สุภาษิตหมวดหมู่ ก. กรรมใดใครก่อ กรรมนั้นคืนสนอง
กรรมใดใครก่อ กรรมนั้นคืนสนอง หมายถึง
สุภาษิตไทย “กรรมใดใครก่อ กรรมนั้นคืนสนอง” หมายถึง การกระทำทุกอย่างของเราจะส่งผลตอบสนองกลับมาหาเราในภายหลัง ไม่ว่าจะเป็นการกระทำที่ดีหรือไม่ดี หากใครกระทำสิ่งใดไว้ ผลกรรมนั้นก็จะย้อนกลับมาให้ผลตามที่ได้ทำไว้ สะท้อนหลักการของ “กฎแห่งกรรม” ซึ่งเป็นแนวคิดที่ว่า การกระทำทุกอย่างย่อมมีผลลัพธ์เสมอ เช่น การทำดีจะนำมาซึ่งสิ่งดี ๆ ส่วนการทำชั่วหรือเบียดเบียนผู้อื่นก็จะนำความทุกข์หรือผลร้ายกลับมาหาตนเองในที่สุด กล่าวคือ “กระทำเช่นใด ก็ได้ผลเช่นนั้น” นั่นเอง
สุภาษิตนี้เตือนใจให้คนระมัดระวังในการกระทำของตน ไม่ให้ทำสิ่งที่ก่อให้เกิดความทุกข์แก่ผู้อื่น เพราะเมื่อทำสิ่งใดแล้ว ผลกรรมนั้นจะติดตามมาเสมอ เหมือนการหว่านพืชเช่นไร ย่อมเก็บเกี่ยวผลแบบนั้น
ที่มาของสุภาษิตนี้
มาจากแนวคิดเรื่อง “กฎแห่งกรรม” ซึ่งมีรากฐานมาจากศาสนาพุทธและความเชื่อของคนไทยเกี่ยวกับผลของการกระทำ โดยคำว่า “กรรม” ในภาษาบาลีหมายถึง การกระทำ ทั้งทางกาย วาจา และใจ และเชื่อว่าทุกการกระทำจะนำมาซึ่งผลที่ตามมา ไม่ว่าจะเป็นผลดีหรือผลร้าย
คำว่า “กรรมใดใครก่อ” หมายถึงการกระทำที่เราได้ทำขึ้นเอง ไม่ว่าจะด้วยความตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ และ “กรรมนั้นตามสนอง” หมายถึงผลลัพธ์หรือผลกรรมที่จะตามมาในภายหลัง เปรียบได้กับการหว่านพืชชนิดใดก็ย่อมได้ผลเช่นนั้น เช่น หากหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวก็จะได้ข้าว หว่านต้นไม้ยาพิษก็จะได้ผลพิษกลับคืนมา
ในความเชื่อของคนไทย สุภาษิตนี้มักถูกนำมาใช้เตือนใจว่า เมื่อทำสิ่งใดลงไปแล้ว ผลกรรมนั้นจะไม่หายไปไหน แต่จะติดตามตัวเองจนกว่าจะได้รับผลที่ทำไว้ เช่น คนที่ทำสิ่งดี ก็ตอบแทนด้วยสิ่งดีที่ตามมา หากทำผิดศีลธรรม หรือสร้างความทุกข์ให้ผู้อื่น ก็ย่อมหนีผลกรรมไม่พ้น สุภาษิตนี้จึงเป็นการสอนให้เรามีสติในการกระทำ รู้จักรับผิดชอบ และเลือกทำสิ่งดี เพราะเชื่อว่าผลของกรรมจะสนองคืนเสมอ
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตนี้
- พี่น้อยเคยกลั่นแกล้งเพื่อนในวัยเรียนให้เสียใจหนักมาก ๆ หลายปีต่อมาเมื่อพี่น้อยมีตำแหน่งการงานที่ดี กลับถูกคนในที่ทำงานใส่ร้ายจนต้องออกจากงานไป เพื่อน ๆ จึงพูดกันว่าพี่น้อยโดนกรรมตามสนอง (แสดงถึงการที่ผลการกระทำในอดีตย้อนกลับมาหาผู้ที่เคยทำร้ายผู้อื่น)
- แก้วเป็นคนใจบุญ ชอบช่วยเหลือเพื่อนบ้านที่ยากลำบาก แม้จะไม่ได้มีเงินทองมากนัก แต่ไม่ว่าบ้านใครต้องการความช่วยเหลือ แก้วก็มักจะช่วยเสมอ หลายปีต่อมา เมื่อแก้วประสบปัญหาทางการเงิน ก็มีคนที่เคยได้รับความช่วยเหลือจากแก้วกลับมาช่วยเหลือเธออย่างเต็มใจ (เป็นตัวอย่างของกรรมดีที่ย้อนกลับมาสนองในรูปแบบของความช่วยเหลือและความรักจากคนรอบข้าง)
- คุณแดงชอบด่าว่าลูกหลานและทำให้พวกเขาเสียใจอยู่เสมอ พออายุมากขึ้น กลับกลายเป็นว่าลูกหลานไม่อยากมาดูแลหรือเยี่ยมเยียนเธอเลย ทำให้เธอต้องอยู่คนเดียวในบั้นปลายชีวิต (สะท้อนถึงผลกรรมจากการกระทำที่ไม่ดีในอดีตที่ย้อนกลับมาเป็นความโดดเดี่ยวและความทุกข์ใจในบั้นปลายชีวิต)
- นายดำขโมยทรัพย์สินของบริษัทและไม่เคยถูกจับได้ หลายปีต่อมา เขาต้องประสบปัญหาเงินขาดมือ และไม่ว่าจะทำอะไรก็ล้มเหลว สุดท้ายโดนโกงเงินอย่างหนักจนแทบหมดตัว เพื่อน ๆ ต่างพูดว่าเขากำลังรับผลกรรมที่ทำไว้ในอดีต (เป็นการสะท้อนผลกรรมที่เกิดจากการทำผิดศีลธรรมจนต้องเผชิญกับความสูญเสียเช่นเดียวกัน)
- แพรวทุ่มเทดูแลคุณแม่ที่ป่วยหนักทุกวัน โดยไม่เคยบ่นเลย ทำให้พี่น้องในบ้านเห็นความมีน้ำใจของเธอและเริ่มช่วยเหลือกันมากขึ้น หลายปีต่อมา แพรวก็ได้รับการช่วยเหลือจากคนอื่น ๆ รอบตัวเสมอ ไม่ว่าจะทำอะไรก็มีแต่คนเมตตา (เป็นตัวอย่างของผลกรรมดีที่ทำให้แพรวได้รับความช่วยเหลือและเมตตาจากคนรอบข้าง)
สำนวน, สุภาษิต, คำพังเพย ที่คล้ายกัน
- หว่านพืชเช่นไร ย่อมได้ผลเช่นนั้น หมายถึง: การกระทำสิ่งใดย่อมได้ผลตอบแทนตามนั้น ถ้าทำดีจะได้รับสิ่งดี ถ้าทำไม่ดีจะได้รับสิ่งไม่ดี
- วัวใครเข้าคอกคนนั้น หมายถึง: ใครทำอะไรก็ย่อมต้องรับผลของการกระทำของตนเอง
รู้จักสำนวน, สุภาษิต, อื่น ๆ ได้ที่ goodproverb.com
อ้างอิงความหมายจาก Sanook