต้องเดินตะแคงตีนเดิน เพราะไม่ชินและกลัวเลอะกลัวเปื้อนเท้า
สุภาษิตนี้มักถูกใช้ในเชิงประชดประชันหรือเหน็บคนที่ไม่เคยทำงานหนัก เอาแต่สบาย ชีวิตเรียบง่ายเกินไป หรือทำตัวเอาแต่สบายโดยไม่เคยลุยงานหนักเหมือนคนทั่วไป
ตัวอย่างการใช้สุภาษิต
- พิชัยเป็นผู้จัดการบริษัทใหญ่ มักนั่งในห้องแอร์สบาย ๆ ตลอดวัน ไม่เคยลงไปช่วยพนักงานแก้ไขปัญหาหรือทำงานในพื้นที่จริง เวลามีปัญหาก็สั่งการจากบนโต๊ะทำงานเพียงอย่างเดียว เพื่อนร่วมงานจึงมักพูดประชดว่าผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน (สื่อถึงคนสูงศักดิ์หรือผู้มีฐานะที่ใช้ชีวิตสบาย ไม่เคยลุยงานหนักเหมือนคนทั่วไป)
- นักแสดงซุปตาร์รายใหญ่ผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน จ้างทีมงานทำทุกอย่างแทนตัวเอง ไม่เคยเข้าฉากซ้อมจริง (ประชดประชันคนที่มีฐานะหรือชื่อเสียงสูง แต่ไม่เคยลงแรงทำงานเอง ใช้ชีวิตสบายอยู่บนความสะดวกของตัวเอง)
- อย่ามาทำตัวผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน กินหรูอยู่สบาย ไม่ทำงาน เหมือนคิดว่าทุกอย่างจะสำเร็จเอง! (ประชดประชันหรือด่าคนที่เอาแต่สบาย ไม่เคยลงแรงทำงาน เหมือนเอาแต่ใช้ความสะดวกของตัวเองโดยไม่สนใจผู้อื่นหรือหน้าที่)
- นักลงทุนบางคนในตลาดแข่งขันสูง ต้องการผลตอบแทนที่รวดเร็วและมาก แต่ไม่เคยศึกษา วิเคราะห์ หรือปรับตัวให้เหมาะสมกับตลาด แค่คาดหวังว่าการลงทุนจะได้ผลตามที่หวัง เพื่อนนักลงทุนประชดว่าผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน (คนที่อยากได้ผลสำเร็จโดยไม่ลงแรงหรือพยายามจริง)
- ผู้ดีตีนแดง ตะแคงตีนเดิน นักการเมืองรับเงินเดือนสูง แต่ไม่เคยลงพื้นที่ตรวจสอบโครงการชาวบ้าน (ประชดประชันผู้ที่มีตำแหน่งสูง มีรายได้หรือสิทธิพิเศษ แต่ไม่ลงแรงทำงานจริงตามหน้าที่ เหมือนเอาแต่สบายอยู่บนความสะดวกของตัวเอง)